Tại sao vụ kiện Wal-Mart không ảnh hưởng đến những vụ kiện khác về kỳ thị

Monday, 27/06/2011 - 03:04:27

Donna Ballman, một tác giả viết về những vụ kiện tụng như thế tại tòa án dân sự, đưa ra một vài nhận xét về vấn đề này.Vụ kiện Wal-Mart ...

Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ vừa mới quyết định hủy bỏ đơn kiện Wal-Mart, trong vụ kiện tập thể Wal-Mart v. Dukes. Có thể bạn đã nghe nói rằng quyết định này là một cú đòn đau giáng vào những vụ kiện tập thể về kỳ thị. Có thể bạn lo lắng về trường hợp của chính bạn bị kỳ thị tại nơi làm việc.

Donna Ballman, một tác giả viết về những vụ kiện tụng như thế tại tòa án dân sự, đưa ra một vài nhận xét về vấn đề này.
Vụ kiện Wal-Mart liên quan tới một nhóm tập thể gồm 1,5 triệu nữ nhân viên trên toàn quốc Hoa Kỳ. Những người này kiện Wal-Mart vì công ty này đã từ chối thăng chức và tăng lương cho họ. Các nguyên đơn trong vụ kiện nói rằng chính sách của đại công ty bán lẻ này cho phép những giới chức quản trị địa phương tùy nghi làm những quyết định về thăng chức và trả lương, dẫn tới hậu quả là gây ra một tác động phân tán về mặt thống kê đối với những phụ nữ làm việc cho công ty tại các chi nhánh ở khắp nơi. Chẳng hạn, họ lập luận rằng các nữ nhân viên chiếm 70 phần trăm trong tổng số những việc làm theo giờ của công ty, nhưng họ chỉ nắm giữ 33 phần trăm trong tổng số những chức vụ của hãng. Họ nói rằng những cơ hội thăng thưởng đều không được công bố, mà chỉ được làm theo kiểu “vỗ vai” nói nhỏ, và cái vỗ vai ấy thường thiên vị có lợi cho nam giới.
Họ đưa ra chứng cớ cho thấy rằng giới quản trị Wal-Mart gọi các nữ nhân viên là “little Janie Qs”, và có một quản đốc từng nói rằng “đàn ông ở đây là để tạo nên sự nghiệp, chứ phụ nữ thì không”. Họ đưa ra bằng chứng cho thấy một ủy ban gồm những những giới chức điều hành Wal-Mart kết luận rằng “những lề lối rập khuôn hạn chế lại những cơ hội dành cho phụ nữ”, Họ cũng cung cấp bằng chứng chuyên gia cho thấy những vụ không bình đẳng của Wal-Mart, trong việc trả lương và thăng chức, “chỉ có thể được giải thích bằng thái độ kỳ thị chứ không phải là bằng những biến số trung lập”.
Thế thì tại sao Tối Cao Pháp Viện lại bác bỏ vụ kiện tập thể này? Phán quyết của tòa ảnh hưởng như thế nào tới những vụ kiện khác về kỳ thị? Sau đây là năm lý do tại sao vụ Wal-Mart có lẽ không gây ảnh hưởng đến trường hợp bị kỳ thị của bạn:

1. Không tác động lên những đơn kiện cá nhân
Nhiều người nghĩ rằng nếu một vụ kiện có 2 người hoặc nhiều hơn đứng ra đâm đơn thì đó là một vụ kiện tập thể, nhưng nghĩ như vậy là không đúng. Một vụ kiện tập thể là một vụ trong đó các nguyên cáo vì quá đông nên không thể kê khai danh sách ra hết được, chẳng hạn như 100 người hoặc nhiều hơn, và tập thể này có một hay nhiều hơn những người đại diện được chỉ định. Những người đại diện này khỏi kiện nhân danh toàn nhóm. Có thể trường hợp của bạn liên quan tới chuyện bạn bị kỳ thị. Ngay cả khi bạn có thể đan cử những người khác cũng bị kỳ thị bằng một hình thức tương tự như bạn, hoặc nếu bạn cùng đi kiện với vài người đồng nghiệp khác, thì điều ấy không làm cho vụ tố tụng của bạn trở thành một vụ kiện tập thể.

2. Sự thiên vị của những cá nhân làm ra quyết định
Một trong những những vụ kiện lớn nhất mà đa số các thẩm phán Tối Cao Pháp Viện xét xử là vụ kiện Wal-Mart. Trong đó các quan tòa không thể chấp nhận được lập luận cho rằng hàng ngàn giới chức quản trị địa phương tất cả đều mắc phải cùng một thiên kiến như vậy. Để đưa ra một vụ kiện tập thể, bạn phải chứng tỏ rằng những nguyên cáo đều có chung với nhau những vấn đề về luật pháp hoặc sự kiện. Tòa án tìm thấy rằng những người phụ trách đưa ra quyết định hầu như đã hành động vì nhiều lý do khác nhau. Có những quản đốc có số nữ nhân viên ít hơn nam nhân viên. Có thể có những giới chức tưởng thưởng cho các nhân viên vì những người này đạt được mức điểm cao trong những cuộc thi về năng khiếu thích hợp, hoặc trình độ học vấn. Có những người có thể mắc lỗi cố ý kỳ thị, nhưng không phải tất cả đều như vậy cả. Vụ kiện của bạn có lẽ liên quan tới chuyện bạn cho rằng quản đốc của bạn, hoặc một người nào đó trong hàng ngũ chỉ huy có liên quan trực tiếp với bạn, có hành động kỳ thị đối với bạn. Nếu người lập quyết định trong trường hợp của bạn có thiên kiến, thì bạn vẫn có một lý do kiện về kỳ thị.

3. Những vấn đề nhân chứng chuyên môn
Khó mà xử trí với các chuyên gia, và Tối Cao Pháp Viện cũng đã gặp phải những vấn đề với các chuyên gia mà các nguyên cáo giới thiệu. Chẳng hạn, họ trưng ra bằng chứng của một nhân chứng nói rằng phong cách công ty của Wal-Mart làm cho hãng này dễ bị thành kiến thiên vị về giới tính. Tuy nhiên nhân chứng ấy không thể nói rằng liệu thiên kiến ấy có ảnh hưởng hay không tới 0,5 phần trăm hoặc 95 phần trăm trong số những quyết định về tuyển dụng của công ty. Đa số các thẩm phán Tối Cao Pháp Viện nói họ tìm thấy rằng chứng từ này không đẩy vụ kiện tới được, và họ đã bác bỏ chứng từ ấy. Họ cũng không thích sự phân tích, theo từng khu vực, cho thấy những điểm dị biệt về thống kê theo giới tính. Tôi không thể nói rằng cách này hay cách khác thì tòa án cũng đúng trong sự phân tích của tòa về chứng từ chuyên gia. Nhưng tôi có thể nói rằng trường hợp của bạn có thể không liên quan tới các chuyên gia. Ngay cả khi bạn có những chuyên gia, thì có thể những chuyên gia của bạn sẽ không làm chứng về cùng những vấn đề giống như những chuyên gia kia làm chứng. Những vấn đề mà tòa đan cử đều rất cá biệt cụ thể và có lẽ không ảnh hưởng đến trường hợp kiện tụng của bạn.

4. Chứng từ do một tỉ lệ nhỏ trong số các nhân viên
Các nguyên cáo đã đưa ra 120 lời khai hữu thệ về chuyện kỳ thị đối với các nữ nhân viên, như thế là cứ 12.500 nhân viên thì có 1 người được như vậy. Ngược lại, tòa án chỉ ra một trường hợp mà tòa cho phép, trong đó các nguyên cáo đưa ra những lời khai hữu thệ làm chứng cho một người trong chừng tám nhân viên. Một tập thể lớn cỡ ấy là khá cồng kềnh vì một số lý do. Tòa nói rằng những lời khai làm chứng này không đại diện cho một tỉ lệ lớn đúng mức của các nhân viên. Trong trường hợp kiện tụng của bạn, có lẽ bạn có được lời chứng từ 100 phần trăm trong tổng số nguyên cáo – tức chính là bạn. Ngay cả khi bạn khởi kiện cùng với hai đồng nghiệp hoặc nhiều hơn, thì bạn và họ tất cả đều phải làm chứng.

5. Những vấn đề luật lệ kỹ thuật
Một vấn đề lớn khác trong vụ kiện Wal-Mart là dựa vào luật lệ quy định nào mà những vụ kiện tụng đòi bồi thường thiệt hại phải được đưa ra. Nếu vụ kiện không được quyết định dựa trên chuyện nhóm tập thể đi kiện có chung với nhau sự kiện hoặc những vấn đề, thì quyết định về vấn đề những qui định kỹ thuật sẽ cho phép các nguyên cáo quay trở lại và kiện tụng dựa vào qui định đúng. Nếu tòa án của bạn tìm thấy rằng có những vấn đề kỹ thuật với đơn kiện của bạn, thì có lẽ họ sẽ để cho luật sư của bạn quay lại và tu chỉnh đơn từ.
Khi bạn thấy một vụ kiện lớn như vụ Wal-Mart, bạn sẽ nghe nhiều ý kiến về vụ ấy. Trước khi bạn phát hoảng và quyết định không kiện cáo gì nữa, thì tốt nhất là nói về chuyện này với một luật sư tại tiểu bang của bạn chuyên về những vụ liên quan tới công ăn việc làm. Vụ kiện của bạn sẽ tùy thuộc vào những sự kiện cá nhân của bạn và luật pháp trong tiểu bang của bạn.

Viết bình luận đầu tiên