Cử tri bất mãn

Nét đặc thù rõ nhất của cuộc bầu “đảng tuyển” tại tiểu bang Iowa là cử tri bất mãn; họ chống lại những quyền lực đang ngự trị trên cuộc sống Hoa Kỳ -dù đó là quyền lực chính trị, kinh tế, hay truyền thông.
-52% cử tri Cộng Hòa bầy tỏ thái độ bất mãn với Quốc Hội Cộng Hòa bằng cách bỏ phiếu ủng hộ 2 ứng cử viên “phản đảng” -Ted Cruz và Donald Trump.

-49.5% cử tri Dân Chủ chống quyền lực hành pháp Dân Chủ bằng cách bỏ phiếu ủng hộ nghị sĩ Bernie Sanders, người chủ trương thay đổi Đảng.

Trong tổng số 12 ứng cử viên Cộng Hòa, 10 người trung thành với đường lối chính trị bảo thủ của Đảng chỉ nhận được phiếu bầu của 48% cử tri; phân tách xa hơn nữa, thì chỉ 2 khuôn mặt mới trong 10 ứng cử viên này -nghị sĩ Marco Rubio, và bác sĩ Ben Carson đã chiếm đến 32.4%. Số phiếu còn lại -15.6%- chia rải rác cho 8 chính khách kỳ cựu và tên tuổi, như ông Jeb Bush, 2.8%; ông Rand Paul 4.5%.
Là con và là em của 2 vị tổng thống, mà ông Bush chỉ được có 5,235 phiếu trong tổng số 186,964 phiếu Cộng Hòa, thì con số quá ít đó quả đã hùng hồn chứng minh thái độ bất mãn của cử tri chống lại những giá trị tưởng đã yên vị.

Nét đặc thù thứ nhì của Iowa là sự cách biệt quá xa giữa tổng số cử tri Cộng Hòa (186,964) với tổng số cử tri Dân Chủ (44,403). Nhiều chính khách đã phải nhìn nhận mức vô cùng khó khăn của nỗ lực biến một công dân thành một cử tri -chấp nhận bỏ ra vài tiếng đồng hồ để đi bầu, nói lên lập trường chính trị của mình.

Ngoài việc ứng cử viên Dân Chủ thiếu vận động, một yếu tố khác khiến cử tri Dân Chủ bang Iowa không đông đảo tham dự cuộc bầu tuyển là sinh hoạt vận động tranh cử quá ồn ào về phía Cộng Hòa.

Chống lại ông Trump, một đối thủ rất mạnh, và chống lại cả những cuộc tấn công của các lãnh tụ Cộng Hòa, chiến thắng của ông Cruz là thành quả của những cố gắng lớn lao ngầm và có kế hoạch. Một phần của kế hoạch là mưu tìm sự ủng hộ của tôn giáo.

                                           Jeb Bush là con và là em của 2 vị tổng thống

Mừng thắng cử, Cruz nói với cử tri ủng hộ ông, “Chiến thắng tối nay mang tính chất quần chúng, và không chỉ giới hạn trong tiểu bang Iowa thôi, mà còn lan rộng trên toàn quốc nữa; xin tôn vinh Thượng Đế.”

Là con của một mục sư, Cruz có nhiều thuận lợi trong nỗ lực vận động tôn giáo; tờ The Christian Science Monitor viết 47% cử tri Iowa tham dự cuộc bầu “đảng tuyển” là tín đồ Tin Lành; 1/3 số cử tri đó bầu Cruz, 1/5 bầu Trump; chỉ riêng số phiếu của cử tri Tin Lành cũng đủ giải thích hiện tượng đang đứng hạng nhì trong mọi bản thăm dò, Cruz đột ngột vượt lên, qua mặt Trump.

Trump cũng quan tâm đến số cử tri Tin Lành; trên diễn đàn ông bảo họ, “tôi là một tín đồ thuần thành, tận tụy thờ phượng Chúa”, nhưng cái thành tích có 3 đời vợ, và là chủ nhiều sòng bạc khiến lập trường ngoan đạo của ông không được nhiều người tín nhiệm.

Tỉ lệ 29% tổng số cử tri không thống thuộc tôn giáo bầu Trump, 22% bầu Cruz càng nhấn mạnh yếu tố tôn giáo tạo ra cuộc thắng cử của Cruz.

Nét đặc thù thứ ba của cuộc bầu “đảng tuyển” tại tiểu bang Iowa là ứng cử viên lớn tuổi nhất -ông Bernie Sanders, 74 tuổi- đang được khối cử tri trẻ nhất ủng hộ: 84% cử tri Dân Chủ từ 18 đến 29 tuổi bầu Sanders, và 58% cử tri từ 30 đến 44 cũng bầu ông.

Ứng cử viên đối thủ của ông -bà Hillary Clinton- mới 68, nhưng đa số cử tri bầu cho bà lại trên 45 tuổi. Nhiều quan sát viên tin là tuần sau, Sanders sẽ thắng Clinton tại New Hampshire -tiểu bang thứ nhì tổ chức bầu đảng tuyển.

Khối cử tri trẻ ủng hộ Sanders cũng là thành phần bất mãn với bộ máy cầm quyền không kiến hiệu của đảng Dân Chủ. Họ không cần biết nguyên nhân của tình trạng chính phủ tê liệt là do thái độ của Quốc Hội Cộng Hoà chống lại mọi kế hoạch của hành pháp Dân Chủ. Họ chỉ quy trách cho những chính khách Dân Chủ đang cầm quyền, do họ bầu lên gần 8 năm trước.

Tình trạng bất mãn của khối cử tri trẻ giúp Sanders đoạt được 21,695 phiếu tại Iowa -chỉ thua Clinton có 5 phiếu.

Nét đặc thù thứ tư của cuộc bầu “đảng tuyển” tại tiểu bang Iowa là ứng cử viên Marco Rubio, người đứng thứ 3 trong tổng số 12 ứng cử viên Cộng Hòa, với 23.1% tổng số phiếu -thua Cruz 8,517 phiếu, và kém Trump 2,284 phiếu.

Mặc dù đứng thứ 3 trong kết quả bầu cử, nhưng trên thực tế Rubio đang là người dẫn đầu danh sách ứng cử viên Cộng Hòa, vì Cruz và Trump đã công khai phản đảng, mặc dù vẫn nhân danh đảng viên Cộng Hòa để ứng cử. Nhiều viên chức Đảng, và các chính khách Cộng Hòa đang lên tiếng vận động dồn mọi nỗ lực yểm trợ Rubio. Nói cách khác trong những cuộc bầu đảng tuyển trên 49 tiểu bang còn lại, Rubio sẽ nhân danh đại diện đảng chống lại 2 chính khách Cruz và Trump -trên thật tế đang có lập trường độc lập và chống Cộng Hòa.

Trong chương trình “Good Morning America” của đài ABC, Rubio tuyên bố, “Hoa Kỳ không thể chấp nhận để đảng Cộng Hòa thất bại trong cuộc tổng tuyển cử ngày mùng 8 tháng 11 này, và mọi người đều thấy chỉ riêng mình tôi có khả năng kết hợp mọi thành phần trong Đảng, và làm Đảng trở thành hùng mạnh hơn.”

Vài tiếng đồng hồ sau cuộc bầu đảng tuyển tại Iowa, Rubio đến Manchester, thủ phủ bang New Hampshire vào lúc 2 giờ sáng ngày thứ Ba 2/2/2016. Bộ tham mưu tranh cử của ông bắt đầu hoạt động ngay sau đó.

Rubio nói với cử tri Cộng Hòa, “Tôi cần sự giúp đỡ của quý vị, vì chúng ta có rất nhiều việc phải làm.” Một cử tri tặng Rubio vài điếu xì gà đựng trong một cái túi ni lông, vì ông là con một gia đình người di dân Cuba. Ông cảm ơn người tặng quà, rồi nói với đám đông, “tôi sẽ hút điếu xì gà này để mừng ngày thắng cử tại New Hampshire.”

Thành phần cán bộ tự nguyện giúp Rubio tại New Hampshire đã gõ cửa hàng ngàn căn nhà để trao tài liệu vận động bầu cử của Rubio, và họ đang tiếp tục công tác trực tiếp vận động đó.

Nghị sĩ tiểu bang Massachusetts -ông Ryan Fattman- nói chỉ riêng mình ông đã tuyển mộ được 350 thiện nguyện viên giúp Rubio tại New Hampshire.

Ted Cruz cũng đang bắt đầu vận động cho cuộc bầu tuyển ngày thứ Ba mùng 9 tháng Hai; ngoài chiêu bài tôn giáo, Cruz còn sử dụng uy tín của cố tổng thống Ronald Reagan; ông nói ông sẽ làm sống lại tinh thần Reagan, người đã thắng cuộc bầu tuyển tại đây năm 1980.

Donald Trump cũng xuất hiện tại Milford, N.H. cùng ngày thứ Ba trước 5,000 cử tri; ông nói ông cảm thấy thoải mái tại New Hampshire hơn là tại Iowa; phóng viên truyền thông nhận xét là Trump có vẻ mệt mỏi.

                                                          Trump tại New Hampshire

Số cử tri bất mãn tại New Hampshire cũng tương đương với Iowa, nhưng số cử tri chịu ảnh hưởng tôn giáo tương đối ít hơn, yếu tố này có thể giúp Trump vượt trội Cruz.
Tầm vóc yểm trợ của đảng Cộng Hòa cho Rubio kiến hiệu đến mức nào cũng được thử nghiệm tại New Hampshire; nếu Rubio thất bại, uy tín của Đảng sẽ tổn thương không ít.
Nguyễn đạt Thịnh

Kính thưa quý vị độc giả,
Nếu quý vị đánh giá bài báo này là “đọc được”, tác giả trân trọng mời quý vị đọc thêm 73 bài nữa được tuyển chọn và in trên 540 trang giấy vàng lợt, khổ 6x9, trình bày trang nhã, đầy đủ hình ảnh, sách đóng chỉ, bìa cứng, giá $30.
Mua sách xin quý vị gửi chi phiếu về địa chỉ:
Nguyễn đạt Thịnh
515 Crestwater Ct.
Houston, TX 77082