Tuyến đầu vỡ toang

Ông Kious Kelly, 48 tuổi, chào đời tại Chicago, là một trong hai y tá đã thiệt mạng vì dịch Covid-19 trong lúc làm việc tại New York. Ông là trưởng ban y tá tại bệnh viện Mount Sinai West.

Bài NGUYỄN ĐẠT THỊNH

Bà quản đốc của trường đại học Columbia University Irving Medical Center tại Manhattan viết email khuyến khích các sinh viên xung phong ra tuyến đầu ngăn chặn cuộc tấn công của con vi khuẩn coronavirus.

Hịch tuyển quân chỉ có ba chữ “ICU is EXPLODING,” dịch là PHÒNG CHĂM SÓC ĐẶC BIỆT ĐANG VỠ TOANG. Ba chữ ICU là cách viết tắt của intensive care unit phòng chăm sóc đặc biệt, nơi đón nhận các bệnh nhân cần được chăm sóc đặc biệt vì bệnh tình ngặt nghèo, quá nặng.

Và do đó ICU cũng là vùng nguy hiểm, dễ bị lây bệnh, nhất là trong tình trạng thiếu mặt nạ bảo vệ nhân viên y tế, trong thời điểm đại dịch Covid-19.

Hôm thứ Bảy, 28/3, y tá tại bệnh viện Jacobi Medical Center, Bronx, New York đã xuống đường biểu tình đòi trang bị mặt nạ N95 để bảo vệ họ trong lúc làm việc, gần cận bệnh nhân; như người lính tuyến đầu đòi được trang bị mũ sắt, đòi hỏi mặt nạ của giới y sĩ, y tá không phải là một đòi hỏi quá đáng.

Một bác sĩ sản khoa làm việc cho hệ thống bệnh viện Mount Sinai cho biết bà đã bắt đầu thấy sản phụ trong lúc chuyển bụng mà vẫn có dương tính coronavirus.

Bà nói vì không được coi là một công nhân tiền tuyến, bà không có ưu tiên mua mặt nạ chống bệnh Covid-19, và cho là việc mang mặt nạ trong lúc tiếp xúc với thân chủ đang là nhu cầu cấp thiết của bác sĩ và y tá, dù họ phục vụ bất cứ loại thân chủ nào - thai phụ hay bệnh nhân Covid-19.

Thị trường Hoa Kỳ đáng lẽ phải bán tự do cho bất cứ ai muốn mua mặt nạ, dù sao Mỹ vẫn là một cường quốc kỹ nghệ, có khả năng sản xuất nhanh chóng hàng trăm triệu mặt nạ, hàng chục triệu máy thở để đáp ứng thị trường. Nhưng đến giờ này, các cô thợ nail, cái cậu bồi bàn vẫn chưa mua được mặt nạ, để “lỡ” chính phủ có cho thị trường mở cửa, sinh hoạt kinh tế bình thường trở lại, họ yên tâm tiếp xúc với khách hàng mà bớt sợ nguy hiểm lây lan.

Bệnh viện Mount Sinai ra thông cáo cho biết áp lực thiếu mặt nạ của họ đã giảm xuống nhờ một chuyến hàng mới đến từ Trung Quốc! Quả là thảm hại.

Hy vọng có mặt nạ bảo vệ không chỉ là nỗi mừng riêng của nhân viên y tế làm việc tại bệnh viện Mount Sinai, mà là tình hình chung của nhiều bệnh viện khác. Bác sĩ, y tá và mọi công nhân khác của bệnh viện phải được bảo vệ.

Bàn rộng hơn nữa không chỉ riêng nhân viên bệnh viện, mà bất cứ ai -người bán hay người mua, nhân viên siêu thị hay người đi chợ cũng cần mặt nạ; người lái xe hay bộ hành cũng cần mặt nạ trong tình trạng khủng hoảng hiện nay của trận đại dịch Covid-19.

Tuần vừa rồi, tổ chức Health and Hospitals Corporation ra khuyến cáo hoán chuyển bác sĩ và y tá làm việc trong các ICU với những nhân viên y tế phục vụ bên ngoài; việc có thể không làm được, vì tính chuyên môn của nghề bác sĩ.

Một bác sĩ tại Trung Tâm Y Tế Weill Cornell, Manhattan mô tả cảm tưởng lo buồn, khi đi bộ hàng ngày qua khu dành riêng điều trị các đồng nghiệp của bà; bà nói đa số những người này còn rất trẻ, phần đông chưa đến tuổi 30; và khu này đang có trên 200 bệnh nhân, hai người đã chết.

Đa số nhân viên y tế bệnh nhân nằm tại khu đó là những người phục vụ tại ER (emergency rooms) và ICU (intensive care units).

Anh y tá Thomas Riley, nhân viên của bệnh viện Jacobi Medical Center tại Bronx buồn chán trước cảnh bạn đồng nghiệp lâm bệnh vì bị lây lan trong lúc chăm sóc bệnh nhân, than thở, "Tôi có cảm tưởng mình đang là một con thịt bị lùa vào lò sát sinh."

Hai vợ chồng anh đều bị lây lan bệnh Covid-19, nhưng đã bình phục.
Bác sĩ Trung Quốc Li Wenliang phục vụ tại bệnh viện Vũ Hán, người đầu tiên lên tiếng về nguy cơ Covid-19, cũng bị con vi khuẩn coronavirus giết trong lúc phục vụ trên tuyến đầu ICU.

New York City -thành phố đông đúc đang bị nạn Covid-19 vô cùng trầm trọng - có một hệ thống bệnh viện tư hữu và độc lập, thiếu thống thuộc nên khó tìm những thống kê chung cho thành phố. Phát ngôn viên của cơ quan Health and Hospitals Corporation -nhân danh những bệnh viện công, từ chối không cho truyền thông biết về tình trạng lây bệnh của nhân công y tế thành phố.

Ông William P. Jaquis, chủ tịch viện đại học the American College of Emergency Physicians, nói ông cũng không có thống kê về số bác sĩ và y tá đang chết trong lúc điều trị nạn nhân của bệnh Covid-19.
Để trả lời phóng viên, ông chỉ nói, "Số nhân viên y tế bị lây bệnh Covid-19 rất đông, và tản mác khắp nơi. Chúng tôi không có con số chính thức.

Tuần trước, hai cô y tá chết trong lúc hành sự tại các bệnh viện New York, một trong hai người đó là ông Kious Kelly, 48 tuổi, phụ tá quản lý toàn bộ nhân viên y tá của bệnh viện Mount Sinai West. Việc ông chết vì bị lây bệnh Covid-19 càng gây khiếp sợ cho giới y tá, y công.

Anh y tá Riley, phục vụ tại bệnh viện Jacobi mô tả cảnh anh và các bạn đồng nghiệp làm việc trong phòng cấp cứu, "Mọi người tranh nhau thở; y sĩ, y tá thở, bệnh nhân cũng cố gắng thở, tiếng thở của họ nghe khó khăn như âm thanh đánh giấy nhám, số bệnh nhân tràn ngập bệnh viện. Mặt nạ và áo choàng bảo vệ cho y tá vẫn chưa được cung cấp."

Trong lúc nhân viên y tế chết vì bị lây bệnh, và vì thiếu mặt nạ bảo vệ họ, thì nhân công bên ngoài gần chết đói, vì mất việc; hãng Macys chủ nhân của hai hãng khác -Bloomingdales và Bluemercury, vừa tuyên bố là họ sẽ sa thải 130,000 công nhân. Công nhân các hãng dầu cũng không thoát nạn thất nghiệp vì giá dầu thô đang xuống tới mức $23.50 mỗi thùng.

Tình hình y tế và kinh tế nguy ngập đó có thể gây nhiều ảnh hưởng chính trị. Chờ xem ảnh hưởng đó như thế nào.