Trump thề chấm dứt quyền công dân của một số trẻ sinh ra ở Mỹ

Nghị Sĩ Ted Cruz (bên trái) đang bắt tay Dân Biểu Beto O'Rourke trong cuộc tranh luận tại Texas. Hai ứng cử viên này đang tranh giành ghế nghị sĩ của ông Cruz. Ông Cruz (Cộng Hòa) ủng hộ ý kiến của Tổng Thống Trump trong việc loại bỏ quyền công dân cho trẻ sinh ra ở Mỳ, còn ông ORourke (Dân Chủ) thì chống ý kiến này. (Getty Images)

HOA THỊNH ĐỐN - Với chỉ còn không tới một tuần là ngày bầu cử trên toàn quốc, Tổng Thống Donald Trump đã chiếu cố đến đề tài chống di dân, với hy vọng đề tài này sẽ khiến một số người Mỹ bỏ phiếu cho đảng Cộng Hòa.

Sau khi ra lệnh cho quân đội được tăng cường trong vùng biên giới, để ngăn chặn những đoàn di dân đang tiến về nước Mỹ, vào ngày thứ Ba, ông Trump nhắc tới một đề tài khác mà ông từng đưa ra trong thời gian tranh cử tổng thống, để lấy phiếu của những người Mỹ bất mãn trước sự việc di dân đến Mỹ và thành công hơn người địa phương.

Tổng Thống Trump cho biết ông đang xem xét việc ban hành một sắc lệnh để loại bỏ quyền công dân dành cho những em bé được sinh ra ở Hoa Kỳ bởi cha mẹ không là công dân Mỹ. Đây là một quyền được quy định trong Tu Chính Án Thứ 14, và quyền này có thể chỉ được sửa đổi thông qua một tu chính án hợp hiến, chứ không qua một sắc lệnh của tổng thống.

Trong cuộc phỏng vấn với “Axios on HBO” được thâu băng hôm thứ Hai, ông Trump nói rằng ông có thể thực hiện việc sửa đổi đó thông qua sắc lệnh.

Ông nói rằng quyền được cấp cho những đứa trẻ được sinh ra và trở thành người Mỹ dù cha mẹ chúng không là công dân là điều “vô lý,” và hệ thống đó “phải chấm dứt.”

Trong lúc nói với Axios, ông Trump cũng tuyên bố sai lầm rằng Hoa Kỳ là “quốc gia duy nhất trên thế giới” cấp quyền công dân cho những em bé chào đời ở đây. Thật ra thì hơn 30 quốc gia, trong số đó có Canada và Mexico, có những chính sách cấp quyền công dân tương tự. (Việt Nam là một trong các quốc gia “đang phát triển” không cấp quy chế công dân cho em bé con của cha mẹ ngoại quốc sanh ra tại Việt Nam. Thật ra thì chẳng có ai muốn làm công dân ở nước cộng sản VN ngày nay.)

Động thái này của ông Trump, nếu có, sẽ vượt qua quyền hạn của tổng thống, theo hầu hết các chuyên gia cho biết. Ngay cả Chủ Tịch Hạ Viện Paul Ryan cũng lên tiếng vào trưa thứ Ba, rằng “Bạn không thể dùng sắc lệnh tổng thống để chấm dứt quyền công dân cho em bé sanh ra ở Mỹ.”

Mọi em bé được sinh ra ở Hoa Kỳ đều là công dân Mỹ, căn cứ theo Tu Chính Án Thứ 14 của Hiến Pháp, không thể được thay đổi theo lệnh của tổng thống. Động thái này cũng sẽ định hình lại nước Mỹ một cách đáng kể - trừng phạt một cách hữu hiệu con cái của những người di cư không có giấy tờ, mà ông Trump đã thề loại bỏ ra khỏi Hoa Kỳ.

Lời cam kết chấm dứt quyền công dân cho trẻ sinh ra ở Mỹ một lần nữa được đưa ra, đúng lúc chỉ còn mấy ngày nữa là đến cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, và được nêu ra trong lúc đang có một cuộc truy dẹp rộng lớn nhắm vào những di dân bất hợp pháp.

Sắc lệnh cấm quyền công dân sẽ gây ra một cuộc chiến pháp lý.
Ông Omar Jadwat, giám đốc Dự Án Các Quyền Di Dân của ACLU, nói, “Tổng thống không thể xóa bỏ Hiến Pháp bằng một sắc lệnh, và sự bảo đảm về quyền công dân của Tu Chính Án Thứ 14 là rõ ràng. Đây là một nỗ lực thấy rõ và vi hiến trắng trợn, để gieo rắc chia rẽ và thổi bùng lên những ngọn lửa của lòng hận thù chống di dân, trong những ngày trước các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.”

Tổng thống đã hướng dẫn dư luận nhắm vào vấn đề di trú trước ngày bầu cử, dường như muốn là cho người dân lo lắng về đoàn người di cư từ Trung Mỹ đang tiến tới biên giới Mỹ-Mễ. Ông Trump nói sai rằng đoàn di dân này chứa đầy những kẻ tội phạm, thành viên băng đảng, và những kẻ khủng bố Trung Đông. Ông cũng đe dọa cắt viện trợ cho Honduras, El Salvador, và Guatemala, những nước mà từ đó phát xuất hầu hết những người di cư.

Vào ngày thứ Hai, ông ra lệnh tăng thêm 5,200 quân nhân tới biên giới. Các viên chức của ông nói đây là một biện pháp cần thiết để bảo vệ an ninh quốc gia.