Tiểu bang xanh, tiểu bang đỏ

Bài NGUYỄN ĐẠT THỊNH

Trong cách vẽ bản đồ chính trị, xanh là mầu tượng trưng cho đảng Dân Chủ, và đỏ tượng trưng cho đảng Cộng Hòa; bức bản đồ dưới đây nói lên sức mạnh của đảng Cộng Hòa trong cuộc bầu cử 2016.

Tình hình chính trị của nhiều tiểu bang Cộng Hòa có dấu hiệu thay đổi; truyền thông Mỹ cho là những cuộc biểu tình của giáo viên tại hai tiểu bang Oklahoma và Kentucky đòi tăng lương, tăng quyền lợi cho họ, và tăng ngân sách giáo dục của tiểu bang là những dấu hiệu đòi hỏi tái phối trí lợi tức của tiểu bang, đặt vấn đề dân sinh, giáo dục nặng hơn cách phối trí hiện nay.

Hôm thứ Hai mùng 2 tháng Tư, 2018, hàng ngàn giáo viên tiểu học và trung học thuộc hai tiểu bang nói trên, đã cùng xuống đường khiến nhiều giáo khu phải đóng cửa trường học.

Tại Oklahoma City, các giáo viên biểu tình đứng thành vòng tròn, bao vây quốc hội tiểu bang, rồi hô khẩu hiệu, “Thiếu ngân khoản giáo dục là bỏ phế tương lai.” Cô giáo Katrina Ruff còn cầm biểu ngữ “Tri ân West Virginia,” rồi giải thích với những người thắc mắc hỏi cô lý do cần tri ân Virginia, thì cô giải thích là, “Họ đi tiên phong trong việc xuống đường đòi cải thiện đời sống giáo chức.”

Mức lương của giáo chức West Virginia đứng hạng 48 trong bảng liệt kê lương bổng của giáo viên toàn quốc, nhưng vẫn khá hơn mức lương giáo chức tại ba tiểu bang Mississippi, Oklahoma, và South Dakota.
Tính trung bình lương giáo chức chỉ được $45,622/năm, và đó là lý do chính khiến giáo viên xuống đường và tổ chức đình công.

Giáo viên West Virginia dự tính đình công.

Cuối cùng Thống Đốc Jim Justice, tiểu bang West Virginia, đề nghị giải pháp tăng lương cho giáo chức 1% mỗi năm, trong 5 năm liên tục; thượng và hạ viện tiểu bang đồng ý; thống đốc Justice là đảng viên Cộng Hòa, và hai viện quốc hội tiểu bang đều do đảng viên Cộng Hòa nắm đa số; nhưng nghiệp đoàn giáo chức West Virginia không thỏa mãn với biện pháp tăng lương nhỏ giọt đó.

Cô giáo Ruff nói, “Việc làm của giáo chức West Virginia đã khuyến khích chúng tôi đứng lên, đòi hỏi quyền lợi chính đáng của chúng tôi.”

West Virginia, Oklahoma, và Kentucky đều là những tiểu bang dưới quyền cai trị của đảng viên Cộng Hòa, đang phải đối phó với đòi hỏi tăng lương, tăng quyền lợi của công chức, giáo chức. Phong trào bất mãn đó có thể gây ảnh hưởng cho cuộc bầu cử tháng 11/2018 -chỉ còn cách bảy tháng nữa.

Dư luận truyền thông dự đoán tiểu bang đỏ Arizona sẽ trở thành đấu trường sắp tới giữa công chức và chính phủ, và cuộc đấu tranh đó sẽ ảnh hưởng tới việc bầu một nghị sĩ liên bang, thay chỗ NS Jeff Flake, không tái ứng cử để phản đối Tổng Thống Trump.

Dấu hiệu đấu tranh đòi tăng lương tại Arizona là cuộc hội họp của hàng ngàn giáo chức tại Phoenix tuần trước, cùng với quyết nghị họ gửi lên chính phủ đòi tăng 20% lương và tăng ngân sách giáo dục tiểu bang.

Giáo viên dạy âm nhạc Noah Karvelis tại thị trấn Tolleson, Arizona, được coi là người cầm đầu cuộc xuống đường; ông đặt tên phong trào đòi cải tiến lương bổng cho giáo viên là RedforEd (màu đỏ đấu tranh cho giáo dục), vì trong lúc xuống đường đa số giáo viên mặc áo đỏ.

Ông Karvelis nói một số giáo viên trẻ còn chống Tổng Thống Trump, trong lúc học sinh xuống đường ủng hộ cuộc biểu tình của học sinh Parkland, Florida, đòi chính phủ ban hành luật giới hạn súng.

Hội đồng thành phố Oklahoma City biểu quyết tăng lương giáo chức lên $6,000/ năm, và Thống Đốc Cộng Hòa Mary Fallin đã ký thành luật ban hành biện pháp đó. Mức tăng lương khá hơn con số 1% mỗi năm của bang West Virginia, nhưng giáo chức vẫn chưa thỏa mãn, vì mức họ đòi hỏi là tăng $10,000/năm, và tăng lương cho cả nhân công học đường như tài xế xe school bus và lao công.

Để có tiền tăng lương cho giáo chức, chính phủ tiểu bang Oklahoma tăng thuế đánh vào dầu hỏa, khí đốt, thuốc hút, và săng.

Lương của giáo viên Oklahoma là $45,00/năm, trong lúc lương giáo viên Kentucky là $52,000/năm, nhưng giáo viên Kentucky cũng vẫn xuống đường phản đối đạo luật thay đổi quy chế hồi hưu của giáo chức, vừa do quốc hội tiểu bang thông qua.


Giáo viên Oklahoma xuống đường đòi tăng lương. (Getty Images)

Và giáo viên Kentucky cũng xuống đường

Giáo viên Karvelis tiên đoán, “Thường khi giáo viên ít tham dự những cuộc bầu cử giữa kỳ -chỉ bầu một số thành viên quốc hội, không bầu tổng thống- nhưng năm nay họ hăng hái tham dự cuộc bầu cử giữa kỳ sắp diễn ra. Nếu là một thành viên quốc hội liên bang hay tiểu bang, chắc tôi cũng đổ mồ hôi hột."

Bà Sabrina Singh, một viên chức của đảng Dân Chủ nhận định, “Những cuộc xuống đường của giáo chức là dấu hiệu rõ rệt họ chống đảng Cộng Hòa -đảng không chủ trương bênh vực giáo viên công nhân.”

Một nhân vật Cộng Hòa -ông Frederick Hess, giám đốc nghiên cứu chính sách giáo dục của cơ quan American Enterprise Institute- nhận xét, “Những nhà cải cách học đường đã không nhận ra sự bất mãn của giáo viên, khiến giờ này chúng ta phải chứng kiến một cuộc nổi dậy, trong đó giáo viên đứng lên vì bất mãn.”

Trong lúc đó bà Lily Eskelsen García, chủ tịch Hiệp Hội Giáo Chức Toàn Quốc nhận xét, “Phong trào giáo viên đứng lên bênh vực quyền lợi của mình là hiện tượng búng mạnh của cái lò xo bị nén quá đáng; đó cũng là bài học cần thiết của thời đại này. Các chính khách lưỡng đảng đang dụi mắt, vừa tỉnh ngủ."

[5]
Bà Lily Eskelsen García

Bà García nói đúng, các chính khách cả Cộng Hòa lẫn Dân Chủ đều chợt nhận ra là công nhân giáo chức, và công nhân mọi ngành khác đều cần có một mức sống tối thiểu; và họ -công nhân cùng với gia đình- là 95% dân số Mỹ.
Ngày nào họ ý thức được tầm quan trọng của họ -với tư cách cử tri- họ sẽ làm thay đổi chính sách của nước Mỹ. (ndt)