Thương thuyết với địch

Bài NGUYỄN ĐẠT THỊNH

Có lần Tổng Thống Barack Obama nói, "To achieve peace, you have to talk with your enemies." (muốn đạt tới hòa bình, chúng ta phải nói chuyện với địch.)
Ứng dụng vào chiến tranh Việt Nam, câu này hoàn toàn sai, mà ứng dụng vào chiến tranh A Phú Hãn (Afghanistan) con đường 'nói chuyện với địch' cũng không đúng tí nào.
Trong chiến tranh Việt Nam, Mỹ đã thương thuyết với Trung Cộng từ năm 1972, trong lúc vẫn là đồng minh của Nam Việt.

Ngày 19 tháng Giêng, 1974, xảy ra trận hải chiến Hoàng Sa giữa hải quân Nam Việt và hải quân Trung Cộng; một trong những tài liệu giải mật mới đây là bức điện văn của đại sứ Mỹ tại Việt Nam
Graham Martin báo cáo về Bộ Ngoại Giao Mỹ, là ông đã kịp thời gọi điện thoại cho Tổng Thống Nguyễn văn Thiệu -lúc đó đang có mặt tại Đà Nẵng- để ngăn cản không cho ông Thiệu sử dụng Không Quân Việt Nam tiếp chiến với Hải Quân đang giao tranh với địch.
Vài tháng trước đây, tôi có viết về bức điện văn đó của ông Martin và phê bình thái độ của ông là phản bội đồng minh Nam Việt.
Thái độ phản bội đó không chỉ giới hạn vào cá nhân ông Martin và vào thời điểm 1974; ngay hôm nay từ điển bách khoa Wikipedia của Mỹ vẫn còn giữ luận điệu đổ lỗi cho Nam Việt với đoạn viết về trận hải chiến Hoàng Sa như sau:

The Battle of the Paracel Islands was a military engagement between the naval forces of China and South Vietnam in the Paracel Islands on January 19, 1974. The battle was an attempt by the South Vietnamese navy to expel the Chinese navy from the vicinity.As a result of the battle, the PRC established de facto control over the Paracels.
DỊCH
Trận chiến quần đảo Hoàng Sa là một cuộc giao tranh quân sự giữa các lực lượng hải quân Trung Quốc và Nam Việt Nam tại quần đảo Hoàng Sa vào ngày 19 tháng Giêng, 1974. Trận chiến là một nỗ lực của hải quân Nam Việt Nam nhằm đánh đuổi hải quân Trung Quốc ra khỏi vùng lân cận.
Kết quả của trận chiến, là Trung Cộng đã thiết lập quyền kiểm soát trên thực tế đối với Hoàng Sa.

Nhắc lại thành tích của Mỹ phản bội đồng minh Nam Việt trong trận giao tranh Hoàng Sa để phê bình việc Tổng Thống Trump mời phái đoàn Taliban đến nói chuyện với ông tại Camp David ngày Chủ Nhật mùng 8 tháng Chín vừa rồi tôi có ý trách người Mỹ không học bài học Hoàng Sa.
Việc Mỹ hòa đàm riêng với Taliban -không có sự hiện diện của chính phủ Afghanistan- đã là một hành động phản bội đồng minh rồi; nếu những cuộc hòa đàm tay đôi đó đạt được kết quả, giúp Mỹ rút quân, thì chính phủ Afghanistan thân Mỹ còn tồn tại được bao lâu nữa!

Ngoại Trưởng Mike Pompeo giải thích cuộc hòa đàm bất thành vì trong lúc đại diện Taliban đến Camp David họp với Tổng Thống Trump thì "tại Afghanistan quân khủng bố lái xe bom vào tấn công một căn cứ quân sự, gây thiệt mạng cho một quân nhân Mỹ."
Ông Pompeo nói, "Mỹ không thương thuyết hòa bình nữa, vì Taliban dùng bạo lực khủng bố để thúc đẩy hòa đàm."
Người quân nhân Mỹ bị xe bom giết chết là Trung Sĩ Nhất Elis Barreto Ortiz, thi hài được đưa về căn cứ không quân Dover Air Force Base tại Delaware.

Nghi lễ tiếp đón tử sĩ Elis Barreto Ortiz. (AP)

Thái độ của Ngoại Trưởng Pompeo vẫn để ngỏ cánh cửa thương thuyết, trong lúc cuộc bầu cử tại Afghanistan sắp diễn ra ngày 28 tháng Chín này. Người Mỹ hy vọng đương kim tổng thống Afghanistan sẽ đắc cử, mà không cần nhớ là tất cả những điều Việt Cộng ký cam kết với họ trong cuộc hòa đàm Ba Lê đều trở thành rác dưới gót dép xâm lược của quân cộng sản Bắc Việt.
Các cận thần quanh ông Trump đang lo lắng không biết tổng thống còn cách nào khác để thực hiện lời ông hứa hẹn sẽ rút quân Mỹ ra khỏi Afghanistan -cuộc chiến đã kéo dài đến 18 năm.
Những đại diện trong phái đoàn Taliban nói là họ chỉ đáp ứng lời mời của ông Trump vì Mỹ công bố cuộc thương thuyết giữa đôi bên đã có kết quả.

Cuộc thương thuyết trực tiếp giữa Mỹ và Taliban diễn ra trong gần một năm nay, và trong thời gian đó 16 quân nhân Mỹ đã tử trận; Trung Sĩ Ortiz chỉ là người thứ 16.
Các chính khách Cộng Hòa tỏ vẻ bực dọc với tổng thống về việc ông đón tiếp phái đoàn Taliban tại Camp David, nơi Tổng Thống Bush từng họp nội các để thảo luận việc tấn công Afghanistan, xứ sở che chở quân khủng bố Al Qaeda.

Nữ Dân Biểu Liz Cheney, con gái cựu phó tổng thống Dick Cheney nói, cô không chấp nhận để quân khủng bố Taliban được tiếp đón như thượng khách tại Camp David.
Cô viết trên Twitter, “The President is right to end the talks.” (tổng thống ngưng cuộc hòa đàm là đúng); nhưng cô không phê bình tổng thống tiếp thượng khách Taliban tại Camp David là sai.
Dân Biểu Adam Kinzinger -cũng thuộc đảng Cộng Hòa- một phi công đã từng phục vụ trên chiến trường Afghanistan tuyên bố, "Không cho bọn lãnh tụ khủng bố đã từng chủ trương vụ không tặc 9/11 được đặt chân lên đất nước yêu quý của chúng ta. NEVER."
Ngoại Trưởng Pompeo chỉ trích ông Obama chủ trương thuyết 'muốn đạt tới hòa bình, chúng ta phải nói chuyện với địch'; tôi xin đồng ý.

Tôi chỉ trích ông Obama vì ông chỉ biết có hai vế trong một cuộc chiến tranh -Mỹ và đối thủ của Mỹ; ông không biết vế thứ ba là quốc gia đồng minh với Mỹ. Quan niệm sai lầm đó khiến 45 năm trước Nam Việt thất trận, và khiến Afghanistan sắp thất trận, vì đồng minh Mỹ sắp ù té bỏ chạy.