Mugabe được quân đội cho xuất hiện trước công chúng, nhưng mặt buồn thiu

Tổng Thống Robert Mugabe xuất hiện tại buổi tốt nghiệp trường Zimbabwe Open University ở thủ đô Harare ngày thứ Sáu. (Getty Images)

HARARE - Tổng Thống Robert Mugabe già nua của Zimbabwe đã xuất hiện trước công chúng lần đầu tiên kể từ khi ông bị quân đội quản thúc tại gia đầu tuần này. Ông được cho tham dự một buổi lễ tốt nghiệp để vỗ tay tán thưởng, trong cùng ngày mà quân đội loan báo đã đạt được "tiến bộ đáng kể" trong những cuộc đàm phán về giải pháp cho ông ra đi mà không gây đổ máu. Quân đội đã bắt giữ một số nhân vật thân cận, đồng minh của ông.

Ông Mugabe xuất hiện trong lúc diễn ra một loạt những cuộc thương lượng bất thường đằng sau hậu trường giữa các nhóm lãnh đạo về sự ra đi của ông sau 37 năm cầm quyền.

Quân đội Zimbabwe muốn bày tỏ lòng kính trọng đối với nhà lãnh đạo 93 tuổi này, vị nguyên thủ quốc gia lớn tuổi nhất thế giới hiện nay. Họ giới thiệu ông trong buổi lễ ra trường là Tổng Thống và Tổng Tư Lệnh quân đội. Thế nhưng thật sự thì ông không còn quyền lực như trước.

Cùng lúc cho ông Mugabe xuất hiện sau nhiều ngày có những tin đồn về số phận của ông, trong ngày thứ Sáu quân đội cho biết họ đã bắt giữ và truy bắt một số người thân cận với ông Mugabe và vợ của ông.
Lễ tốt nghiệp đã nhằm tạo ấn tượng ông Mugabe còn giữ vai trò lãnh đạo, trong lúc những lời kêu gọi ông ra phải từ chức mỗi lúc một mạnh mẽ hơn.

Ông Mugabe không đọc diễn văn tại buổi lễ, mà chỉ đơn thuần thông báo lễ khai mạc để vỗ tay chúc mừng. Ông cũng cùng đám đông hát bài quốc ca.

Ông đến trong một bộ âu phục và thắt cà vạt, được khoác một áo choàng khoa bảng và đội mũ giáo sư, bước đi chậm rãi trong một đám rước trên thảm đỏ tiến lên bục giảng, trong lúc một ban nhạc diễn hành đang tấu nhạc. Bản tuyên bố của quân đội được tờ báo Herald chính phủ và đài truyền hình Zimbabwe Broadcasting nói rằng giới lãnh đạo quân đội "đang đưa ông Mugabe đi tới phía trước và sẽ sớm thông báo cho toàn quốc biết về kết quả."

Zimbabwe đã sa vào tình trạng suy thoái trong thời ông Robert Mugabe làm tổng thống, khiến cho hàng triệu người mất việc làm, mất cơ hội được học hành và thăng tiến. Việc đẩy ông ra ngoài lề quyền lực sẽ không bảo đảm cuộc sống của người dân tại đây sẽ khá hơn.

Bản tuyên bố của quân đội cho biết, "Tiến triển đáng kể đã được thực hiện trong việc loại trừ bọn tội phạm xung quanh Tổng Thống Mugabe." Văn bản cũng cho biết thêm rằng quân đội đã bắt giữ một số người, trong khi những người khác vẫn đang bị truy nã.

Những người bị truy tìm đó đã "phạm những tội gây ra khốn khổ xã hội và kinh tế ở Zimbabwe."
Quân đội đang lùng bắt các bộ trưởng trong nội các và những giới chức hàng đầu khác thân cận với đệ nhất phu nhân Grace Mugabe.

Việc bà Mugabe nhanh chóng nắm quyền chính trị đã gây kinh động cho nhiều người. Họ sợ rằng bà có âm mưu kế vị chồng bà, nhất là sau khi ông sa thải phó tổng thống lâu năm của ông là ông Emmerson Mnangagwa trong tuần qua.

Việc sa thải đã khiến cho quân đội thực hiện cuộc đảo chánh, và theo dự đoán chính ông Mnangagwa sẽ đứng đầu một chính phủ mới không còn vợ chồng ông Mugabe.