Một con dê rơm được cả làng bảo vệ trong mùa Giáng Sinh

Dê Rơm Gavle Goat trong hình quảng cáo mời du khách đến thị xã Gavle. (Albin Bogren/Visit Gavle)

GAVLE, Thụy Điển - Mỗi năm trên khắp thế giới, người ta dựng những cây Giáng Sinh để tiếp tục một truyền thống lâu đời. Người ta thường tranh cãi về cách thức cây được trang trí, rồi làm sao ngăn chặn con chó hoặc con mèo đánh văng mất những món trang hoàng được treo thấp.

Riêng tại thành phố Gavle ở xứ Thụy Điển, Bắc Âu có một trận chiến lớn hơn nhiều luôn diễn ra mỗi năm, giữa dân địa phương và những kẻ phá hoại. Người dân muốn bảo vệ một con dê được tạo bằng rơm cao 13 mét, dài bảy mét. Có năm họ thành công, có năm dê rơm bị đốt cháy.

Con Dê Gavle - hay còn gọi là Gavlebocken trong tiếng Thụy Điển - là một mô hình cỡ lớn của Com Dê Yule, một biểu tượng Giáng Sinh đã có từ thời các lễ hội ngoại giáo cổ đại.

Được dựng lên mỗi năm vào ngày đầu tiên của Mùa Vọng, Dê Gavle hiện nay được công nhận là con dê rơm lớn nhất thế giới và được hình thành lần đầu tiên vào năm 1966 để tạo một phương tiện độc đáo nhằm thu hút du khách đến Gavle trong mùa lễ cuối năm.

Nhưng từ khi nó bị đốt cháy bởi những kẻ phá hoại vào đêm giao thừa, con dê Giáng Sinh đơn giản này đã trở thành một biểu tượng cần được bảo vệ.

Hầu như mỗi năm luôn có những kẻ phá hoại muốn tìm cách phá hủy con dê yêu quý của dân làng. Và công tác bảo vệ thu hút hàng ngàn người trên khắp thế giới theo dõi trên các mạng xã hội như Twitter và Instagram.

Và mỗi năm, thành phố này phải tìm cách ngăn chặn những kẻ phá hoại.
Vào năm ngoái, con dê sống sót nguyên vẹn. Nhưng trong quá khứ, Dê Gavle từng gặp phải một loạt tấn công dữ dội.

Nó từng bị đốt thiêu rụi bởi những kẻ hóa trang thành Ong Già Noel và những người bánh gừng bắn những mũi tên rực lửa vào thân rơm, từng bị một nhóm người đá tan tành, và thậm chí bị té lật ngửa khi bị một chiếc xe tông vào.

Vào năm 2010, một số kẻ phá hoại thậm chí mưu toan đánh cắp con dê bằng một chiếc máy bay trực thăng. Có những báo cáo cho thấy họ đã đưa tiền hối lộ cho một người canh gác, để xúc tiến kế hoạch phá hoại bằng trực thăng này.

Để tìm cách ngăn chặn việc đốt cháy con dê, những con Dê Gavle được chế tạo sau này đã được nhúng vào chất chống cháy, hoặc được xịt nước để tạo thành một lớp băng. Thành phố cũng đã dựng lên những hàng rào, đặt các nhân viên an ninh xung quanh Dê Gavle, và lắp đặt một máy webcam trực tiếp phát sóng hình ảnh con dê trên mạng.

Năm nay đã xảy ra một mưu toan đốt cháy con dê nhỏ hơn, được gọi là “em trai” của Gavlebocken. Thế nhưng con dê này - được tạo ra bởi Câu Lạc Bộ Khoa Học Thiên Nhiên của Trường Vasa - sống sót với những vết phỏng nhẹ.

Chưa có mưu toan nào được thực hiện trên con Dê Gavle chính.
Lý do đằng sau các cuộc tấn công hàng năm đều hơi bí ẩn, phần lớn là vì các thủ phạm hiếm khi bị bắt.
Một số bản tường trình, trong đó có một phim tài liệu được báo The Guardian công bố trước đó trong năm nay, gợi ý rằng việc đốt cháy tượng dê là một trận chiến tôn giáo giữa Thiên Chúa Giáo và Ngoại Giáo, với một “nhóm bí mật” - gồm những người vẫn theo sát các vị thần Bắc Âu - chịu trách nhiệm phần lớn trong việc thiêu hủy.

Theo truyền thuyết, Thần Thor - tức thần sấm sét trong truyền thuyết Bắc Âu - cưỡi một cỗ xe được hai con dê dẫn đường. Vị thần này sẽ nấu và ăn thịt hai con dê đó mỗi đêm để lấy sức.
Vào buổi sáng hai con dê sẽ được tái sinh, lại sẵn sàng kéo cỗ xe đó.

Phim tài liệu ngắn, có tựa đề là Giết Chết Gavle, gợi ý cho thấy có một nhóm người tin rằng mỗi năm họ phải đốt con dê để bảo đảm việc thu hoạch mùa màng tốt đẹp và việc mặt trời trở lại sau mùa đông băng giá.

Một viên chức địa phương cho biết việc đập phá con dê đôi khi là một vụ tấn công có kế hoạch, nhưng nhiều khi đó chỉ là một nhóm người say rượu.
Theo bộ luật hình sự của Thụy Điển, một người phá hủy hoặc gây thiệt hại cho tài sản có tầm quan trọng lớn về mặt văn hóa có thể phải lãnh án tù bốn năm. Cho đến nay chưa có ai bị bắt và bị trừng phạt với án tù nói trên.