Hậu quả Brexit: Một ngày buồn cho Anh và Âu Châu, thị trường tài chánh thế giới bị rúng động

Thủ Tướng Anh David Cameron đọc thông báo từ chức với vợ Samantha Cameron đứng lắng nghe bên ngoài tư dinh của thủ tướng tại London ngày thứ Sáu, 24 tháng Sáu, 2016. Kết quả của cuộc bỏ phiếu lịch sử đã được chính thức công nhận, và điều đó đưa đến sự từ chức của ông Cameron. (Dan Kitwood/ Getty Images)

Hậu quả Brexit: Một ngày buồn cho Anh và Âu Châu, thị trường tài chánh thế giới bị rúng động

LONDON – Dân Anh đã bỏ phiếu chọn rời ra khỏi Liên Hiệp Âu Châu (EU), khiến cho Thủ Tướng David Cameron phải thông báo từ chức. Quyết định của cử tri Anh cũng đánh một cú nặng cho kế hoạch đoàn kết Âu Châu, có lẽ là nặng nhất kể từ khi Đệ Nhị Thế Chiến kết thúc hơn 70 năm trước.

Không chỉ ảnh hưởng đến Anh và các quốc gia Tây Phương, kết quả bỏ phiếu “Brexit” cũng gây rúng động đến thị trường tài chánh toàn cầu. Các thị trường trao đổi chứng khoán đã bị sụt giảm ngay trong giờ đầu tiên.

Kết quả trưng cầu dân ý tại Anh đã khác với sự dự đoán của các chuyên gia. Người Anh đã bỏ phiếu chọn rời khỏi Liên Hiệp Âu Châu với tỉ lệ 53 phần trăm, cao hơn 48 phần trăm của những người muốn ở lại trong khối EU mà Anh từng gia nhập hơn 40 năm trước. “Brexit” là danh từ kết nối hai chữ “Britain” và “exit” để nói ý Anh rời khỏi Âu Châu.

Một trong những hậu quả đầu tiên là đồng Bảng Anh (pound) bị sụt giá lên tới 10 phần trăm so với đồng Mỹ kim. Đồng pound đã giảm xuống mức thấp nhấp tính từ năm 1985. Lý do là người ta lo ngại kết quả sẽ ảnh hưởng đến vốn đầu tư vào Anh, một quốc gia có nền kinh tế lớn hàng thứ năm trên thế giới. Quyết định “Brexit” của đa số dân Anh cũng đe dọa vai trò thủ đô tài chánh của Luân Đôn trên thị trường toàn cầu. Đó là chưa kể tình hình chính trị sẽ bất ổn tại Anh trong nhiều tháng sắp tới.

Trong khi đồng Pound bị sụt giá, đồng Euro cũng rớt theo và bị giảm 3 phần trăm. Trên toàn cầu, các thị trường trao đổi chứng khoán đã bị xóa mất sạch một số tiền lên tới hơn $2,000 tỷ Mỹ kim. Tại Âu Châu thì các thị trường đã bị sụt giảm trong một ngày với tỉ lệ nặng nhất trong lịch sử.

Tai hại đáng kể là các ngân hàng lớn tại Vương Quốc Anh đã bị mất $100 tỷ Mỹ kim.

Trong nội bộ, Vương Quốc Anh cũng có thể bị tan rã thành các quốc gia tự trị. Tại Tô Cách Lan (Scotland), có tới hai-phần-ba cử tri muốn ở lại EU. Các lãnh đạo tại Tô Cách Lan cho biết họ sẽ tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý mới, về việc Tô Cách Lan có nên ở lại hay tách ra khỏi Vương Quốc Anh.

Thủ Tướng David Cameron có lẽ là người xúc động nhất trước kết quả - hay hậu quả - của cuộc bỏ phiếu “Brexit.” Ông Cameron đã cầm đầu cuộc vận động cho phe "Remain," tức là khối muốn ở lại trong Liên Hiệp Âu Châu. Vào năm 2013 ông đã liều lĩnh khi cam kết sẽ tổ chức trưng cầu dân ý để người dân được quyền quyết định nên ở hay rời EU, và cùng với lời cam kết, giờ đây ông phải từ chức và sẽ rời chính quyền trước tháng 10.

Trong bài diễn văn được đọc bên ngoài phủ thủ tướng và được chiếu trực tiếp trên toàn quốc, ông Cameron nói, “Người dân Anh đã đưa ra một quyết định rõ ràng về việc chọn một con đường khác, và vì như thế tôi nghĩ là đất nước cần một lãnh đạo mới để đưa đất nước theo con đường đó.”

Ông nói thêm với sự kìm nénsự xúc động đang muốn dâng trào trên khóe mắt, “Tôi không nghĩ là điều hợp lý nếu tôi tiếp tục giữ vai trò thuyền trưởng và lèo lái đất nước của chúng ta đến một địa điểm kế tiếp.” Nói xong bài diễn văn từ chức ngắn, ông quay lưng trở vào bên trong cánh cử đen của tư dinh của thủ tướng nằm ở số 10 đường Downing Street với tay ôm vai vợ của ông là bà Samantha.

Sự việc rút ra khỏi EU có thể khiến cho Anh phải trả giá trong lãnh vực mậu dịch. Anh sẽ phải tốn thêm chi phí cho việc được tiếp cận vào thị trường Âu Châu mà hiện nay là tự do cho các nước trong khối Liên Hiệp Âu Châu. Trên khắp thế giới, Anh phải thương lượng những hiệp ước mậu dịch mới với từng quốc gia, thay vì được đi chung với EU như hiện nay.

Theo thống kê thăm dò ý kiến của các kinh tế gia do hãng thông tấn Reuters thực hiện ngay trong ngày thứ Sáu, đa số các chuyên gia tin rằng Vương Quốc Anh sẽ bị rơi vào suy thoái kinh tế trong vòng một năm.