California truy diệt giống muỗi truyền bệnh Zika

Hai người đang tìm cách đổ hết nước từ trong thùng rác ra ngoài tại Miami-Dade County ở Florida, nơi mà nhà chức trách kêu gọi người dân hãy tránh để nước đọng chung quanh nhà hầu đề phòng muỗi truyền bệnh Zika. Lời kêu gọi tương tự đang được áp dụng tại California. (Joe Raedle/ Getty Images)

Aedes là tên của một giống muỗi truyền virus gây ra trận dịch Zika, ở hàng chục quốc gia trong năm nay. Trên toàn quốc Hoa Kỳ, các nhân viên diệt muỗi đang chiến đấu chống lại muỗi Aedes, nhưng họ sẽ khó mà giành được chiến thắng.

Aedes không phải là muỗi bản địa của Mỹ Châu. Giống muỗi này dẻo dai hơn những thứ muỗi mà người ta quen thuộc ở đất Mỹ. Các giới chức địa phương phải vất vả tìm cách hạn chế sự lây lan của Aedes. Với mối đe dọa của virus Zika bắt đầu xuất hiện và mùa hè sắp đến, vấn đề Aedes đã trở thành một mối quan ngại cấp bách về sức khỏe cộng đồng.

Mặc dù nhiều vùng ở Texas và Florida gặp nguy cơ cao nhất bị truyền nhiễm Zika, các giới chức y tế báo động rằng dịch bệnh này có thể bùng phát trong mùa hè năm nay trên khắp nước Mỹ, kể cả ở miền nam California. Các chuyên gia nói rằng việc hạn chế số lượng muỗi là phòng tuyến đầu tiên chống lại Zika, nhưng họ lo ngại rằng các cơ quan kiểm soát côn trùng không được chuẩn bị sẵn sàng.

Dịch Zika lây lan khi muỗi Aedes aegypti, tức giống muỗi vàng gây sốt, cắn một người bị nhiễm bệnh và sau đó cắn một người khác. Khác với hầu hết các loại muỗi thích hút máu động vật, muỗi Aedes thích cắn người hơn.

Với những thứ muỗi khác, một nhân viên trong một chiếc xe truck có thể phun thuốc trừ muỗi vào một khu vực của một thành phố nhỏ trong vòng một đêm và diệt được muỗi gần hết.

Thế nhưng việc xịt thuốc không đem lại hiệu quả trong việc chống muỗi Aedes, và trứng của chúng thường cần phải bị phá hủy bằng tay.

Trong khu vực Los Angeles, người ta tin rằng muỗi Aedes đã tới đó cách đây mấy năm, trong các lô hàng cây tre được chở từ Trung Quốc đến El Monte. Chúng được phát hiện trong ít nhất 12 quận hạt ở California, theo Nha Y Tế tiểu bang cho biết.

Những con muỗi này thường có xu hướng đẻ trứng vào những chiếc xô và các thùng chứa. Trứng của chúng quá nhỏ đến nỗi mắt người ta không nhìn thấy được. Những chiếc trứng ấy có thể sống sót được trong nhiều tháng hạn hán, chờ nở ra khi tiếp xúc với nước.

Khi miền đất Sahara khô đi và trở thành một sa mạc cách đây hàng ngàn năm, muỗi Aedes aegypti đã tiến hóa để tồn tại mà không có một nguồn nước tự nhiên. Chúng sinh sản bằng cách sử dụng nước trong những cái chậu ở bên ngoài nhà người ta.

Aedes rất khó tiêu diệt, vì chúng đã được thuần hóa. Khác với loài muỗi Culex thông thường hơn và xuất hiện chỉ vào lúc bình minh và hoàng hôn, muỗi Aedes cắn vào ban ngày khi người ta đang hoạt động. Thường được coi là “gián muỗi,” thậm chí chúng có thể sống sót ở bên trong nhà của người ta.

Những con muỗi hung hăng xâm nhập này đã trở thành một gánh nặng cho các cơ quan kiểm soát côn trùng ở California. Trong tháng 9 năm ngoái, khi số lượng muỗi Aedes đạt mức cao điểm ở miền nam California, những yêu cầu dịch vụ diệt muỗi Aedes chiếm 90%, trong tổng số những yêu cầu gởi tới địa hạt LosAngeles.
Đó là trước khi virus Zika đến đây.

Zika là một chứng bệnh mơ hồ từng được cho là chỉ có những triệu chứng nhẹ. Nhưng trong năm nay nhà chức trách tuyên bố Zika là tình trạng khẩn cấp y tế công cộng quốc tế, sau khi một đợt bùng phát ở Brazil xảy ra trùng hợp với một đợt gia tăng trong số lượng các trẻ sơ sinh mắc dị tật đầu nhỏ. Từ đó các khoa học gia đã xác nhận rằng chứng bệnh này, bây giờ lan rộng ở hơn 30 quốc gia tại Mỹ Châu, gây ra nhiều dị tật bẩm sinh khác.
Chưa có người nào ở Hoa Kỳ bị nhiễm virus do một con muỗi truyền bệnh, mặc dù có khoảng 500 người Mỹ đi sang những nước có dịch bệnh Zika đã nhiễm virus khi họ trở về Mỹ.
Các giới chức y tế nói rằng có lẽ Zika không lan tràn tại Hoa Kỳ, bởi vì hầu như nhà nào cũng có máy lạnh và màn cửa sổ không cho muỗi lọt vào.