Lần đầu tiên trong lịch sử, đỉnh núi Băng Lan xuất hiện mưa thay vì tuyết

Hình chụp Greenland từ trên không trung ngày 20 tháng 5, 2021. Tuần này, Greenland đã có mưa trên đỉnh núi tuyết lần đầu tiên trong lịch sử. (Saul Loeb)

GREENLAND – Đỉnh núi băng tại Greenland vừa nhận trận mưa lớn kỷ lục với 7 tỷ tấn nước, là dấu hiệu đáng báo động về tình trạng biến đổi khí hậu.

Vào ngày 14 tháng 8, lần đầu tiên đỉnh núi băng Greenland ở độ cao khoảng 3,200 mét so với mực nước biển đã có mưa thay vì tuyết.

Nhiệt độ ở đỉnh núi băng Greenland cuối tuần trước đã tăng cao hơn nhiệt độ đóng băng lần thứ 3 trong vòng chưa đầy một thập niên. Không khí ấm góp phần gây ra trận mưa bất thường, với 7 tỷ tấn nước trút xuống núi băng.

Đây là trận mưa lớn nhất ở vùng đất băng giá này kể từ năm 1950, khi các chuyên gia bắt đầu ghi chép số liệu, theo Trung tâm Dữ liệu Băng tuyết quốc gia Hoa Kỳ (NSIDC). Lượng băng bị mất hôm 14 tháng 8 tại Greenland nhiều gấp 7 lần mức trung bình hàng ngày vào thời điểm này trong năm.

Đây là bằng chứng cho thấy Greenland đang ấm lên nhanh chóng, theo ông Ted Scambos, nhà khoa học tại Đại học Colorado. "Những gì đang diễn ra không đơn giản là một hay hai thập niên ấm lên. Đây là chuyện chưa từng có,” ông Scambos nói.

Thông tin về trận mưa được thông báo bởi trạm Summit Camp của Quỹ Khoa học quốc gia Hoa Kỳ (NSF), nằm ở điểm cao nhất trên núi băng Greenland, nơi các nhà khoa học có thể quan sát thời tiết Bắc Cực và những thay đổi của băng tuyết. Kể từ năm 1989, trạm luôn có nhân viên làm việc quanh năm để quan sát những thay đổi bất thường tại đây.

Phần lớn lượng mưa cuối tuần trước trút xuống khu vực trải dài từ bờ biển đông nam Greenland đến trạm Summit Camp. Trận mưa lớn khiến các hoạt động tại trạm cần thay đổi, theo bà Jennifer Mercer, chuyên gia tại Văn Phòng Các Chương Trình Địa Cực Thuộc NSF.

"Chúng tôi cần xem xét những hiện tượng thời tiết mà chúng tôi chưa từng gặp trong lịch sử làm việc tại đây,” bà Mercer nói. "Các hiện tượng thời tiết gồm băng tan, gió mạnh và giờ là mưa, không được coi là bình thường trong 10 năm qua. Tuy nhiên, chúng dường như đang xảy ra ngày càng nhiều.

Tình trạng biến đổi khí hậu do con người gây ra đang làm Trái Đất ấm hơn, và lượng băng mất đi tăng lên nhanh chóng. Theo báo cáo khí hậu của Liên Hiệp Quốc trong tháng này, việc đốt nhiên liệu hóa thạch khiến băng tại Greenland tan chảy nhanh trong hai thập niên qua.

Nghiên cứu mới trên tạp chí Cryosphere cũng cho thấy, Trái Đất đã mất 28 ngàn tỷ tấn băng kể từ giữa những năm 1990 đến nay, một lượng lớn trong đó nằm ở Bắc Cực, gồm cả núi băng Greenland.

Trong tháng 7 vừa qua, núi băng Greenland đã trải qua một trong những sự kiện tan chảy đáng chú ý nhất thập niên, khi mất hơn 8.5 tỷ tấn băng trên bề mặt chỉ trong một ngày, đủ để khiến tiểu bang Florida ngập dưới 5 centimét nước.

Vào năm 2019, khoảng 532 tỷ tấn băng từ Greenland đã bị đẩy ra biển. Cùng năm đó, mùa xuân nóng bất thường và một đợt sóng nhiệt tháng 7 khiến gần như toàn bộ bề mặt núi băng bắt đầu tan chảy. Kết quả là mực nước biển toàn cầu tăng vĩnh viễn 1.5 mm.

Trận mưa cuối tuần trước sẽ ảnh hưởng lâu dài đến Greenland, để lại lớp băng hấp thụ nhiều năng lượng Mặt Trời hơn cho đến khi được tuyết che phủ, theo bà Mercer. Lớp vỏ băng cứng này cũng sẽ ngăn nước tuyết tan thoát đi, dẫn đến bề mặt lớp băng bị ngập và bắt đầu chảy ra ở độ cao lớn hơn.