Mẹo Vặt

Làm vườn: Mulch nào tốt nhất – II

Tuesday, 03/10/2017 - 08:34:31

Đúng vậy, mùa thu đã đến cho ngàn cây trút xuống những cánh lá vàng. Đối với đa số chúng ta, thật là lưu luyến và ray rứt khi phải bỏ lại vườn tược xanh tươi trù phú để bước vào những ngày lạnh lẽo, âm u, với cây cối trơ trụi, trần thân oằn mình chịu tuyết.

Bài VŨ HẰNG

Dân làm vườn không ai có thể bỏ qua được một vật liệu quan trọng, quí giá như vàng lá, đó là mulch. Đến đây các bạn hẳn đã biết mulch là gì? Là tất cả những gì mà chúng ta nhìn thấy nhà vườn phủ trên những khoảng đất trống trong vườn, như lá úa, nhánh cỏ, vỏ cây, sỏi đá. Nhưng công dụng của Mulch không phải là để phủ đất trống, mà là để làm ba nhiệm vụ này: trấn áp cỏ dại, bồi dưỡng đất, và giữ nước cũng như thoát nước. Vậy trong những thứ mulch mà nhà vườn sử dụng, thứ nào đáp ứng tốt nhất với ba nhiệm vụ kể trên. Câu trả lời đã có ngay trước mặt, với cái lạnh se se của mùa thu đang nhẹ nhàng len tới.

Đúng vậy, mùa thu đã đến cho ngàn cây trút xuống những cánh lá vàng. Đối với đa số chúng ta, thật là lưu luyến và ray rứt khi phải bỏ lại vườn tược xanh tươi trù phú để bước vào những ngày lạnh lẽo, âm u, với cây cối trơ trụi, trần thân oằn mình chịu tuyết.


Mùa thu mang lại một món quà quí giá của trời đất, đó chính là những cánh lá rụng, tơi tả trên sân vườn.

Nhưng mùa thu không chỉ là thời gian báo hiệu một tương lai u ám, mùa thu còn mang theo với nó nhiều món quà trời đất ban tặng. Đây là lúc cây vườn kết trái, là lúc chúng thâu hoạch táo, khoai tây, khoai lang, bí đao, và nhiều thứ khác. Và một món quà bất ngờ, món quà nằm ngay trong sự khó chịu mà mùa thu mang tới. Đó chính là những cánh lá vàng rơi rụng, thứ mà chúng ta sắp phải khổ sở gom quét và đổ đi mỗi ngày. Nhưng đây chính là thứ mulch quí nhất, quí như “vàng lá” của nhà vườn.

Có thể nói đây là món quà mà trời đất tặng lại cho con người khi bắt họ phải từ giã sự ấm áp sinh động với vườn tược xanh tươi và hoa thơm rực rỡ của mùa hè. Không biết đón nhận món quà ấy là phụ ơn trời đất, và có “tội” rất lớn đối với vườn tược. Người yêu cây lá không bao giờ phạm vào cái “tội” này.
Tại sao lá vàng lại là thứ mulch quí nhất?

Lá vàng, hay vàng lá của vườn cây, là thứ mulch quí nhất thường bị đa số chúng ta quét bỏ! Đáng tiếc!
Người hiểu chuyện không bao giờ làm như vậy. Bởi vì trước hết, nó là một thứ mulch hữu cơ chứa rất nhiều dưỡng chất hấp thụ được sau một kiếp lá đeo đẳng trên cây. Các nhà phân tích cho rằng, lá vàng mang trong mình nó từ 50% tới 80% dưỡng chất của cây, bao gồm carbon, potassium và phosphorus. Các bạn còn nhớ những con số - chính xác là ba con - ghi trên các bao phân bày bán trong cửa hàng không? Đó chính là những con số “phù thủy”, biểu thị ba dưỡng chất căn bản NPK mà bất cứ loại cây nào cũng cần đến trong từng giai đoạn phát triển của cây: N là Nitrogen, P là Phosphorus, và K là Kali hay Potassium. (Không hiểu ý nghĩa những con số này và gia giảm theo nhu cầu phát triển của cây thì... không khác gì người mẹ nghĩ rằng sữa mẹ là tốt nhất, nên cứ bắt con bú hoài mặc dầu thằng bé đã lớn trộng!)


Đây chính là những thỏi “vàng lá” cần được gom lại và sử dụng, chứ không liệng bỏ. Có ai lại liệng bỏ những thứ quí giá như vậy?

Rõ ràng, lá vàng đã có hai trong số ba dưỡng chất căn bản ấy, điều đó đã xác định giá trị của lá vàng, không cần bàn cãi.

Ấy là chưa kể lá vàng còn mang theo nhiều loại muối rất tốt cho giun, trùng và các loại vi sinh vật sống trong lòng đất. Khi rắc trên đất, lá vàng sẽ trở thành lương thực, giúp các vi sinh vật này hoạt động manh mẽ, làm cho đất “cứng” mềm ra, đất cát giữ được ẩm độ, giữ nước mà không làm cho cây úng nước.

Với Carbon, mulch lá vàng rất cần thiết để cân bằng Nitrogen trong phân xanh (compost) mà nhà vườn hay dùng.


Cần phải hiểu những con số “phù thủy” ghi trên các bao phân. Nó biểu thị 3 dưỡng chất căn bản (Nitrogen, Phosphorus, và Potassium), mà lá vàng đã có tới 2!

Với cỏ dại thì mulch lá vàng chính là khắc tinh. Một lớp mulch lá vàng dầy từ 3” tới 4” có khả năng trấn áp cỏ dại, không cho chúng mọc lên, và nếu có mọc thì chỉ lưa thưa, dễ dàng nhổ lên bằng tay.

Nói tóm lại, lá vàng là thứ mulch đáp ứng tốt nhất ba nhiệm vụ - diệt cỏ, bồi dưỡng đất, và xử lý nước tưới… Mulch lá vàng biến đất thành một môi trường lý tưởng để nuôi cây.

Hy vọng rằng biết được giá trị của lá vàng, không ai trong chúng ta có thể đang tay liệng bỏ những bao “vàng lá” quí giá, mà trời đất ban tặng trong những ngày sắp tới. Thế nhưng sử dụng lá vàng làm mulch không đơn giản là để mặc những cánh lá rơi rụng lả tả trên vườn. Quang cảnh đó vừa làm xấu vườn, mà mulch lại không thể phát huy tác dụng. Vậy, chúng ta phải làm sao để biến lá vàng thành “vàng lá”. Hẹn gặp các bạn trong bài lần tới nhé.

Vuhang231@yahoo.com

Viết bình luận đầu tiên

MỚI CẬP NHẬT