Kỳ quan Cổ Đại cuối cùng: Kim Tự Tháp Giza

Quanh cảnh trước Kim Tự Tháp (Trịnh Thanh Thủy)

Bài TRỊNH THANH THỦY

Như tôi đã nói trong bài trước, du lịch Ai Cập bạn nên chọn một hãng du lịch uy tín để đi. Tôi đã thực hiện điều này và trở về sau chuyến du lịch an toàn, không gặp nhiều điều phiền toái.

Ngày đầu tiên chúng tôi được thăm Kim Tự Tháp Giza và bức tượng Nhân Sư vĩ đại lừng danh.

Do chọn đi vào cuối tháng 10, dù phải đứng xếp hàng dài vào cửa, tôi vẫn không bị nóng lắm. Du lịch là nguồn cung cấp ngoại tệ to lớn và cần thiết cho Ai Cập nên chính phủ và người dân tha hồ bóp cổ và quấy nhiễu du khách. Ngoài vé vào cửa (được hãng du lịch trả), bạn phải trả tiền cho máy ảnh, máy quay phim, hay chân máy đem theo, ngoại trừ smartphone. Những người bán rong và kẻ lừa đảo đứng đầy chung quanh du khách. Họ chèo kéo du khách mua hàng, dụ du khách đi lạc đà, taxi, xe ngựa, giả làm người soát vé để bạn đưa vé cho họ rồi chuồn lẹ. Bao nhiêu là phiền toái nếu bạn không có một hướng dẫn viên đi theo và dặn bảo những điều cần thiết. Người Hướng Dẫn Viên(HDV) dặn chúng tôi không nên mua bán hay nghe bất cứ điều gì của ai, ngoại trừ đi và làm theo lời dặn của ông. Đoàn chúng tôi có một viên cảnh sát có súng theo bảo vệ và canh chừng những kẻ móc túi và làm phiền du khách.


Lạc đà và Kim Tự Tháp (Trịnh Thanh Thủy)

Cuối cùng tôi cũng được đứng trước một trong bảy kỳ quan thời Cổ Đại của thế giới. Kim Tự Tháp là kiến trúc cổ độc đáo duy nhất còn sót lại qua hơn 4000 năm. Bởi vì Kim Tự Tháp này có tám mặt hơi lõm nên còn được gọi là Kim Tự Tháp Tám Mặt. Giza được xem như lăng mộ của pharaoh Khufu (Cheops), với mục đích đưa vị vua này tới cõi vĩnh hằng. Được làm từ khoảng 2.3 triệu khối đá, với tổng chiều cao khoảng 140 mét và chiều rộng khoảng 230 mét, kiến trúc Giza vẫn còn là một bí ẩn hiện nay, cả về việc thiết kế lẫn thi công. Mặc dù Kim Tự Tháp lớn nhất này đã được các nhà khảo cổ phát hiện và khám phá, tuy nhiên nhiều bí mật vẫn còn được ẩn giấu, tựa như cái cách mà người Ai Cập cổ đại đã xây dựng nên công trình vĩ đại này.

Từ lâu, các nhà khảo cổ học luôn tìm mọi cách khám phá sự bí mật của những hành lang đầy mê hoặc bên trong kim tự tháp, trong đó có một hành lang hoàn toàn nằm khuất tầm quan sát của giới chuyên gia vì nó nằm gần căn hầm bên dưới lòng đất. Mới đây (năm 2017), các nhà vật lý học đã tìm ra một cấu trúc rỗng bên trong hầm mộ của vị pharaoh Khufu này, nhờ vào một máy nhận diện có tên Moon ở bên trong Kim Tự Tháp. Bằng cách này, họ có thể tìm thấy được những căn phòng hay hầm chứa bí mật, bị lấp kín bởi các khối đất đá, mà không cần phải phá vỡ chúng.

Người HDV bảo chúng tôi có thể đi bộ xem vòng quanh tháp, chụp hình và trở lại trong vòng một tiếng, sau đó sẽ họp mặt để chụp hình nhóm cùng với tháp. Ông hỏi ai muốn xem bên trong tháp Giza sẽ phải mua vé riêng vào xem ($26 đô), nhưng ông khuyên không nên xem vì không đáng tiền. Ông cho biết thêm, vé vừa mắc, vừa phải leo qua nhiều bậc thang cao dốc ngược mà trong đó chẳng có gì. Tôi không xem nhưng bà bạn đi cùng thì náo nức muốn đi xem. Bà xem về thất vọng ê chề, chả có gì mà còn bị đau lưng, phải nhờ người dìu khi đi xuống, vì bà khom người để leo dốc quá lâu. Suốt cuộc hành trình bà phải uống thuốc giảm đau và bỏ vài nơi không đi được.


Lâu đài phế tích (Trịnh Thanh Thủy)

Đã có nhiều giả thuyết khác nhau về kỹ thuật xây dựng của Đại Kim Tự Tháp, nhưng hầu hết các giả thuyết được chấp nhận đều dựa trên ý tưởng rằng nó được xây dựng bằng cách di chuyển những tảng đá khổng lồ từ một mỏ đá, sau đó kéo và nâng chúng vào vị trí.

Khi công việc hoàn thành, Kim Tự Tháp được bao bọc trong lớp đá vôi trắng mà sau nhiều năm đã bị loại bỏ, có thể sẽ được sử dụng cho các công trình khác. Các khối đá được chạm khắc, tạo hình, mài nhẵn bề mặt rồi xếp chồng lên nhau tới độ cao 146.5 mét (trải qua năm tháng đến hiện nay còn 138.8 mét), chúng được làm hoàn hảo tới mức ngay cả một sợi tóc, một lưỡi dao hay một tờ giấy mỏng cũng không thể lọt được vào khe giữa hai khối đá, tuy như vậy, nhưng nó vẫn được tính toán để chịu được sự giãn nở nhiệt, và thậm chí cả những trận động đất.

Mặc dù ở trên sa mạc nóng bức, nhưng nhiệt độ bên trong của Kim Tự Tháp luôn được duy trì ở mức 20 độ C, để bảo quản thi hài của các vị vua Ai Cập cổ. Sự hiện diện của Kim Tự Tháp này đã chứng minh một điều là người Ai Cập đã biết đến số Pi từ xưa - đây một hằng số được Archimedes khám phá ra sau này. Các nhà khoa học nghiên cứu cho biết thêm rằng các kim tự tháp luôn có một tỷ lệ kích thước rất chuẩn dựa trên việc tính toán được số Pi. Do đó người Ai Cập có kiến thức về thiên văn, quan sát và định hướng các chòm sao bằng mắt thường một cách chính xác, gần như là tuyệt đối.


Tượng Nhân Sư và Kim Tự Tháp (Trịnh Thanh Thủy)

Một công trình Kim Tự Tháp sẽ được bắt đầu khi có một vị vua lên ngôi và công trình sẽ mất tới hàng chục năm mới có thể hoàn thành. Và trong mấy chục năm đó các vị vua sẽ huy động một lực lượng nhân công khổng lồ để xây lăng mộ, ước tính sẽ có khoảng 20,000 - 100,000 người liên tục làm việc luân phiên thay đổi để có thể hoàn thành được công trình này. Việc xây dựng lăng mộ này rất ảnh hưởng sức khỏe của nhân công và họ dễ bị cạn kiệt sức lực sau thời gian dài lao động nặng nhọc.

Tôi lang thang đi chụp hình theo một sơ đồ mà bạn tôi đã vẽ cho để thăm Kim Tự Tháp Khafre và Menkaure. Ba Kim Tự Tháp Khufu, Khafre và Menkaure nằm thẳng hàng với ba ngôi sao tạo nên chòm Thắt Lưng của Orion. Một thanh niên Ai Cập cứ lẽo đẽo theo nài nỉ rằng sẽ giúp đưa tôi đến hai ngôi kim tự tháp kia, dù tôi đã thấy nó trước mặt. Cuối cùng tôi phải cho anh ta $1 đô để anh ta chuồn đi cho khuất mắt.

Thú vị nhất là mục cưỡi và chụp hình với lạc đà trước mặt Kim Tự Tháp. Tôi không biết HDV trả bao nhiêu, nhưng giá trung bình một lần cưỡi khoảng $20 đô. HDV đã trả tiền trước cho chúng tôi nên mọi người tránh được sự lừa lọc, chỉ phải cho tiền tip (tiền trà nước) khi người chăn lạc đà xin tiền tip. Ở Ai Cập cái gì cũng phải có tip, không cho họ đòi cho bằng được. Ở đây mua cái gì cũng phải trả giá mà hớ hay bị lừa là thường. Có người đi tự do, không theo đoàn, thuê xe ngựa chở đi từ kim tự tháp này qua cái khác bị phu xe lừa. Họ lừa bằng cách sau khi ngã giá, họ chở chỉ một đoạn đường rồi dừng lại. Họ bảo tiền ông trả chỉ đến đây thôi. Du khách bật ngửa, giữa đường chung quanh không có xe khác mà xuống đi bộ thì vừa xa, vừa không biết đường, đành phải trả thêm để họ đi tiếp. Có nhiều cách lừa đảo mà không ai lường trước được, đến nỗi có du khách uất hận, thề không bao giờ trở lại Ai Cập nữa. Khi bạn thuê lạc đà hay xe, không nên trả trước, phải đợi xong hãy trả, vì trả trước, khi xong họ sẽ mè nheo thêm tiền, hoặc giữ không cho bạn xuống lạc đà khi không đưa thêm tiền cho họ. Ngược lại, tôi có một cô bạn trẻ đi Ai Cập theo kiểu "bụi" tự túc. Cô luôn tra cứu và tìm hiểu để biết đường đi nước bước, giá cả mọi thứ cũng như các cách để đối phó với sự lừa lọc nên cô tiết kiệm được rất nhiều tiền mà đi được nhiều nơi, nhiều lần, dù đi một mình.


Tượng Nhân Sư nhìn gần (Trịnh Thanh Thủy)

Sau Kim Tự Tháp, chúng tôi được dẫn đi xem tượng Nhân Sư (Sphinx). Tượng Nhân Sư, là một bức tượng làm bằng đá vôi có hình một con Nhân Sư (một sinh vật truyền thuyết với thân sư tử và đầu người) trong tư thế phủ phục. Các Nhân Sư này đứng ở bên ngoài như canh gác cho các ngôi mộ của pharaoh. Khuôn mặt Nhân Sư có cái mũi của người Phi Châu. Phần râu tượng, bị rơi ra đã được tìm thấy và lưu giữ tại một bảo tàng ở Anh, nhưng sự biến mất của phần đầu mũi vẫn còn là bí ẩn chưa có lời giải.

Tượng Nhân Sư Giza là một trong những biểu tượng vĩ đại nhất của Ai Cập cũng như thế giới. Bức tượng đầu người mình sư tử này bảo vệ mặt trước của Kim Tự Tháp Khafre. Nó được khắc từ một gò đá tự nhiên, là tác phẩm điêu khắc lớn nhất còn sót lại từ thời cổ đại.