Hội Đại Bồi Thẩm Đoàn ở Orange County họp

Bài KIỀU MỸ DUYÊN

Theo Hiến Pháp Hoa Kỳ, Đại Bồi Thẩm Đoàn (Grand Jury) là tai, mắt của dân. Đại Bồi Thẩm Đoàn gồm có Đại Bồi Thẩm Đoàn của quận, Đại Bồi Thẩm Đoàn của tiểu bang và Đại Bồi Thẩm Đoàn của liên bang. Người dân muốn làm Đại Bồi Thẩm Đoàn phải là công dân của Hoa Kỳ, trưởng thành, phải nộp đơn và được Cảnh Sát điều tra lý lịch. Ứng cử viên phải viết một bài luận, sau đó được hai chánh án phỏng vấn. Sau khi qua những giai đoạn khó khăn trên là bắt thăm hên xui may rủi. Orange County có 19 ứng cử viên được trúng tuyển, đại diện hơn 3 triệu dân. Los Angeles County có hơn 10 triệu dân, có 21 Đại Bồi Thẩm Đoàn.

Sau khi đắc cử, phải qua một giai đoạn huấn luyện của những chuyên viên liên quan đến tư pháp, qua thời gian huấn luyện, xong khóa học một ngày 8 giờ đồng hồ thì mọi người sẽ được tuyên thệ để trở thành Đại Bồi Thẩm Đoàn. Trong lời tuyên thệ có nhiều thứ lắm, không được, không được nhiều lắm, nhưng tôi còn nhớ rõ một điều là không được tiết lộ bất cứ những vụ án đang xử, ngay cả với người phối ngẫu cũng không được kể những vụ án ở tòa trong lúc xử kiện.

Đại Bồi Thẩm Đoàn khác với Bồi Thẩm Đoàn là trong Bồi Thẩm Đoàn người dân nhận thư mời đến tòa để ông tòa chọn lựa vào Bồi Thẩm Đoàn. Nhiều khi 500, 600 người ngồi đợi từ sáng đến chiều, tòa chỉ chọn lựa khoảng 11 đến 13 người tùy theo số dân của quận, còn bao nhiêu người khác thì đi về.

Muốn vào Đại Bồi Thẩm Đoàn thì nộp đơn như xin việc, nhận chức vụ rất quan trọng làm một ngày 8 giờ, cuối tuần có làm việc thêm như lên trực thăng bay với Cảnh Sát tư pháp bay lên trời quan sát dưới đất, hay Đại Bồi Thẩm Đoàn đi thăm các cơ sở Cảnh Sát, nhà tù, lên xe buýt, xe lửa chạy vòng vòng. Đại Bồi Thẩm Đoàn không phải chỉ xử những vụ kiện hình sự mà còn phải để mắt tới nhiều cơ quan khác nhau như bộ y tế, xã hội. Chỉ cần Đại Bồi Thẩm Đoàn đến cơ quan công quyền nào không có một người nào từ chối đón tiếp, chỉ nhìn tên của Đại Bồi Thẩm Đoàn trên ngực áo là họ biết những người này là ai.

Hội Đại Bồi Thẩm Đoàn họp ngày 8/9/2022 tại thành phố Santa Ana, Orange County.

Dịch cúm Covid- 19 làm mọi sự đình trệ, lâu lắm rồi chúng tôi mới gặp lại nhau trong phòng họp rất đẹp và rộng rãi ở thành phố Santa Ana. Theo thư mời họp của hội Đại Bồi Thẩm Đoàn Orange County là 11:30 sáng thứ Năm ngày 8/9/2022, chúng tôi đến lúc 11:10 am, vậy mà phòng họp có sự hiện diện của đông người. Như thường lệ, mọi người gặp gỡ tay bắt mặt mừng. Sau đó, nhà hàng dọn thức ăn ra, thức ăn được đặt trước, có cả món chay cho người không ăn mặn.

Đa số người lớn tuổi ăn mặc lịch sự, nói cười vui vẻ, nhìn tới nhìn lui, tôi bắt gặp chỉ một số ít người quen đếm không hết trên hai bàn tay. Những mái tóc bạc phơ đưa tay vẫy chào những người vừa bước vào phòng họp. Chỗ ngồi của tôi gần bục nói chuyện của diễn giả.

Tôi là Đại Bồi Thẩm Đoàn năm 2000- 2001, tôi đi từng bàn tìm những người bạn cũ, trong nhóm của chúng tôi gồm 19 Đại Bồi Thẩm Đoàn, tôi đã đi đưa đám ma 6 người, đó là ông trưởng nhóm, rất hiền lành, thông minh, người da màu làm trưởng nhóm phải thật giỏi, người phụ nữ thứ nhì là một nhà văn, di dân từ Đan Mạch, bà là người đẹp, ăn nói nhỏ nhẹ, dễ thương, có nhiều sách xuất bản bằng tiếng Anh và tiếng Đan Mạch, v.v.

Những người vừa kể là những người hưu trí, tình nguyện vào làm Đại Bồi Thẩm Đoàn vì họ muốn đóng góp công sức vào việc này như một sự trả ơn nước Mỹ. Tôi đi các bàn chào từng người, hy vọng gặp lại bạn cũ, nhưng than ôi, tôi không gặp ai hết, có lẽ đa số đã qua đời, số còn lại không khỏe mạnh để đến đây họp mặt ngày hôm nay.

Kiều Mỹ Duyên nhớ hình ảnh ông trưởng nhóm người da màu, rất hiền lành, thông minh và rất giỏi.

Vừa về chỗ ngồi, tôi thấy bằng khen của ai để trên bàn. Tôi hỏi bà Birgit Sale:

- Bằng tưởng lục này của ai vậy?

Bà Sale là cựu Đại Bồi Thẩm Đoàn năm 2018. Bà trả lời với nụ cười thật tươi như một sự hãnh diện:
- Bằng tưởng lục của tôi.

Tôi hỏi:

- Tôi có thể xem được không?

Bà Sale vui vẻ trả lời:

- Cứ tự nhiên.

Bằng tưởng lục của Bộ Tư Pháp Tiểu Bang California khen thưởng và Sale vì sau khi hết nhiệm kỳ, bà vẫn tiếp tục làm việc không ngừng nghỉ, khuyến khích nhiều người ứng cử vào chức vụ Đại Bồi Thẩm Đoàn.
Tôi nói với bà Sale:

- Bà có biết tại sao nhiều người có khả năng, có kiến thức, có thì giờ, sau khi hưu trí nhiều người rảnh rỗi lắm, tại sao họ không ứng cử vào chức vụ Đại Bồi Thẩm Đoàn?

Bà Sale trả lời:

- Vì tiền thù lao ít quá.

Chánh Án và Đại Bồi Thẩm Đoàn Tòa Thượng Thẩm Orange County năm 2000: Chánh Án Ron Kreber, Chánh Án Bob Jameson, Kiều Mỹ Duyên và Chánh Án Fred Horn (từ trái qua phải)

Tôi nhớ lại khi tôi làm Đại Bồi Thẩm Đoàn mỗi ngày lãnh $25, sau đó $50 một ngày cho đến bây giờ. Sau khi gần hết nhiệm kỳ Đại Bồi Thẩm Đoàn, tôi có đề nghị nên tăng tiền lương để cho nhiều người có khả năng hăng say nộp đơn ứng cử vào chức vụ Đại Bồi Thẩm Đoàn của Orange County.

Ngày 8/9/2022, hội Đại Bồi Thẩm Đoàn nhóm họp, chỉ có một diễn giả duy nhất là ông Matt Murphy, nguyên công tố viên của Orange County. Ông trình bày rất nhiều án lệ đã xảy ra trong năm. Ông Murphy trình bày nhiều vụ án khác nhau, mỗi vụ án đều có hình ảnh rõ ràng, nhiều người rất đẹp lại vào vòng lao lý chỉ vì tình, tiền.

Trong phòng họp im như tờ, chỉ có hình ảnh chạy trên màn ảnh. Ông Murphy với tiếng nói trầm ấm, khi lên khi xuống, diễn giải rõ ràng và có các hình ảnh linh động.

Ông Matt Murphy, cựu công tố viên của Orange County, diễn giả của cuộc họp.

Nguyên công tố viên Matt Murphy đưa ra những án lệ: Cold Case Prosecution in Orange County, Grand Jury, Skylar Jenifer Deleon, Jackie Labtop, Skylar Cut, Larry Montgomery, Naposki, Edward Shin, Victim Impact, Tom and Jackie Hawsks, với những hình ảnh sống động.

Ông Matt Murphy, nguyên công tố viên của Orange County

Vụ kiện nào có Đại Bồi Thẩm Đoàn thì khi xử không có sự hiện diện của luật sư, chỉ có Đại Bồi Thẩm Đoàn, công tố viên, các cửa ra vào phòng họp đều có Cảnh Sát đứng gác. Sinh viên luật sau khi đậu chứng chỉ hành nghề luật sư của tiểu bang có học thêm khóa diễn xuất, không biết công tố viên của chính phủ có học khóa diễn xuất nào hay không nhưng khi họ ra Đại Bồi Thẩm Đoàn để kết án người tình nghi tội phạm, họ diễn xuất tuyệt vời.

Bàn tay của công tố viên đưa ra với giọng nói thật sắt, nhưng bàn tay của họ tới gần cổ áo của người tình nghi tội phạm rồi rút về chứ không chạm vào người của tình nghi tội phạm.

Ông Matt Murphy nói thao thao bất tuyệt, không ngừng nghỉ, nếu không biết ông là người đã hưu trí, nhiều người nghĩ ông là sinh viên mới ra trường luật vì ông rất trẻ.

Mỗi lần đi họp thì thành viên của Đại Bồi Thẩm Đoàn có thể mời thêm một người, đó có thể là người phối ngẫu hoặc người thân, nhưng chỉ có một người. Ở những buổi họp như thế, chúng tôi được học nhiều điều mà mình chưa biết và gặp được nhiều người giỏi. Ứng cử viên vào Đại Bồi Thẩm Đoàn thường là những người lớn tuổi hưu trí, làm việc toàn thời gian một ngày 8 giờ, cuối tuần có thể làm thêm. Tôi cũng đã từng trên máy bay bay trên trời với Cảnh Sát tư pháp, bay rất thấp để quan sát.

Kiều Mỹ Duyên bay trên vùng trời Orange County với Cảnh Sát Tư Pháp năm 2000.

Tôi thường đề nghị đồng hương của mình nếu được chọn làm Đại Bồi Thẩm Đoàn nên vui vẻ nhận lời, cuộc tuyển chọn rất khó, đâu phải ai cũng được chọn, làm việc sẽ học hỏi nhiều điều hay, quen được nhiều người giỏi, tại sao mình lại từ chối chứ?

Nếu không làm đại bồi thẩm đoàn làm sao có cơ may đi thăm tất cả nhà tù, nhà tù liên bang, tiểu bang, của Orangre County, làm sao thăm được những cơ sở của chánh phủ? Nhờ làm Đại Bồi Thẩm Đoàn, tôi được đi thăm nhiều cơ sở của chính phủ, được biết những điều tôi chưa từng biết như đi thăm nhà tạm trú của phụ nữ bị chồng bạc đãi. Nhà tạm trú của phụ nữ bị bạc đãi rất tiện nghi, tôi gặp những phụ nữ bị chồng đánh xưng mặt, gãy tay, què chân. Tôi gặp một phụ nữ băng ở trán, người phụ nữ này kể như sau:

- Chồng em đánh em, em dẫn con ra đường, định về nhà cha me nhưng mắc cỡ vì ngày xưa mẹ em khuyên em đừng lấy ông này, mẹ em nhìn tướng tá thấy không được. Khi bị hoạn nạn, bị đánh, em nghĩ đến những lời mẹ em nói, nhưng em mắc cỡ với anh chi em của em, em không về nhà, em dẫn con nhỏ, bồng con trên tay đi lang thang vừa đi vừa khóc. Mấy đứa nhỏ thấy mẹ khóc, chúng khóc theo. May mắn, gặp ông Cảnh Sát ngừng xe lại hỏi, em kể chuyện, ông Cảnh Sát chở em đến nơi cư trú này, cho nên bây giờ em ở đây.

Cô gái kể bằng tiếng Việt với tiếng khóc nức nở, những Đại Bồi Thẩm Đoàn khác không hiểu gì, nhưng trong mắt của họ, chúng tôi cũng thấy được sự xúc động ở đó.

Nếu quý đồng hương muốn làm một chút gì để trả ơn người Mỹ và nước Mỹ đã cưu mang mình, giúp đỡ mình lúc ban đầu, nếu có cơ hội nên làm Đại Bồi Thẩm Đoàn, xin vào Web để lấy đơn ocgrandjury.gov
Nếu quý đồng hương nào muốn ứng cử vào chức vụ Đại Bồi Thẩm Đoàn, chức vụ này là chức vụ danh dự nhưng không có tiền nhiều, nhưng được cơ hội học rất nhiều. Nếu người trẻ nào muốn sau này muốn học luật sư, hay làm chánh án thì đây là cơ hội học hỏi rất tốt.

Orange County, 9/2022
(kieumyduyen1@yahoo.com)