Hiểu về Tân Dược để tránh tối đa Gan bị tổn thương

Ảnh minh họa (Photo by Christine Sandu on Unsplash)

Sau đây là các loại thuốc chính và một số ví dụ điển hình:

1. Thuốc hạ sốt, giảm đau và thuốc chống viêm không steroid (NSAID)

- Đặc điểm: Các loại thuốc này có thể gây tổn thương gan thông qua độc tính trực tiếp hoặc thông qua chất chuyển hóa.

- Các loại thuốc thông dụng:

• Acetaminophen (paracetamol): Sử dụng quá nhiều có thể gây độc gan nghiêm trọng.
• Aspirin
• Ibuprofen, naproxen, v.v.

2. Thuốc kháng sinh

- Đặc điểm: Thuốc kháng sinh có thể gây tổn thương gan thông qua độc tính trực tiếp hoặc qua trung gian miễn dịch.

- Các loại thuốc thông dụng:

• Erythromycin, clarithromycin
• Tetracycline (ví dụ, doxycycline)
• Fluoroquinolone (ví dụ, levofloxacin)
• Metronidazol
• Cephalosporin (một số loài)

3. Thuốc chống lao

- Đặc điểm: Thuốc chống lao là thuốc có nguy cơ gây độc cho gan cao.

- Các loại thuốc thông dụng:

• Isoniazid
• Rifampicin
• Pyrazinamid
• Ethambutol (ít phổ biến hơn)

4. Thuốc chống nấm

- Đặc điểm: Hầu hết các chất chuyển hóa đều có độc tính trực tiếp với tế bào gan.

- Các loại thuốc thông dụng:

• Amphotericin B
• Fluconazol, itraconazol
• Voriconazole

5. Thuốc kháng virus

- Đặc điểm: Thuốc dùng trong điều trị kháng vi-rút có thể gây độc cho gan.

- Các loại thuốc thông dụng:

• Thuốc chống HIV (như lamivudine, zidovudine)
• Interferon
• Ribavirin

6. Thuốc chống khối u (thuốc hóa trị)

- Đặc điểm: Nhiều loại thuốc hóa trị có thể ức chế chức năng tế bào gan hoặc gây ứ mật.

- Các loại thuốc thông dụng:

• Thuốc Methotrexat
• Cisplatin, oxaliplatin
• Doxorubicin
• Cyclophosphamid

7. Thuốc chống động kinh

- Đặc điểm: Sử dụng lâu dài có thể dẫn đến tăng men gan và thậm chí là viêm gan.

- Các loại thuốc thông dụng:

• Natri valproat
• Phenytoin
• Carbamazepin

8. Thuốc hạ lipid

- Đặc điểm: Một số statin có thể gây tăng men gan.

- Các loại thuốc thông dụng:

• Atorvastatin
• Simvastatin
• Niacin

9. Thuốc tác động lên hệ thần kinh trung ương

- Đặc điểm: Thuốc chống trầm cảm và thuốc chống loạn thần có thể gây độc cho gan.

- Các loại thuốc thông dụng:

• Clozapin, olanzapin
• Sulpirid
• Thuốc an thần (như diazepam)

10. Thuốc nội tiết tố

- Đặc điểm: Sử dụng lâu dài có thể gây rối loạn chuyển hóa gan.

- Các loại thuốc thông dụng:

• Glucocorticoid (ví dụ, prednisone)
• Androgen tổng hợp và estrogen
• Thuốc tránh thai uống

11. Thuốc thảo dược Trung Quốc và thực phẩm bổ sung

- Đặc điểm: Một số loại thuốc thảo dược và sản phẩm chăm sóc sức khỏe của Trung Quốc có chứa thành phần gây độc cho gan.

- Các loại thuốc thông dụng:

• Polygonum multiflorum
• Diếp cá
• Fritillaria, Dioscorea bulbifera

Tóm lại

Có nhiều loại thuốc ảnh hưởng đến sức khỏe gan, bao gồm ít nhất một chục loại như thuốc hạ sốt, thuốc kháng sinh, thuốc chống lao, thuốc chống khối u, thuốc hạ lipid và thuốc nội tiết tố.

Độc tính đối với gan của một loại thuốc cụ thể có liên quan chặt chẽ đến sự khác biệt giữa từng cá nhân, liều lượng, thời gian sử dụng và các loại thuốc khác được sử dụng kết hợp.

Khi sử dụng loại thuốc này cần theo dõi thường xuyên các chỉ số chức năng gan.

QD