Đồ Bàn, một trong những ngôi thành nổi tiếng trong lịch sử hàng nghìn năm Việt Nam
Wednesday, 27/11/2024 - 08:17:29
8 năm trước, tôi đi xe lửa đến Bình Định, rồi tiếp tục thuê xe máy để bắt đầu hành trình tìm hiểu Tây Sơn tam kiệt.
Ảnh chụp di tích thành Đồ Bàn từ trên cao
Rời thành phố, tôi chạy xe về phía Tây Quy Nhơn, băng qua bao đồng ruộng khô cháy tháng 8. Bị lạc đường nên gần 1 tiếng sau mới đến. Trời mùa hè nóng hầm hập, nhưng nhìn thấy thành Đồ Bàn, tôi chợt rùng mình. Thứ nhất, vì phấn khích, một thứ trong sử sách giờ hiển hiện trước mắt mình. Thứ hai, có lẽ tôi đã biết quá nhiều bi kịch xảy đến cho các triều đại đóng đô ở tòa thành này.
Đồ Bàn của thế kỷ 21 không còn nguyên vẹn, đúng nghĩa là một tàn tích. Tôi đi vào bãi cỏ bên trong, nhìn thấy ngôi mộ của Võ Tánh, người đã tự th-iêu tại đây. Trời bắt đầu chuyển sang âm u, tôi tự hỏi:
- Chế Bồng Nga gi-ết Trần Duệ Tông ở chỗ nào trong này?
Lê Thánh Tông đã tới đây và đó là dấu chấm hết cho thành Đồ Bàn. Tôi đi tới một góc thành, thấy cái hồ hình bán nguyệt:
- Phải chăng đây là dấu tích còn lại của Nguyễn Nhạc thời ông ta chọn Đồ Bàn làm đế đô nhà Tây Sơn?
Từng ngóc ngách tòa thành đều mang trong mình một vết thương, một câu chuyện. Tôi ngồi dưới một gốc cổ thụ, gió thổi mát rượi, đằng xa kia là hai con voi đá Chiêm Thành. Sau hàng trăm năm, khi tất cả mọi trò chơi vương quyền đã đi tới hồi kết, hai con voi đá vẫn ở đó, chứng kiến mọi biến cố lịch sử tại đây.
Nếu bạn yêu lịch sử, nhất định phải tới Đồ Bàn một lần.
"Một ngày biếc thị thành ta rời bỏ
Quay về xem non nước giống dân Hời"
Người Việt mình quen tên Đồ Bàn, nhưng cái tên Chà Bàn mới là tên sớm nhất và được sử dụng nhiều nhất.
Đại Nam nhất thống chí chép: “Thành cũ Chà Bàn ở địa phận 3 thôn: Nam Định, Bắc Thuận, Bả Canh, về phía Đông – Bắc huyện Tuy Viễn, xưa là quốc đô của Chiêm Thành, chu vi 30 dặm, trong thành có tháp cổ, có nghê đá, voi đá của người Chiêm Thành”.
Thành Hoàng Đế và Lầu Bát Giác nơi thờ phục tướng Võ Tánh (một trong tam hùng Gia Định) Triều Tây Sơn diệt vong gián tiếp chính là do người này. Triều Tây Sơn hưng ở đây và diệt cũng từ đây.
TH
Viết bình luận đầu tiên
ĐỌC THÊM
Sài Gòn một chiều mưa và câu chuyện nghe được ở một tiệm vàng
Đôi bông tai và nỗi đau của một cuộc đời không khá khẩm ở Sài Gòn vì nghèo, vì già tuổi và bịnh tật đeo bám nhưng vẫn có giữ ...
Tiền còn thì tình còn, tiền hết thì tình tan
Cơm áo gạo tiền chưa đủ thì hoàng hôn cũng chỉ là 1 buổi chiều tà
Gái xinh sốc trước lời đề nghị hấp dẫn từ đại gia có vợ
Một buổi chiều, trong quán cà phê nhỏ ấm cúng, Hưng đưa ra lời đề nghị khiến Linh không khỏi sốc.