Vụ điều tra Trump-Ukraine: Đại sứ thay đổi lời khai, thêm vài chính khách bị dính líu

Đại Sứ Gordon Sondland (giữa) đang đến điều trần tại Hạ Viện ngày 28 tháng 10, 2019. Khi đó ông nói ông không biết tại sao chính phủ Trump đã chặn tiền viện trợ cho Ukraine. Giờ đây thì ông nói ông có “nhớ ra” một điều ngược với lời khai nói trên. (Mark Wilson/ Getty Images)

HOA THỊNH ĐỐN - Một sự đổi ý gần như 180 độ đã được ghi nhận trong lời khai của một viên chức ngoại giao cao cấp trong cuộc điều tra luận tội Tổng Thống Donald Trump tại Hạ Viện. Viên chức này xác nhận đã có sự trả giá - quid pro quo – giữa chính phủ Trump với Ukraine: Nếu muốn nhận tiền viện trợ quân sự của Mỹ thì Ukraine phải điều tra đối thủ chính trị của ông Trump, chính xác hơn là điều tra hoạt động của cha con cựu Phó Tổng Thống Joe Biden tại Ukraine.

Hôm thứ Hai, Đại Sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Âu Châu ông Gordon Sondland đã gởi một bản trình khai dài ba trang, để bổ túc cho những lời khai của ông trong cuộc điều trần trước một ủy ban Hạ Viện trước đây.
Trong bản khai bổ túc này, Đại Sứ Sondland cho biết ông đã nhớ ra rằng vào ngày 1 tháng 9 ông có nói với một phụ tá cao cấp của Tổng Thống Volodymyr Zelensky, rằng tiền viện trợ được liên kết với một cuộc điều tra về ông Joe Biden và sự can thiệp vào cuộc bầu cử 2016 tại Hoa Kỳ.

Ông Sondland viết, “Giờ đây tôi nhớ mình có nói chuyện riêng với ông (Andriy) Yermak, rằng chương trình viện trợ của Hoa Kỳ sẽ khó có thể xảy ra cho đến khi chính phủ Ukraine chính thức nêu ra công bố một cuộc điều tra tham nhũng mà chúng tôi đã thảo luận với nhau trong nhiều tuần lễ.”
Bản khai bổ túc mới của ông Sondland, được công bố cùng với những lời khai khác của ông trong cuộc điều trần trong phòng kín mà Hạ Viện đã công khai hôm thứ Ba, đã cung cấp thêm chứng cớ cho Dân Chủ về việc Tổng Thống đã phong tỏa tiền viện trợ an ninh cho Ukraine liên quan đến cuộc điều tra ông Biden cũng như sự can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2016 qua việc tin tặc đột nhập hệ thống máy điện toán của Đảng Dân Chủ.

Lời xác nhận của Đại Sứ Gordon Sondland là bằng chứng mạnh mẽ nhất trong cuộc điều tra luận tội Tổng Thống Trump.
Tính cho đến nay, các ủy ban điều tra ông Trump đã nghe lời khai của nhiều nhân chứng, kể cả viên chức ngoại giao Hoa Kỳ cao cấp nhất tại Ukraine là ông Bill Taylor và phụ tá Hội Đồng An Ninh Quốc Gia Tim Morrison. Cả hai viên chức đều đã điều trần rằng cuộc điều tra tham nhũng của Ukraine có liên quan đến món tiền viện trợ $400 triệu Mỹ kim của Hoa Kỳ. Và nếu Ukraine đồng ý điều tra cha con ông Biden thì Tổng Thống Trump sẽ tiếp Tổng Thống Zelensky tại Tòa Bạch Ốc.

Trong cuộc điều trần trước ba ủy ban Hạ Viện trong tháng qua, gồm Ủy Ban Tình Báo, Ủy Ban Ngoại Vụ, và Ủy Ban Kiểm Tra, ông Sondland đã từng khai (không thành khẩn?) rằng ông không biết tại sao chính phủ Hoa Kỳ đã ngăn chặn tiền viện trợ cho Ukraine. Tuy vậy, Đại Sứ Sondland có nói rằng ông Rudy Giuliani, luật sư riêng của Tổng Thống, đã tìm cách thuyết phục Ukraine mở cuộc điều tra các đối thủ chính trị của Trump, và nỗ lực của ông Giuliani đã “mỗi ngày một trở bên xảo quyệt hơn.”
Luật sư Rudy Giuliani bị xem là người vận động đằng sau hậu trường cho ông Trump trong việc gây áp lực với chính quyền Ukraine để điều tra cựu Phó Tổng Thống Biden.

Thêm vài chính khách dính líu

Trong khi đó tại thủ đô Kyiv, cựu bộ trưởng tư pháp của Ukraine đã tiết lộ đôi điều quan trọng trong ngày thứ Ba, cho thấy rằng một cựu dân biểu Cộng Hòa đã dàn xếp một cuộc gặp gỡ giữa ông luật sư Rudy Giuliani với cựu thủ tướng của Ukraine vào cuối năm 2018. Cuộc gặp gỡ này có thể đóng một vai trò quan trọng trong cuộc điều tra Trump-Ukraine. Cựu dân biểu Cộng Hòa và cựu thủ tướng Ukraine là hai nhân vật mới nhất được báo chí biết đến trong cuộc điều tra.

Vào ngày 7 tháng 12, ông Giuliani đã gặp bà cựu thủ tướng Yulia Tymoshenko tại Hoa Thịnh Đốn, qua sự dàn xếp của một văn phòng vận động hành lang của cựu dân biểu Robert (hay Bob) Livingston (từ Louisiana). Trong tuần qua, bà Catherine Croft, một viên chức thuộc Bộ Ngoại Giao, đã khai trước ủy ban điều tra rằng văn phòng của ông Livingston đã gọi bà nhiều lần, thúc đẩy Bộ Ngoại Giao hãy cách chức nữ Đại Sứ Hoa Kỳ tại Ukraine là bà Marie Yovanovitch, vì bà cản trở mưu kế của ông Giuliani.
Trong thời gian diễn ra cuộc gặp gỡ giữa ông Giuliani và bà cựu thủ tướng Tymoshenko, trang web của bà nói rằng nội dung cuộc họp là “quan tâm đến sự gia tăng gây hấn của Nga nhắm vào Ukraine và sự trợ giúp quân sự của Hoa Kỳ để đối phó Nga.”

Thế nhưng theo lời ông Yuriy Lutsenko, cựu Bộ Trưởng Tư Pháp Ukraine, một người cũng vận động cho việc cách chức bà Đại Sứ Marie Yovanovitch hôm thứ Ba, thì cuộc gặp gỡ giữa luật sư Giuliani và bà cựu thủ tướng đã đưa đến một kết quả khác. Đó là ông Giuliani muốn gặp những viên chức Ukraine để thảo luận về hoạt động của cha con ông Biden với hãng dầu hỏa quốc doanh Burisma của Ukraine.