Trump công nhận Jerusalem là thủ đô Israel

Tổng Thống Trump cầm bản ghi nhớ đã được ký về vấn đề Jerusalem. (Hình: AFP/Getty Images)

Trong một hành động chưa từng có tiền lệ, vào ngày thứ Tư, Tổng Thống Donald Trump đã tuyên bố rằng, Hoa Kỳ công nhận Jerusalem là thủ đô chính thức của Israel. Sự kiện này dự kiến sẽ thổi bùng xung đột tại vùng Trung Đông và thế giới Ả Rập.

“Tôi đã quyết định rằng đây là lúc để chính thức công nhận Jerusalem là thủ đô Israel,” Tổng Thống Trump nói tại phòng ngoại giao tại Tòa Bạch Ốc, với Phó Tổng Thống Mike Pence đứng bên cạnh. Ông Trump nói, trong hơn hai thập niên qua, các tổng thống tiền nhiệm đã nhiều lần trì hoãn việc đưa tòa đại sứ Hoa Kỳ ở Israel từ Tel Aviv về Jerusalem. Tuy nhiên, hành động này không giúp ích gì cho việc “lập một thỏa thuận hòa bình giữa Israel và người Palestine.

“Các tổng thống tiền nhiệm luôn hứa hẹn việc này khi tranh cử, nhưng họ đã không thực hiện,” ông Trump nói. “Hôm nay, tôi sẽ thực hiện điều này.” Tổng thống cho biết, ông cũng đã yêu cầu Bộ Ngoại Giao bắt đầu quá trình dời tòa đại sứ Hoa Kỳ từ Tel Aviv về Jerusalem. Tuy nhiên, ông Trump sẽ ký một văn bản trì hoãn việc di dời, nhằm tránh việc bị cắt giảm ngân sách. Một số viên chức nói, việc dời tòa đại sứ đến Jerusalem ngay lập tức là điều bất khả thi, và quá trình này có thể kéo dài một vài năm.

Quyết định của Tổng Thống Trump đã phá vỡ một tiền lệ lâu năm trong chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ. Giải thích cho việc này, ông Trump nói, chính phủ Israel hiện đang đặt tại Jerusalem, và ông không làm gì khác hơn ngoài việc “công nhận thực tế.”

Tổng thống bác bỏ ý kiến cho rằng việc đưa tòa đại sứ về Jerusalem sẽ làm ảnh hưởng tiến trình hòa bình. “Chúng ta không tham gia vào bất kỳ thỏa thuận cuối cùng nào, bao gồm cả ranh giới chủ quyền của Israel tại Jerusalem, hay giải pháp về đường biên giới,” ông Trump nói. “Các câu hỏi đó thuộc về các bên liên quan.”

Phản ứng của thế giới
Thủ Tướng Israel Benjamin Netanyahu đã ca ngợi quyết định của Hoa Kỳ. Ông nói: “Chúng tôi rất biết ơn Tổng Thống Trump về quyết định can đảm và đúng đắn của ông, về việc công nhận Jerusalem là thủ đô Israel, và chuẩn bị mở tòa đại sứ Hoa Kỳ tại đây. Quyết định của Tổng Thống Trump là bước đi quan trọng tiến tới hòa bình, và tôi có cùng tư tưởng với Tổng Thống Trump về việc thúc đẩy hòa bình giữa Israel và mọi nước láng giềng, bao gồm cả người Palestine.”

Trong khi đó, ngược lại, người Palestine đã đổ ra đường vào ngày thứ Tư để phản đối quyết định của Hoa Kỳ. Người dân tại các thành phố Gaza và Rafah đã hò hét nguyền rủa, đồng thời đốt cờ Hoa Kỳ, cờ Israel, và đốt ảnh của Tổng Thống Trump. Người Palestine và nhiều nước Hồi giáo cũng kêu gọi thực hiện “3 ngày phẫn nộ,” để chống lại tổng thống Hoa Kỳ. Nhiều thành viên Quốc Hội của Jordan đã biểu tình trước tòa đại sứ Hoa Kỳ ở thủ đô Amman vào hôm thứ Tư.

Vào những ngày tới, dự kiến nhiều cuộc biểu tình sẽ nổ ra trên khắp vùng lãnh thổ của Palestine, và tại các tòa đại sứ Hoa Kỳ trên khắp thế giới. Để đề phòng hỗn loạn, nhà chức trách Hoa Kỳ đã cấm các nhân viên chính phủ di chuyển đến nhiều khu vực tại Jerusalem, đồng thời kêu gọi công dân Hoa Kỳ chú ý an toàn. Bộ Ngoại Giao cũng đã ra lệnh cho các tòa đại sứ tăng cường an ninh.

Trong cùng ngày thứ Tư, Tổng Thống Iran Hassan Rouhani đã chỉ trích quyết định của ông Trump, và nói rằng hành động này sẽ không được tha thứ. Trong cuộc điện đàm với Tổng Thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, ông Rouhani gọi quyết định của ông Trump là sai trái, bất hợp pháp, khiêu khích, và rất nguy hiểm. Ông Rouhani cũng đồng ý tham dự cuộc họp đặc biệt của Tổ chức hợp tác Hồi giáo OIC vào ngày 13 tháng 12, do ông Erdogan triệu tập, để thảo luận về quyết định của Hoa Kỳ. Ngoài ra, Tổng Thống Rouhani còn tuyên bố Iran sẽ không tha thứ cho sự xúc phạm thánh địa Hồi giáo, và kêu gọi mọi người Hồi giáo phải liên kết để chống lại âm mưu to lớn của Hoa Kỳ.