Tránh Overheat: Cần súc bình và thay nước Coolant

Bài HAO SMITH

Nước coolant, cùng với nhớt, là những yếu tố quan trọng giúp cái xe của chúng ta không bị nóng máy. Nói chung, nước coolant thực hiện nhiệm vụ của mình bằng cách chạy quanh đầu máy để giải tỏa hơi nóng. Xuyên qua thời gian, phẩm chất coolant trở nên suy thoái do các vẩy cặn tích lũy, khiến cho coolant không còn luân lưu vào khắp các hang cùng ngõ hẻm trong máy nữa; hậu quả là máy có thể bị hư, bị nóng quá sức chịu đựng (overheat). Vì thế lâu lâu chúng ta lại phải thay coolant, và súc bình một lần để có được sự phục vụ hiệu quả hơn của dòng coolant tươi mát.

Thay coolant và súc bình bao gồm việc rút nước cũ, tiếp đến là súc bình cho sạch bằng một loại thuốc tẩy đặc biệt, rồi đưa nước lã vào làm mồi để rút hết coolant cũ ra. Sau cùng mới đổ coolant mới vào. Làm được như vậy mới gọi là hoàn thành công tác. Bằng không thì ít nhất tháo coolant cũ, rồi đổ coolant mới vào cũng coi là tạm được.

                                                                           Tiếp coolant mới

Khi nào cần thay coolant?

Một số loại xe có gắn hệ cảm ứng với coolant, có nghĩa là báo động cho tài xế khi nào mực nước coolant đã xuống quá thấp. Nhận được hiệu báo động như vậy, tạm thời bạn phải châm thêm cho đầy, rồi truy tìm chỗ rò rỉ để sửa chữa tận gốc.

Tuy nhiên, hệ cảm ứng, nếu có cũng không báo động khi coolant thoái hóa. Chuyện này chủ xe phải tự ý thức, hoặc ghi vào sổ bảo trì để theo dõi.

Thực ra, coolant không đòi hỏi săn sóc thường xuyên như nhớt. Trong khi nhớt phải thay sau mỗi 5,000 dặm, hoặc 6 tháng một lần, thì trung bình bạn được khuyên nên thay coolant khi xe đã chạy được 30,000 dặm tới 40,000 dặm. Với những cái xe trùm mền, một năm không đi được 2,000 dặm thì phải tới 15 năm mới đạt được con số 30,000.

Nhưng để được yên tâm, dù xe ít lăn bánh, bạn cũng nên thay coolant ít nhất 10 năm một lần. Với những cái xe thường chạy, bạn nên thay coolant theo số dặm đường kể trên. Ngay cả với những loại coolant được quảng cáo là có thể dùng cả đời, bạn cũng nên cho thay mới sau mỗi 50,000 dặm là tối đa. Bởi vì, trong quá trình làm việc suốt 50,000 dặm đường ấy, nước coolant đã hấp thụ rất nhiều vẩy cặn từ trong máy, từ trong két nước… cứu xét để cho nó nghỉ ngơi cũng là một việc hợp lý.

Súc bình và thay coolant

Trước tiên, cần tìm hiểu hệ giải nhiệt của mình có thể chứa được bao nhiêu coolant. Một số đời Toyota chỉ chứa được chừng 5 quarts rưỡi. Môt số xe khác cần từ 14 tới 18 quarts. Cần tìm hiểu như vậy để xem số coolant mình rút ra được là bao nhiêu, có phải là toàn thể số coolant cũ trong hệ thống không? Thường là không! Làm theo cách sau đây, chúng ta có thể rút được tối đa là 50% coolant cũ.

1. Đậu xe an toàn trên một mặt phẳng, cách xa chỗ trẻ em nô đùa và chó mèo đuổi nhau.

2. Gài thắng tay (Parking Brake): Đây là cần thắng phải dùng trong lúc xe đậu, nên được gọi là Parking Brake. Thực tế nó ít được sử dụng, nhưng đừng quên dùng nó trong trường hợp này.

3. Tắt máy, và chờ cho máy xe nguội hẳn.

4. Đặt một cái chậu dưới gầm xe, ngay vòi nước xả ở đáy két nước. Chậu này phải có khả năng chứa được ít nhất 2 gallon coolant thải ra.

5. Mở nút xả (drain valve) ở đáy két nước, cho coolant cũ chảy vào chậu. Đừng để cho nước tràn xuống đất hoặc chảy vào cống rãnh thoát nước dùng trong nhà hoặc nước mưa. Vì coolant là hóa chất, không dễ tan hòa, có thể làm hại dòng nước ngầm dưới đất trong một thời gian lâu dài.

6. Chờ dòng coolant ngưng lại. Đóng nút xả. Đổ coolant cũ vào một cái bình nào đó. Ghi rõ chữ “anti-freeze” hoặc coolant rồi để ở một chỗ an toàn chờ liệng bỏ ở một trung tâm recycle.

7. Mở nắp két nước (radiator) và rót đầy nước vào. Xin nhớ: Đây mới là nước lã thường mà thôi, chưa phải là coolant!

8. Vẫn để két nước mở nắp, mở máy cho chạy, và mở máy sưởi (Heater) lên tới mức cao nhất. Cho chạy như vậy trong 10 phút. Quan sát kim nhiệt trong xe để đề phòng máy nóng lên bất ngờ. Nếu kim nhiệt dâng cao lên quá mức trung bình, tắt máy ngay. Thông thường, sẽ không có biến động đáng tiếc nào, bạn có thể chờ đến hết 10 phút.

9. Tắt máy, để cho máy nguội xuống.
10. Bây giờ lại mở nút xả, tháo nước cho chảy vào chậu đựng bên dưới gầm xe. Nước này vẫn còn nhiều hóa chất độc, cần phải được ghi chú “toxic water” và để riêng vào một chỗ an toàn.

11. Đóng nút xả lại, và lần này đổ đầy coolant. Thường coolant đã được pha với nước theo tỷ lệ thích hợp. Nếu chưa được “premixed” (pha trước), chúng ta cần đổ nước vào coolant với tỷ lệ 50/50 (nửa nước, nửa coolant). Theo dõi bình nước phụ (reservoir), là một bình mủ trong suốt gắn cạnh két nước chính. Lượng Coolant phải lên tới mức “MAX” (tối đa) trong bình phụ này mới được coi là đủ.

12. Đậy nắp két nước, và mở cho máy chạy trong khi vặn máy sưởi tới mức tối đa, và quan sát kim nhiệt. Đừng để cho kim nhiệt lên tới vùng nóng, hoặc quá mức trung bình.

13. Sau khi lái chạy vài ngầy, kiểm tra lại mực nước trong hệ thống. Nếu mức coolant trong bình phụ vẫn là MAX là coi như công việc đã hoàn tất. Nếu thấy hao ngót ít nhiều thì chế thêm cho đủ.

14. Mang “coolant” cũ và “toxic water” đến trung tâm recycle tại địa phương. Một lần nữa, đừng đổ xòa ra đất, hoặc đổ vào cống rãnh công cộng.
Công tác đến đây là hoàn tất. Kể ra cũng đơn giản, nhưng nếu mang ra tiệm, bạn có thể phải trả cho thợ từ $100 đến $150!
Haosmith@yahoo.com