Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ bác bỏ đề nghị không trả tiền cho các nạn nhân

WASHINGTON D.C. - Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ đã phán quyết rằng gần 2 tỷ Mỹ kim trong các tài sản bị phong tỏa của Iran, phải được chuyển giao cho các gia đình ở Mỹ của những người thiệt mạng, trong các vụ nổ bom hồi năm 1983 tại một trại lính của thủy quân lục chiến Mỹ ở Beirut và những cuộc tấn công khác, được quy trách nhiệm cho Iran.

Phán quyết của tòa án hôm thứ Tư, với tỷ lệ phiếu 6-2, gây thất bại cho ngân hàng trung ương của Iran. Phán quyết này tìm thấy rằng Quốc Hội Hoa Kỳ đã không tiếm quyền các tòa án Mỹ, bằng cách thông qua một luật vào năm 2012. Luật này nói rằng những ngân khoản bị phong tỏa phải đáp ứng một phán quyết chống lại Iran ở Mỹ. Tòa án liên bang trong năm 2007 cho phép những gia đình ấy nhận được $2.65 tỷ. Ngân hàng Markazi đã thách thức một phán quyết trong năm 2014 của Tòa Phúc Thẩm Địa Hạt Liên Bang Thứ 2 ở New York. Tòa quyết định rằng số tiền được giữ trong một trương mục tín thác, tại ngân hàng Citibank ở New York, phải được chuyển giao cho các nguyên cáo người Mỹ.Nữ thẩm phán Ruth Bader Ginsburg đã viết ra phán quyết này. Phán quyết nói rằng Quốc Hội Hoa Kỳ không vi phạm nguyên tắc phân quyền được quy định trong Hiến Pháp Mỹ, trao thẩm quyền cụ thể cho ba ngành hành pháp, lập pháp, và tư pháp của chính phủ.

Bà Ginsburg bác bỏ quan điểm cho rằng luật ấy xâm phạm vai trò của các tòa án, bằng cách chỉ ra cách thức một vụ án phải được quyết định. Bà nói rằng thay vì vậy, luật ấy “hướng dẫn các tòa án áp dụng một tiêu chuẩn pháp lý mới cho những sự kiện không thể chối cãi được.” Bà nói rằng các tòa án sẽ quyết định tiêu chuẩn ấy cần phải được áp dụng như thế nào.

Vụ kiện được đưa ra bởi hơn 1,000 người Mỹ đánh một trận chiến pháp lý lâu ngày, đòi bồi thường cho những cuộc tấn công mà họ nói là do Iran chủ xướngQuốc Hội can thiệp vào vụ tranh tụng này bằng cách thông qua luật ấy, để giúp cho các nguyên cáo Mỹ lãnh được những ngân khoản của Iran.Các nguyên cáo tố cáo Iran đã hỗ trợ vật chất cho Hezbollah. Đây là một nhóm chính trị và quân sự của những người Hồi Giáo Shiite được Iran hậu thuẫn. Lực lượng này chịu trách nhiệm về vụ tấn công nổ bom trong xe truck vào năm 1983 tại khu nhà thủy quân lục chiến ở Beirut, giết chết 241 binh sĩ hiện dịch của Hoa Kỳ.Họ cũng đòi tiền bồi thường liên quan đến những cuộc tấn công khác. Trong số đó có vụ cho nổ xe truck chở bom trong năm 1996, tại Khobar Towers ở Saudi Arabia, giết chết 19 lính Mỹ hiện dịch.

Chính phủ Obama, Thượng Viện Hoa Kỳ, và một nhóm pháp lý đại diện cho các lãnh tụ Hạ Viện, tất cả đều nộp giấy tờ tòa án ủng hộ những gia đình ấy.

Nguyên cáo chính trong vụ án này là Deborah Peterson, có anh trai là hạ sĩ thủy quân lục chiến James Knipple chết trong vụ đánh bom ở Beirut.

Phán quyết này được đưa ra trong một giai đoạn nhạy cảm trong những mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Iran sau một hiệp ước quan trọng trong tháng 1. Hoa Kỳ và năm cường quốc khác trên thế giới đã đạt được thỏa thuận này trong năm ngoái nhằm gỡ bỏ những biện pháp trừng phạt kinh tế để đổi lấy việc Iran chấp nhận những giới hạn áp đặt trên chương trình hạt nhân của họ.

Thẩm phán John Roberts, viết cho chính ông và thẩm phán Sonia Sotomayor bày tỏ bất đồng ý kiến, nói ông nghĩ rằng luật được Quốc Hội thông qua liên quan đến vụ án này là vi phạm nguyên tắc phân quyền được quy định trong hiến pháp Hoa Kỳ. Vụ án này là Ngân hàng Markazi chống lại Peterson, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ, số 14-770.