Tối Cao Pháp Viện có phán quyết về sắc lệnh giới hạn di dân Hồi, quyền mang súng tại California

Các thành viên của Hội Ân Xá Quốc Tế đang biểu tình tại London chống lệnh cấm người tị nạn và di dân đến nước Mỹ của Tổng Thống Donald Trump. (Dan Kitwood/ Getty Images)


HOA THỊNH ĐỐN – Trong ngày thứ Hai, trước khi nghỉ hè, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ đã công bố phán quyết về một số vấn đề đang gây tranh cãi đối với người Mỹ, và quan trọng nhất là lệnh cấm du khách, người tị nạn từ các nước Hồi giáo đến Hoa Kỳ. Tòa cũng có quyết định về luật cấm mang súng ở nơi công cộng tại California.

Trong phán quyết không ký tên, Tối Cao Pháp Viện đồng ý cho phép một phần giới hạn trong sắc lệnh của Tổng Thống Donald Trump - tạm thời cấm công dân 6 quốc gia Hồi giáo vào Hoa Kỳ - có hiệu lực. Đồng thời, vào mùa thu năm nay Tối Cao Pháp Viện sẽ xem xét quyền hạn của tổng thống về vấn đề di dân, cũng như những vấn đề căn bản về an ninh quốc gia và phân biệt tôn giáo,.

Tối Cao Pháp Viện đưa ra một ngoại lệ quan trọng, đó là "lệnh cấm không ảnh hưởng tới người ngoại quốc có mối quan hệ đáng tin cậy với một người, hoặc với một tổ chức ở Hoa Kỳ." Điều này có nghĩa là người ngoại quốc sẽ không bị cấm vào Mỹ nếu họ có thân nhân hoặc việc làm tại Mỹ.

Trong một quyết định không chính thức, tòa cao cấp nhất nước Mỹ nói rằng "lệnh cấm cũng không tác động tới người ngoại quốc muốn tới thăm, hoặc ở lại với một thành viên gia đình, là người đang có việc làm hoặc đang theo học tại Hoa Kỳ. Đối với sinh viên là công dân Libya, Iran, Somalia, Sudan, Syria và Yemen, nếu được trường đại học chấp nhận, họ vẫn có thể bước vào Hoa Kỳ.

Sắc lệnh của tổng thống - tạm thời cấm công dân từ sáu quốc gia Hồi giáo trong 90 ngày; và tạm thời cấm người tị nạn vào Hoa Kỳ, bắt đầu có hiệu lực 72 giờ sau khi Tối cao Pháp Viện ra phán quyết, có kèm theo một số ngoại lệ nói trên. Ngoài ra, Tối cao Pháp Viện cũng sẽ lắng nghe tranh luận của hai vụ kiện có liên quan tới lệnh cấm vào tháng 10.

Trong một tuyên bố sau đó, ông Trump nói phán quyết của Tối Cao Pháp Viện là "một chiến thắng rõ ràng cho nền an ninh quốc gia." Tổng thống nói phán quyết hôm thứ Hai cho phép ông dùng một công cụ quan trọng để bảo vệ nước Mỹ. Tổng thống đặc biệt hài lòng vì quyết định của Tối Cao Pháp Viện không phải là 5-4, mà là 9-0.

Thẩm Phán Clarence Thomas, Samuel A. Alito Jr. và Neil M. Gorsuch sẽ cho lệnh cấm có hiệu lực như trong văn bản của phán quyết, và phản đối cáo buộc cho rằng Tối cao Pháp Viện "thỏa hiệp." Thẩm phán Clarence Thomas cho biết Tối cao Pháp Viện đồng ý với phần "kiểm tra chặt chẽ" những cá nhân là công dân 6 quốc gia Hồi giáo, muốn vào Hoa Kỳ vì có mối quan hệ với một người nào, hoặc một tổ chức nào ở Hoa Kỳ. Ông Thomas nhấn mạnh không hề có "thỏa hiệp nào cả, vì thỏa hiệp sẽ dẫn đến nhiều vụ kiện tụng về điều kiện tiên quyết là "có mối quan hệ nào đó."

Trong thời gian tranh cử, ông Trump thường nói đến việc nếu đắc cử, ông sẽ cấm người Hồi giáo vào nước Mỹ. Ông Trump cho rằng lệnh cấm là cần thiết để bảo vệ an ninh quốc gia, trong khi các nhóm dân quyền cho rằng đó là hành động phân biệt đối xử và chống người Hồi giáo.

Cũng trong sáng thứ Hai, Tối Cao Pháp Viện cho biết họ sẽ không can thiệp vào quyết định của một tòa án cấp thấp hơn, trong đó nói rằng Tu Chính Án Thứ Hai không bảo vệ quyền được mang súng (giấu kín) nơi công cộng.

Trước đó, nhóm người ủng hộ quyền sở hữu súng yêu cầu Tối Cao Pháp Viện xem lại luật California, trong đó cho phép cảnh sát địa phương có quyền yêu cầu khách hàng nộp đơn xin cấp giấy phép mang súng (được giấu kín), phải đưa ra bằng chứng cho thấy họ có nhu cầu đặc biệt, ví dụ một mối đe dọa.
Trong đơn gởi lên Tối Cao Pháp Viện, Hiệp Hội Súng California viết rằng, "Liệu Tu Chính Án thứ hai có bảo đảm công dân được quyền mang súng để tự vệ bên ngoài nhà không? Đó là câu hỏi duy nhất quan trọng nhất mà Tu Chính Án thứ hai vẫn chưa trả lời được."

Vì tiểu bang California cấm mang vũ khí công khai trước công chúng, hoặc nơi công cộng, Hiệp hội Súng California cho rằng luật của tiểu bang có thể ngăn cấm việc mang súng (được giấu kín) ở bên ngoài nhà.
Với kết quả buổi bỏ phiếu là 7 trên 4, Tòa Kháng Án Khu vực 9 ra phán quyết rằng chính sách của Cảnh sát San Diego về việc chỉ cấp giấy phép mang súng (được giấu kín) cho những người có thể đưa ra bằng chứng chính đáng của sự tự vệ, là hợp hiến.