Tòa Bạch Ốc đang tìm cách phân phối $52 tỷ cho các hãng sản xuất chất bán dẫn

Tổng Thống Joe Biden phát biểu tại một xưởng IBM ở Poughkeepsie, New York sáng thứ Năm, 6 tháng 10, 2022. IBM thông báo sẽ đầu tư $20 tỷ cho việc nghiên cứu và sản xuất chất bán dẫn cũng như phát triển ngành điện toán tại Hudson Valley. (Dana Ullman/ Bloomberg via Getty Images)

Trong nỗ lực vượt xa Trung Cộng trong lãnh vực kỹ thuật điện toán, chính phủ Biden đang tiếp tục hỗ trợ các công ty sản xuất chất bán dẫn tại Hoa Kỳ.

Sáng thứ Năm, Tổng Thống Joe Biden đã đến một nhà máy sản xuất của IBM ở Poughkeepsie, New York để nhấn mạnh nỗ lực của chính phủ. Tòa Bạch Ốc cho biết đây một phần của kế hoạch "bùng nổ sản xuất" từ Đạo Luật Khoa Học và CHIPS, mà Biden đã ký thành luật vào tháng 8, trong đó gồm hơn $52 tỷ Mỹ kim trợ cấp liên bang dành cho các công ty.

Nhân dịp ông Biden đến thăm, hãng IBM thông báo sẽ đầu tư $20 tỷ cho việc nghiên cứu và phát triển chất bán dẫn cũng như các kỹ thuật tiên tiến khác. Đây là thông báo sản xuất kỹ thuật lớn thứ hai trong tuần này, sau tin tức từ Micron rằng họ sẽ chi $100 tỷ cho một nhà máy sản xuất chip mới ở ngoại ô New York.

Trong khi ông Biden đến New York, một nhóm gồm các viên chức có thế lực đã quy tụ tại Tòa Bạch Ốc để họp lần đầu tiên về cách phân phối số tiền đó nhanh và tốt nhất.

Ông Ronnie Chatterji, người đang điều phối việc thực hiện đạo luật CHIPS, cho biết, “Chúng ta cần tất cả chính phủ và chúng ta cần mọi người đồng ý để tìm ra cách chúng ta phân phối $52.5 tỷ đó.”

Biden muốn tăng cường khả năng đối phó của Hoa Kỳ sau đại dịch. Chất bán dẫn cần thiết cho hầu hết mọi thứ máy có bất cứ thành phần điện tử nào, từ xe hơi đến vũ khí mà Mỹ đang gửi tới Ukraine.

Tuy nhiên, họ đang thiếu hụt nguồn cung cấp tại Hoa Kỳ và trên toàn cầu do sự gián đoạn chuỗi cung ứng ngày càng trầm trọng hơn bởi đại dịch.

Chính quyền Biden đang tìm cách giải quyết tình trạng thiếu chip trong nước - và cũng muốn chống lại sức mạnh đang lên của Trung Quốc.

Tòa Bạch Ốc nói rằng Hoa Kỳ chỉ sản xuất khoảng 10% đến 12% nguồn cung cấp chất bán dẫn của thế giới và không có chip tiên tiến nào, trong khi Đông Á chiếm 75% sản lượng toàn cầu.

Tòa Bạch Ốc muốn đảo ngược điều đó. "Chúng ta đã phát minh ra ngành công nghiệp này ở Hoa Kỳ. Ý tôi là, có một lý do khiến nó được gọi là Thung Lũng Silicon," Chatterji, chuyên gia kinh tế trưởng tại Bộ Thương Mại và là thành viên của Hội Đồng Cố Vấn Kinh Tế của cựu Tổng Thống Barack Obama, cho biết.

Nhóm của ông Chatterji tổ chức cuộc họp đầu tiên với các quan chức hàng đầu của Tòa Bạch Ốc và các thành viên nội các vào thứ Năm, bao gồm đại diện từ các bộ Thương Mại, Quốc Phòng và Ngoại Giao. Chatterji cho biết mục tiêu là "sao cho mọi người đồng ý về mục tiêu và chỉ số của chúng tôi."

Chatterji cho biết giá xe hơi tăng vọt vào năm ngoái cho thấy tính cấp thiết và tầm quan trọng trong công việc của nhóm ông.

"Đó là một trong những động lực lớn nhất của lạm phát," Chatterji nói. "Có lẽ một phần ba mức tăng lạm phát vào năm 2021 là do xe hơi. Chúng ta không có được những con chip cần thiết để chế tạo xe hơi. Và khi bạn không thể có được những con chip bạn cần để chế tạo xe thì người lao động sẽ bị cho nghỉ và giá cả tăng lên."

Lo ngại về tham vọng kinh tế, kỹ thuật và quân sự của Trung Cộng cũng thúc đẩy hai đảng chính trị quan tâm đến việc đầu tư vào sản xuất chất bán dẫn ở Mỹ.

Nhưng các khoản trợ cấp thể hiện một sự thay đổi đáng kể trong sự suy nghĩ của Hoa Thịnh Đốn.  Đảng Cộng Hòa và một số đảng viên Dân Chủ từ lâu đã phản đối sự can thiệp của chính phủ vào thị trường tự do. Và có những lo ngại về việc chi tiêu lãng phí. 

Trong quá khứ, việc đầu tư của chính phủ Hoa Kỳ vào các công ty thuộc khu vực tư nhân không phải lúc nào cũng diễn ra suôn sẻ. Scott Lincicome, một nhà kinh tế thương mại tại Viện Cato theo chủ nghĩa tự do, cho biết chính phủ có thành tích tệ trong việc "tìm chọn công ty có thể thành công và tránh công ty thất bại."

Ông Lincicome cho biết, quá thường xuyên, các khoản trợ cấp sẽ đến tay những người chi nhiều tiền nhất để vận động hành lang - hoặc đôi khi các dự án sẽ đến các khu vực quan trọng về chính trị thay vì những nơi chúng có ý nghĩa nhất.

Lincicome nói, “Hết lần này đến lần khác với các dự án chính sách công nghiệp của Hoa Kỳ, chính phủ có ý định tốt, nhưng cuối cùng lại thực sự ủng hộ kẻ sai.”

Ông nói rằng không có gì bảo đảm việc đưa các nhà sản xuất chất bán dẫn trở lại Hoa Kỳ sẽ ngăn chặn tình trạng thiếu hụt, lưu ý như một ví dụ về tình trạng thiếu sữa bột trẻ em gần đây mặc dù năng lực sản xuất lớn trong nước.

Lincicome ủng hộ nhiều hiệp định thương mại hơn và giảm các rào cản thương mại để cho phép các thị trường toàn cầu phản ứng nhanh hơn với các vấn đề về nguồn cung trong nước và toàn cầu.

Chatterji nhận ra những cạm bẫy liên quan đến chính sách công nghiệp. Ông cho biết minh bạch, quản lý để tránh xung đột lợi ích và "đo lường kết quả chặt chẽ" là chìa khóa.

Nhưng ông cho biết ông tin tưởng rằng chính quyền có thể đạt được mục tiêu nếu tất cả các bên liên quan cùng làm việc: chính phủ, các công ty tư nhân và lao động.

Ông nói, “Chúng ta phải chú ý đến việc đặt nền tảng cho tất cả các ngành công nghiệp tồn tại, bao gồm cả các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đó là cách chúng tôi tránh những lời chỉ trích đó về việc chọn ra những người chiến thắng đã gây khó khăn cho chính sách công nghiệp trong quá khứ."