Thụy Điển dọa xét lại quan hệ với Cam Bốt vì nhân quyền

Những người ủng hộ Đảng Giải Cứu Quốc Gia Cam Bốt đang biểu tình kêu gọi chính phủ Cam Bốt trả tự do cho ông Kem Sokha tại thủ đô Phnom Penh vào cuối tháng Chín, 2017. (Getty Images)

PHNOM PENH - Thụy Điển nói rằng họ sẽ suy nghĩ lại về các mối quan hệ ngoại giao với Cam Bốt, nếu đảng đối lập chính bị giải tán. Đây là lời cảnh cáo mạnh nhất từ trước đến nay từ một quốc gia Tây Phương viện trợ cho Cam Bốt.

Chính phủ Cam Bốt đã đệ trình một đơn kiện để giải thể Đảng Giải Cứu Quốc Gia Cam Bốt (CNRP), sau khi buộc tội phản quốc cho lãnh tụ đảng này là ông Kem Sokha. Ông đã bác bỏ cáo buộc này, nói rằng đó là do động lực chính trị.

Việc loại trừ đảng đối lập sẽ giúp cho thủ tướng độc tài Hun Sen một con đường thông thoáng, để kéo dài quyền cai trị của ông trong suốt 32 năm nay, trong kỳ bầu cử sắp tới trong năm 2018.

Hôm thứ Năm, trong một cuộc họp báo vào cuối một chuyến viếng thăm kéo dài năm ngày, Đại Sứ Nhân Quyền Thụy Điển Annika Ben David nói rằng việc cấm đảng đối lập này hoạt động có thể có những hậu quả không hay.

Bà nói, “Nếu Đảng Giải Cứu Quốc Gia Cam Bốt bị giải tán, điều này sẽ buộc chính phủ của tôi phải suy nghĩ lại về việc cam kết của chúng tôi với Cam Bốt.”

Các nước Tây Phương khác đã lên án việc bắt giữ ông Kem Sokha, và cảnh cáo về việc giải thể đảng CNRP, nhưng chưa nêu lên biện pháp hành động.

Bà David không nói thêm chi tiết về những gì Thụy Điển có thể làm.
Phát ngôn viên chính phủ Phay Siphan bác bỏ những lời phát biểu của bà David, coi đó là việc can thiệp vào chủ quyền của Cam Bốt và là một sự nhục mạ.

Ông Phay Siphan nói với hãng tin Reuters, “Đây là lối ngôn từ mà chính phủ hoàng gia không thể nào chấp nhận. Đây là một cuộc xâm lăng và một điều sỉ nhục cho thể chế quốc gia Cam Bốt."

Thụy Điển đã cho Cam Bốt một khoản viện trợ chừng $100 triệu Mỹ kim trong năm năm, theo bà David cho biết. Theo cơ sở dữ liệu về các nhà hiến tặng của Cam Bốt, Thụy Điển đứng thứ ba về khối lượng viện trợ, trong số các nước thành viên Liên Hiệp Âu Châu (EU) trong năm ngoái, đứng sau Pháp và Đức.

Bà David cũng lưu ý rằng công ty thời trang H&M của Thụy Điển là một trong những cơ sở quan trọng mua quần áo từ các nhà máy may đồ của Cam Bốt. Đây là nguồn thu nhập từ xuất cảnh chính yếu của nước này.
Đảng Nhân Dân Cam Bốt (CPP) đang cầm quyền của ông Hun Sen đã phát động một cuộc đàn áp nhắm vào những người chủ trích họ. Trong số đó có các chính trị gia, giới truyền thông độc lập, và các tổ chức phi chính phủ.

Trong tuần này, quốc hội thay đổi luật để cho các ghế của đảng CNRP có thể được chia sẻ giữa các đảng khác, nếu đảng này bị giải tán.

Trong nhiều năm, các chính phủ Tây Phương đã tìm cách gây áp lực trên Cam Bốt, về việc bóp nghẹt nền dân chủ và chà đạp nhân quyền. Trong khi đó Trung Quốc trở thành một đồng minh và đối tác kinh doanh càng ngày càng thêm quan trọng.