Thủ tướng Anh từ chức, chỉ mới làm việc có 6 tuần

Thủ Tướng Anh Liz Truss đang đọc diễn văn thông báo sự từ chức của bà bên ngoài tòa nhà chinh phủ 10 Downing Street ở trung tâm thủ đô London sáng thứ Năm, 20 tháng 10, 2022. (Daniel Leal/ AFP via Getty Images)

LONDON - Nữ Thủ Tướng Anh Liz Truss đã tuyên bố từ chức hôm thứ Năm, sau sáu tuần đầy sóng gió trong chính phủ của bà, khiến bà trở thành vị thủ tướng tại vị ngắn nhất trong lịch sử nước Anh.

Bà Liz Truss, 47 tuổi, cho biết một thủ tướng mới sẽ được các đại biểu thuộc Đảng Bảo Thủ của bà lựa chọn trong tuần tới. Tuy nhiên, thủ tục đưa tới quyết định chọn người mới vẫn chưa rõ ràng. Đảng đang bị chia rẽ trầm trọng bởi các phe trung hữu và cánh hữu, và không có người nào đang được nhiều đảng viên chấp thuận trong vai trò tân thủ tướng thay bà Truss.

Đảng Bảo Thủ Anh đang có một danh sách ngắn để chọn lựa mà những người trên danh sách này đều kém trong việc thay thế bà Truss

Điều đáng quan tâm là bà Thủ Tướng Liz Truss đã không được đảng của chính bà tin cậy, huống hồ nói tới niềm tin của người dân trên toàn quốc. Trong sáu tuần làm việc của bà, chính sách giảm thuế cho giới thượng lưu và các công ty đã khiến thị trường tài chánh bị chao đảo, giảm trị giá một cách tệ hại.

Kể từ khi bà nhậm chức vào ngày 9 tháng 9, chính sách tài chính lớn của bà đã làm chấn động nền kinh tế Anh. Tỷ lệ ủng hộ bà đã rơi xuống mức tệ nhất trong lịch sử được ghi lại, các đề nghị gây tranh cãi nhất của bà đã bị các đối thủ chính trị phá bể.

Nhưng để thay thế bà Truss, Đảng Bảo Thủ cầm quyền của Anh hiện chưa có một ai xứng đáng hơn, mỗi ứng cử viên đều có nhược điểm riêng.

Đảng Bảo Thủ Anh thường được gọi tắt là Tories, từng được dẫn dắt bởi những vị lãnh đạo tột bực như bà Margaret Thatcher và ông Winston Churchill. Đảng Bảo thủ đã nắmchính phủ từ năm 2010. Biến cố mới nhất với sự từ chức của bà Truss sẽ là một bước rẽ cho đảng Tories này.

Trong khi đó, các vị nguyên thủ đồng minh Anh đều lên tiếng bày tỏ niềm tin ở chính phủ Anh.

Tại Âu Châu, ngay sau khi nghe tin Thủ Tướng Anh Liz Truss tuyên bố từ chức, Tổng Thống Pháp Emmanuel Macron cho biết ông hy vọng nước Anh “có thể tìm được sự ổn định càng sớm càng tốt”

Ông nói với các phóng viên tại một hội nghị thượng đỉnh của Liên Minh Âu Châu, “Sự ổn định là điều đó tốt cho chúng tôi và tốt cho Âu Châu. Quan trọng là Anh phải khôi phục sự ổn định chính trị rất nhanh chóng.”

Trả lời các câu hỏi về bà Truss, Macron nói rằng ông không muốn bình luận “về đời sống chính trị của Anh.” Ông cho biết là trong thời gian ngắn hạn đầy sôi động của thủ tướng Anh thì ông đã tổ chức một số cuộc gặp với bà, và hai người đang “xây dựng mối quan hệ làm việc với nhau.”

“Về mặt cá nhân, tôi luôn buồn khi thấy một đồng nghiệp ra đi,” ông Macron nói thêm.

Tại Hoa Kỳ, Tổng Thống Joe Biden cảm ơn Thủ Tướng Liz Truss đã làm việc với Hoa Kỳ trong một số vấn đề trong chính quyền ngắn ngủi của bà.

“Hoa Kỳ và Vương Quốc Anh là những đồng minh mạnh mẽ và là những người bạn lâu dài - và thực tế đó sẽ không bao giờ thay đổi,” ông nói trong một tuyên bố hôm thứ Năm. “Tôi cảm ơn Thủ Tướng Liz Truss vì sự hợp tác của bà trong nhiều vấn đề, gồm cả việc buộc Nga phải chịu trách nhiệm về cuộc chiến đánh Ukraine.”

Ông Biden nói thêm, "Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với chính phủ Vương Quốc Anh khi chúng tôi làm việc cùng nhau để đáp ứng những thách thức toàn cầu mà quốc gia của chúng ta phải đối phó."

Việc từ chức của bà Truss đã dẫn đến sự kết thúc của những gì được coi là một trong những giai đoạn hỗn loạn nhất trong chính trị Anh trong lịch sử gần đây. Cuối tuần qua, trong lúc công tu tiểu bang Oregon, Tổng Thống Biden đã chỉ trích kế hoạch kinh tế ban đầu của bà Truss, gọi đó là “một sai lầm.”

“Tôi nghĩ rằng ý tưởng cắt giảm thuế đối với giới siêu giàu vào thời điểm - dù sao, tôi chỉ nghĩ - tôi không đồng ý với chính sách này, nhưng điều đó thuộc về Vương Quốc Anh, chứ không phải tôi,” ông nói tại Portland.

Ông Biden đã gặp bà Truss vào tháng trước tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc ở New York. Tòa Bạch Ốc cho biết hai nhà lãnh đạo đã thảo luận về những khó khăn do Trung Cộng gây ra và sự cần thiết phải tiếp tục hỗ trợ Quỹ Toàn Cầu Phòng Chống AIDS, Bệnh Lao và Sốt rét.