Tân thống đốc Gavin Newsom tuyển người cho kế hoạch bảo hiểm y tế rộng lớn

Từ bên trái là bà Ana Matosantos và bà Ann OLeary. (L.A. Times/Wikipedia)

SACRAMENTO - Mặc dù Thống Đốc đắc cử Gavin Newsom khó có thể đạt được mục tiêu lớn đầy ước vọng mà ông từng hứa hẹn trong cuộc vận động tranh cử năm ngoái, là mang một chương trình bảo hiểm y tế do chính phủ tài trợ đến cho tất cả người dân California, thế nhưng những viên chức đầu tiên được ông tuyển dụng vào chính quyền mới của ông cho thấy thống đốc ông đang dự tính thành lập một chương trình y tế lớn.

Một trong những người được ông tuyển chọn là bà Ann OLeary vào chức chánh văn phòng. Bà từng giúp phát triển Chương Trình Bảo Hiểm Sức Khỏe Trẻ Em khi còn làm việc tại Tòa Bạch Ốc thời Tổng Thống Bill Clinton.

Một phụ nữ khác là bà Ana Matosantos, sẽ giữ chức thư ký nội các của ông Newsom. Chức này được xếp hạng có uy quyền hàng thứ nhì trong nội các của thống đốc California. Nhiều năm trước, bà Ana Matosantos đã giúp cầm đầu những cuộc thương thuyết để mở rộng phạm vi mua bảo hiểm y tế cho người dân, dưới thời Thống Đốc Arnold Schwarzenegger. Bà được tiếp tục làm việc với Thống Đốc Jerry Brown.

Và một số người khác, được bổ nhiệm vào những chức vụ quan trọng trong chính quyền mới tại thủ phủ Sacramento, đã bỏ ra nhiều năm ủng hộ việc làm cho dịch vụ chăm sóc y tế được cung cấp với giá rẻ hơn, và mở rộng phạm vi tiếp cận với bảo hiểm.

Ông Cameron Wright, giám đốc điều hành Health Access California, nói, “Đây là những cuộc bổ nhiệm của một thống đốc rất nóng lòng về việc làm một việc gì đó lớn lao về chương trình chăm sóc y tế. Ông có được những người từng dấn  thân  vào vấn đề này một cách rất nghiêm túc, và có những thành quả để chứng minh điều đó.”

Ông Newsom đã vận động tranh cử với lời hứa hẹn mở rộng mức tiếp cận với việc chăm sóc y tế, thông qua một hệ thống do chính phủ tài trợ, thường được gọi là “single payer” (một bên trả tiền, tức là chính phủ dành cho các hãng bảo hiểm). Kế hoạch đó có thể gây tốn kém $400 tỷ Mỹ kim - hơn gấp đôi so với ngân sách tiểu bang - và sẽ cần sự chấp thuận của chính phủ liên bang.

Số lượng những người được ông Newsom tuyển dụng vào chính quyền của ông, trước dự đoán chính phủ liên bang sẽ không hợp tác, cho thấy rằng kế hoạch của tân thống đốc sẽ đặt cao vọng quá mức, theo ý ông Chad Mayes, thành viên Cộng Hòa hàng đầu trong Ủy Ban Y Tế Hạ Viện tiểu bang.

Vị dân biểu từ Yucca Valley này nói, “Tôi thấy dường như ông ấy sẽ làm việc theo hướng tiến tới việc cung cấp bảo hiểm cho mọi người, trái ngược với một hệ thống chăm sóc y tế với một bên trả tiền.”
Mặc dù nhiệt liệt ủng hộ hệ thống một bên trả tiền, ông Newsom cũng đã nhìn nhận những trở ngại, và gợi ý rằng việc giảm bớt chi phí chăm sóc y tế và mở rộng phạm vi bảo hiểm đều có thể đặt nền móng cho một hệ thống như vậy.

Dù ông Newsom có theo đuổi chương trình một bên trả tiền hay không, ông vẫn cần phải làm việc với chính phủ liên bang là nơi tài trợ cho phần lớn các chương trình y tế của tiểu bang. Bà Ana OLeary sẽ giúp ông vì bà có kinh nghiệm đáng kể ở cấp độ liên bang, vì từng là phụ tá hàng đầu của bà Hillary Clinton.

Trong khi đó, bà Ana Matosantos, cũng có một quá trình làm việc rộng lớn trong lãnh vực bảo hiểm y tế ở cấp độ tiểu bang.

Bà Ana Matosantos là cựu giám đốc tài chánh của chính phử California, từng giúp cầm đầu những cuộc thương thuyết về chăm sóc y tế, giữa Thống Đốc Cộng Hòa Schwarzenegger, các thành viên Dân Chủ trong cơ quan lập pháp, và các nhóm quyền lợi. Điều đó đòi hỏi cả tầm hiểu biết chính trị lẫn khả năng chuyên môn về chính sách, theo ôngWright nói.

Ông nhận xét, “Không phải ai cũng có thể làm được điều đó,” nên thống đốc phải tuyển dụng đúng người.

Bà Matosantos, người từng làm việc cho Ủy Ban Y Tế Thượng Viện, sẽ giữ vai trò liên lạc giữa ông Newsom và các cơ quan và nha sở của tiểu bang, cũng như những cơ quan mà ông trông coi.
Kinh nghiệm của bà tại Nha Tài Chánh trong thời kỳ suy thoái có thể khiến cho bà trở nên ngần ngại hơn trong việc gia tăng chi tiêu tiểu bang, theo ý kiến của bà Jen Flory. Bà Flory là người vận động cho chính sách tại trung tâm Western Center on Law and Poverty.

Flory nói, “Bà ấy từng phụ trách Tài Chánh trong một giai đoạn thực sự khó khăn. Tôi không nghĩ rằng có ai đó vì thiếu hiểu biết sẽ cho rằng bà ấy sẽ phung phí tiền bạc.”

Các nhà lập pháp trước đó trong năm 2017 loại bỏ một dự luật về một bên trả tiền bảo hiểm, nay lại không đệ trình một phiên bản mới trong khóa này. Văn Phòng Phân Tích Lập Pháp vào thời điểm đó dự đoán rằng phiên bản cuối cùng có một mức giá hàng năm gây tốn kém $400 tỷ cho ngân sách.
Tuy phí tổn $400 tỷ là một trở ngại, một chính sách cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế cho toàn dân vẫn được các chính khách thuộc cả hai đảng ủng hộ. Đây là một vấn đề hàng đầu ở cả hai bên làm ranh đảng phái.