Tài tử gốc Á vẫn còn bị kỳ thị ở Hollywood

Nếu như người da màu đang dần nhận được sự tôn trọng và chú ý của Hollywood thì người gốc Á gần như vẫn bị ngó lơ, chỉ là công cụ kiếm tiền ở thị trường châu Á.

Mới đây, vụ hai tài tử gốc Hàn là Daniel Dae Kim và Grace Park tuyên bố rút khỏi series truyền hình nổi tiếng của đài CBS là Hawaii Five-0 một lần nữa thổi bùng lên những bất bình với tình trạng phân biệt sắc tộc ở Hollywood, đặc biệt là với người gốc Á.

Hai tài tử gốc Hàn rút khỏi mùa 8 Hawaii Five-0 do CBS trả cát-xê không công bằng. Daniel và Grace đòi mức thù lao bằng với hai tài tử da trắng là Alex O'Loughlin và Scott Caan nhưng không được chấp thuận. Khoản tiền mà Daniel và Grace nhận được thấp hơn Alex O'Loughlin và Scott Caan từ 10% đến 15%. Ngoài ra, hai tài tử da trắng còn được chia phần trăm lợi nhuận sau mỗi mùa phim.
Không bình luận nhiều, nam tài tử Daniel Dae Kim nói một cách đơn giản: “Con đường tìm đến sự bình đẳng chưa bao giờ là dễ dàng.”

Tại Hollywood, tình trạng phân biệt chủng tộc vẫn rất nghiêm trọng. “Hệ thống phân cấp chủng tộc ở Hollywood đã được hình thành từ những năm 1970-1980 và vẫn được giữ nguyên vẹn cho đến nay,” theo lời ông Guy Aoki, chủ tịch Mạng lưới Truyền thông hành động vì người Mỹ gốc Á. "Với Hawaii Five-0, đó là hệ thống thứ bậc rõ ràng. Hai ngôi sao da trắng trên hàng đầu, hai ngôi sao châu Á ở dưới,” ông Guy Aoki nhận xét.

Theo nghiên cứu mới nhất của USC về ngành giải trí, tài tử gốc Á chỉ chiếm 5.1% các vai diễn có lời thoại trên màn bạc và truyền hình vào năm 2014. Trên phim trường, hệ thống phân cấp này thể hiện rõ nhất. Điển hình như trường hợp của tài tử Lee Byung Hun, một trong những ngôi sao Nam Hàn “đem chuông đi đánh xứ người” khá thành công.

Là người góp mặt trong khá nhiều dự án lớn của Hollywood, Lee Byung Hun nhiều lần cay đắng kể rằng dù là ngôi sao ở quê nhà, sang Hoa Kỳ anh vẫn chỉ như tài tử hạng bét và hoàn toàn bị khinh thường. "Bộ phim G.I.Joe có khá nhiều ngôi sao, trong số đó có nhiều người tôi không được quyền gọi tên họ. Thậm chí, phía sau máy quay, họ cũng chẳng thèm nhìn thẳng vào tôi. Tôi cố gắng tự giới thiệu bản thân và bắt tay với họ, nhưng họ hoàn toàn làm ngơ rồi đi ngang qua mặt tôi," Lee Byung Hun tiết lộ.

"Tôi đã quá quen với nạn phân biệt chủng tộc ở đây. Tôi từng nghĩ điện ảnh sẽ góp phần xóa dần khoảng cách ấy, nhưng chắc là tôi đã lầm,” Lee Byung Hun kết luận.

Quan niệm đã ăn sâu của Hollywood
“Đài CBS đã phạm phải một sai lầm ngu ngốc. Sự phẫn nộ đang dâng cao,” đạo diễn Chris Tashima - người từng giành giải Oscar năm 1998 - bình luận sau việc 2 tài tử gốc Á rời khỏi Hawaii Five-0. Ông cho rằng chính sự cố chấp và bảo thủ của nhiều hãng phim đã khiến Hollywood đánh mất sự đa dạng văn hóa trong phim ảnh. Mà đây là điều lẽ ra kinh đô điện ảnh thế giới phải đi tiên phong.

Chuyên gia tâm lý học đa văn hóa Jeffery Mio cho rằng, các ông chủ trong ngành công nghiệp làm phim ở Hollywood thuê những tài tử quen thuộc, từng làm việc với họ, để cảm thấy thoải mái và có cảm giác “như người một nhà.” "Tài tử da trắng vẫn được việc và an toàn hơn tài tử châu Á. Đó là tư duy quen thuộc, đã ăn sâu vào trong tâm trí của họ. Hollywood luôn cho rằng những ngôi sao da trắng mới là yếu tố hút khách và bảo đảm doanh thu cao, ít nhất là ở thị trường Bắc Mỹ.”

Đạo diễn lừng danh Ridley Scott từng nói thẳng thừng khi ra mắt phim Exodus: Gods and Kings: “Tôi không thể làm một bộ phim với chi phí gần $150 triệu, mà lại để một anh chàng Muhammad nào đó, chẳng ai biết đến, đóng vai chính.”

Năm 2014, nhà biên kịch từng đoạt giải Oscar Aaron Sorkin bình luận trong một email: “Hollywood không hề có ngôi sao điện ảnh là người gốc Á.” Khi giải thích việc chọn tài tử da trắng cho Ghost in the Shell, biên kịch Max Landis khẳng định: "Không một nữ tài tử gốc Á nào được xếp hạng A trên thị trường quốc tế.”
Các nhà làm phim Hollywood giải thích, phim truyền hình là mảnh đất dành cho người địa phương, nên sự chênh lệch là điều phải chấp nhận. Còn giới làm phim điện ảnh khẳng định, đây không phải vấn đề chủng tộc mà là về tài năng và thành tích phòng vé. Các tài tử châu Á không được trọng dụng là do họ không nổi trội cũng không thể đem về nhiều tiền.

Thoạt nghe thì có vẻ đây là một lý do hợp lý. Nhưng điều đó chưa chắc đã đúng khi mà Fast and Furious - một trong những loạt phim có doanh thu cao nhất thế giới - lại hội tụ một dàn tài tử đa chủng tộc.

Mồi câu doanh thu ở châu Á
Tình thế đang thay đổi từ khoảng 5 năm qua, khi Trung Quốc dần trở thành thị trường phim ảnh lớn thứ hai thế giới sau Hoa Kỳ. Hollywood bắt đầu một chiến lược mới, đó là nhét một hoặc hai tài tử châu Á vào phim, dù chỉ là vai nhỏ xíu, để thu hút khán giả Trung Quốc và châu Á. Và rất nhiều phim đã được thị trường Trung Quốc "giải cứu" nhờ chiêu thức này.
Có thể kể đến Kong: Skull Island (Cảnh Điềm), Now You See Me (Châu Kiệt Luân), xXx: Return Of Xander Cage (Chân Tử Đan, Ngô Diệc Phàm), Transformers: Age of Extinction (Lý Băng Băng), Independence Day 2 (Angelababy)...
Tuy nhiên, trong những phim này, tài tử gốc Á chỉ có cơ hội đóng những vai…làm nền. Đó là những nhân vật ít đất diễn, ít lời thoại, phản diện, và đặc biệt là dễ hy sinh. Họ chỉ xuất hiện để nhân vật chính da trắng làm bàn đạp, và không có “may mắn” trở thành người hùng trên màn ảnh Hollywood.

Sự thật không thay đổi
“Đây là vấn đề mà chúng ta phải đấu tranh. Tôi đang trông chờ một vụ kiện tập thể về vấn nạn phân biệt chủng tộc bởi vì điều đó quá hiển nhiên rồi,” nữ tài tử Constance Wu bày tỏ.
Tuy nhiên sự phản ứng còn khá yếu ớt. Năm ngoái, khi người đẹp Emma Stone vào vai Allison Ng, người Hawaii gốc Hoa trong Aloha, phim đã bị chế nhạo và chỉ trích kịch liệt, dẫn tới thất bại doanh thu thảm hại. Tuy nhiên những trường hợp như vậy quá ít.
Các chuyên gia cho rằng cái cớ "an toàn" mà Hollywood đưa ra nhiều khi chỉ là ngụy biện. Theo truyền thông, vấn đề là sự thay đổi phải xuất phát từ gốc rễ. Khi mà các nhà sản xuất, biên kịch và đạo diễn ở Hollywood vẫn chủ yếu là người da trắng, những sản phẩm họ làm ra vẫn sẽ tiếp tục mang tính chất kỳ thị như những năm qua.