Tại sao cần kiểm tra áp suất hệ giải nhiệt? Truy tìm rò rỉ

Bài HAO SMITH

Lần trước chúng ta có nhắc tới việc kiểm tra áp suất hệ giải nhiệt (testing cooling system). Tại sao cần làm việc này? Bởi vì, cứ đậu ở đâu vài tiếng đồng hồ là thế nào xe cũng để lại vài bãi “đái dầm.” Cũng có thể bạn không thấy coolant vương vãi trên sàn nhà, nhưng đầu máy ướt nhẻm, và nước coolant thường xuyên bị cạn, châm vào ít lâu lại cạn tiếp. Những hiện tượng đó chứng tỏ có chỗ nào đó bị rò rỉ! Nhưng chỗ nào? Khám phá được kể là một kỳ công, nhất là khi chỗ rò rỉ nằm ở một nơi khuất mắt. Nhưng có một đầu mối giúp chúng ta truy tìm, đó là kiểm tra áp suất. Bất cứ thành phần nào trong đường dẫn coolant bị rò rỉ đều làm cho áp suất trong hệ thống giảm xuống. Vì thế, kiểm tra áp suất hệ giải nhiệt sẽ góp phần giúp chúng ta xác định chỗ rò rỉ trong cái hệ thống rắc rối bao gồm rất nhiều bộ phận này.


Đây là những lỗ hổng chung quanh thành lốc máy, được “vít” lại bằng những nút chặn gọi là “core plug.”

Những nơi bị nghi ngờ rò rỉ

Dòng Coolant chạy qua nhiều bộ phận trong đầu máy, nên bất cứ chỗ nào rò rỉ cũng sẽ làm coolant bị hao hụt. Một điều quan trọng cần nhớ: Mỗi khi nâng nắp đậy đầu máy để kiểm tra bất cứ một thành phần nào trong hệ giải nhiệt, luôn luôn phải chờ cho máy nguội hoàn toàn. Bằng không, xe chưa sửa được mà lại có thêm một … thương binh.
Sau đây là một vài nơi tiêu biểu:


Sơ đồ vị trí head gaskets, giữa Cylinder Head và Engine Blocks.

1. Rò rỉ ở đường ống dẫn
Coolant được dẫn vào máy qua những đường ống lớn, gọi là hoses. Mở nắp đậy đầu máy ra, bạn có thể dễ dàng thấy những ống này chạy ngoằn ngoèo xuất phát từ két nước, hay chạy vào két nước. Lâu ngày những đường ống này có thể bị dòn mục, gây ra rò rỉ. “Tội phạm” ở đây là dễ trị nhất.

2. Rò rỉ ngay két nước (radiator)
Nếu phát giác “thủ phạm” nằm ở chỗ này, bạn vẫn nên… mừng! Tại sao mừng? Két nước bị rò rỉ thì mừng nỗi gì? Đúng là không có gì vui cả. Nhưng rò rỉ xảy ra tại két nước vẫn còn dễ chữa. Có nhiều cách để tạm thời vít chỗ rò lại, bạn cứ ra những cửa hàng bán “auto parts” tìm mua một bình “stop leaks in radiator” là có thể chữa được ngay. Đối đế lắm thì cho thay luôn cả cái két nước, chi phí khoảng vài trăm, nhưng vẫn chưa ăn thua gì so với những chỗ rò rỉ dưới đây.

3. Rò rỉ tại bộ phận giải nhiệt dầu hộp số (transmission cooler)
Đây là “máy” giải nhiệt dầu hộp số (transmission fluid), đặt trong két nước Radiator. Dầu hộp số được chuyển vào bộ phận này để được giải nhiệt cùng lúc với coolant. Nhưng nếu bộ phận này rò rỉ thì coolant sẽ tràn vào đây, hòa chung với dầu hộp số. Nếu kiểm tra dầu hộp số mà thấy dầu dính ở que thăm đổi màu thì là … chính nó.

4. Rò rỉ ở máy bơm (water pump)
Đây là máy bơm coolant như chúng ta đã biết trong các bài trước. Thông thường, nếu bơm nước bị rò rỉ, nó sẽ phát tiếng báo động, chứ không âm thầm nằm yên, và là một trong những nguyên nhân làm hao hụt coolant.


Một cái máy đơn giản, pressure tester, có thể giúp giải quyết nhiều cơn nhức đầu do cái xe quí gây ra.

5. Rò rỉ tại “core plugs”
Trước tiên, Core Plugs là gì? Đó là những “nắp” đậy trên những lỗ hổng tròn nhỏ ở thành lốc máy. Những cái lắp này lâu ngày có thể bị rỉ sét, làm cho coolant khi chảy qua đây thì rò ra. Rò rỉ ở những chỗ này, bạn chỉ có thể nhìn thấy những vệt dài, có khi khô lại dính đầy bụi cát, chảy trên thành lốc máy. Nếu thủ phạm nằm ở đây, bạn gặp rắc rối lớn rồi đấy. Không thể tự mình giải quyết được đâu, phải có thợ chuyên môn. Nhưng vẫn còn may bởi vì, nếu tự mình phát giác được “hang ổ của tội phạm,” bạn có thể dễ dàng đi khảo giá chỗ này chỗ khác, trước khi quyết định sửa chữa. Nếu chỉ biết một điều đơn giản là “xe tôi hao coolant lắm mà không hiểu tại sao,” thợ máy sẽ phải truy tìm căn nguyên, đương nhiên bạn sẽ phải trả thêm tiền công cho nhiệm vụ truy tìm này.

6. Rò rỉ vì head gasket bị rách, lệch
Thủ phạm rò rỉ mà nằm ở “head gasket” cũng phiền không kém. Head Gaskets là những miếng đệm (gasket) giữa khối “đầu xi lanh” (cylinder head) và lốc máy (engine block), chúng có thể bị rách hoặc xếp lệch. Nguyên nhân thứ hai là do những cây bù loong kết nối khối cylinder head và engine block không được xiết chắc, làm cho coolant chạy đến những chỗ này thì ứa ra. Nguyên nhân thứ ba có thể là do chính Cylinder Heads bị nứt, khiến cho coolant chảy đến đây liền tìm lối thoát để … rong chơi! Cả ba nguyên nhân đều là những trường hợp phức tạp. Vì, coolant không chỉ thoát ra ngoài để rong chơi, mà nó hòa chung vào với dòng… nhớt máy mới là khổ đời.

Nếu coolant và nhớt máy hòa trộn với nhau, bạn sẽ thấy những làn khói trắng dầy xịt ra từ ống bô, hoặc khi kiểm tra nhớt máy (engine oil) trong bình, bạn thấy nhớt dính ở que thăm có màu trắng đục như … cà phê mocha, trong khi đó mức nhớt trong bình không hao hụt mà lại thấy … nhiều hơn, chứng tỏ nhớt đã bị hòa tan với coolant.

Nếu rò rỉ là từ những nơi này thì phải thợ chuyên môn với máy móc đầy đủ mới mó tay vào được. Nhưng so sánh hai công việc, xiết bù loong và thay head gasket, thì xiết bù loong đỡ mệt, thay gasket vất vả hơn nhiều. Bạn cần biết việc này để chuẩn bị túi bạc.
*
Chỉ cần lược kể một vài nguyên nhân rò rỉ, chúng ta đã thấy … mệt. Nhưng bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng tất cả những phức tạp này xảy đến phần lớn là do nước coolant thoái hóa, biến chất. Nếu chịu khó thay coolant theo đúng thời biểu, bạn sẽ tránh được tới 75% tai họa. Nhưng bây giờ thì đã trễ, không nói chuyện “phòng cháy hơn chữa cháy” được nữa. Làm sao để đối phó và truy tìm thủ phạm rò rỉ đây? Kiểm tra áp suất dòng coolant (coolant pressure testing) là một trong những giải pháp đơn giản và hiệu nghiệm. Hẹn gặp các bạn trong bài sau.
haosmith@yahoo.com