Sinh viên sĩ quan tử nạn, cha mẹ muốn giữ tinh trùng, gây tranh luận pháp lý

Anh Peter Zhu (U.S. Military Academy)

ALBANY – Cái chết của anh Peter L. Zhu, 21 tuổi, trong tháng qua đã trở thành một vấn đề gây tranh luận tại tòa án mới và trong những năm tới.

Peter Zhu là sinh viên trường quân đội West Point. Anh bị tai nạn trượt tuyết ngày 23 tháng Hai và qua đời trong bệnh viện ngày 28 cùng tháng.

Cái chết đã thành tít lớn vì khiến cho các nhà đạo đức sinh học, sinh viên y khoa và luật khoa - và ít nhất một tòa án - phải bận rộn trong thời gian tới.

Cha mẹ của Zhu mới đây đã thắng kiện, khi tòa án cho phép họ lấy tinh trùng từ đứa con trai bị chết não. Peter Zhu là con duy nhất của họ. Cha mẹ anh muốn giữ tinh trùng để sau này có thể cấy thai và duy trì dòng dõi gia đình.

Đối với những người nghiên cứu vấn đề này, sự việc đặt ra một loạt các vấn đề đạo đức gai góc. Trong số đó: Ai có tư cách pháp lý để xác định quyền sinh sản của một người? Làm thế nào các bác sĩ có thể xác nhận ý định của một bệnh nhân đã chết? Và đâu là ranh giới giữa vai trò của cha mẹ như người thay thế y tế và quyết định tạo ra một cuộc sống mới?

Những điểm này có thể được đưa ra trong phòng xử án của Tòa Án Tối Cao Westchester tại tiểu bang New York của Thẩm Phán John P. Colangelo vào ngày 21 tháng 3 tới đây. Thẩm phán sẽ không có nhiều tiền lệ pháp lý để xem xét cho vụ án này, nhưng ông sẽ có các bài viết hướng dẫn chuyên nghiệp từ các nhà đạo đức sinh học, họ nhìn thấy đây là một vấn đề khó nắm bắt trong việc cấp quyền kiểm soát sinh sản cho cha mẹ.

Bà Kathleen Casey" Copps DiPaola, thuộc văn phòng luật Copps DiPaola Silverman PLLC có trụ sở tại Albany, cho biết văn phòng và cha mẹ của anh Peter là bà Monica và ông Yongmin Zhu sẽ không thảo luận về sự việc.

Gia đình Zhu đã chôn cất con trai của họ tại nghĩa trang West Point hôm thứ Năm, 7 tháng 3, một kết thúc ảm đạm sau hai tuần nhiều biến cố.

Peter Zhu đã chuẩn tốt nghiệp vào tháng Năm tới đây. Anh đã ngã khi trượt tuyết trên bãi trượt tuyết West Point vào ngày 23 tháng 2 và bị gãy xương sống. Anh nằm bất tỉnh trong 15 phút trước khi nhân viên cứu hộ đo được nhịp tim. Đến ngày 27 tháng 2, anh được tuyên bố chết não. Anh đã được hỗ trợ sự sống bằng máy móc trong khi các bác sĩ chuẩn bị cho việc lấy bộ phận cơ thể hiến tăng. Vào năm 2014, Zhu đã đánh dấu vào ô cho phép lấy nội tạng khi gia hạn bằng lái xe.

Các bác sĩ biết anh muốn hiến tặng các bộ phận quan trọng, nhưng họ không có chứng cớ văn bản cho thấy ý định của Zhu về việc có con. Anh không có vợ hay bạn gái, nhưng cha mẹ anh khăng khăng, trong một bản kiến nghị lên Thẩm Phán Colangelo vào ngày 1 tháng 3, rằng anh ta thường nói về việc muốn có một gia đình đông con. Họ yêu cầu thẩm phán ra lệnh cho các bác sĩ của Trung Tâm Y Tế Westchester lấy tinh trùng của Zhu giữ lại để dòng họ Zhu- theo văn hóa Trung Quốc được truyền lại bởi những người thừa kế nam - có thể tiếp tục. Thẩm Phán Colangelo đã đồng ý.

Ông Arthur Caplan giảng dạy đạo đức sinh học tại Trung Tâm Y Tế Langone thuộc Đại học New York. Ông nói, "Tôi dạy lớp đạo đức sinh sản và tôi đã viết về chủ đề này trong 20 năm. Vâng, chúng tôi chắc chắn sẽ nói về trường hợp của anh Peter này. Nó gây tranh cãi vì chúng ta không nhận được yêu cầu từ một người vợ hoặc một người bạn gái lâu năm. Thông thường thì cha mẹ bạn không được quyết định khi nào thì bạn muốn sinh con."

Ông Caplan nhớ lại trường hợp đầu tiên trong lãnh vực này xảy ra 20 năm trước tại Đại học Pennsylvania. "Tôi đã nói chuyện với các bác sĩ tiết niệu và họ nói rằng có thể lấy tinh trùng từ một người đã chết, chỉ là giả thuyết. Tôi đã nói về nó trên đài phát thanh địa phương ở Philly và ngày hôm sau, một chàng trai trẻ đang ăn thịt nướng với vợ và thình lình chết vì đột quị. Cô ấy nói với các bác sĩ, Tôi nghe trên đài phát thanh rằng bạn có thể lấy tinh trùng. Tôi tin rằng đó là trường hợp đầu tiên ở Hoa Kỳ."

Caplan cho biết không có tiêu chuẩn duy nhất cho cách giải quyết các trường hợp này. Ông nói các chính sách nên bàn về chuyện ai có thể đưa ra yêu cầu, ai sẽ có thể sử dụng tinh trùng đã lấy được và quan trọng là họ sẽ phải đợi bao lâu trước khi đưa ra quyết định sử dụng. Qua trường hợp của người đàn ông tại tiệc nướng, Caplan nói rằng ông đã nghĩ ra một chính sách. Vì người góa phụ và chị cô khăng khăng rằng người đã chết muốn có một gia đình, bệnh viện đã chấp thuận việc lấy tinh trùng.

"Tôi nói chúng ta nên đồng ý về một thời gian chờ đợi, có thể là sáu tháng, trước khi bạn sử dụng tinh trùng, chỉ để thấy, một khi bạn qua khỏi nỗi đau ban đầu và cú sốc, bạn sẽ quyết định mình muốn làm gì," ông nói. Sáu tháng sau, cô ta quyết định không làm thụ tinh và tinh trùng đã bị bỏ đi.

Một quyết định cá nhân, không phải y tế

Bà Nancy Berlinger là một học giả nghiên cứu tại Trung Tâm Hastings có trụ sở tại Garrison, một viện nghiên cứu phi đảng phái chuyên nghiên cứu các vấn đề đạo đức và xã hội trong sự chăm sóc sức khỏe, khoa học và công nghệ. Bà cho biết Hiệp Hội Y Học Sinh Sản Hoa Kỳ đã ban hành một bài hướng dẫn chuyên nghiệp vào năm ngoái để giải quyết vấn đề này.

Bài báo "Thu hồi và sử dụng giao tử hoặc phôi: một ý kiến của Ủy ban đạo đức" đặt vấn dề tương tự như trường hợp của Zhu, và tuân theo nhiều bước mà Caplan đã đặt ra từ nhiều thập niên trước. Nó kết luận rằng các bác sĩ nên dựa vào ý định bằng văn bản từ người chết trước khi lấy tinh trùng. Berlinger nói rằng đoạn văn ảnh hưởng trực tiếp lên vụ án Zhu nằm trong kết luận của bài viết rằng các yêu cầu thu hồi tinh trùng chỉ nên được cấp cho vợ hoặc chồng sống sót, không cho cha mẹ. “Về mặt đạo đức, chúng tôi xem quyết định đó, về việc sử dụng chất di truyền của chính chúng tôi để tạo ra một người mới, như sự lựa chọn của chúng tôi. Nó không phải là quyết định y tế."

Trường hợp Zhu thật bi thảm, nhưng có ít biện pháp để khắc phục, Berlinger nói. "Trong khi tôn trọng sự đau khổ và mất mát khủng khiếp của hai cha mẹ, không có cách nào để tạo lại những gì họ đã mất," bà Berlinger nói. "Bạn không thể tái tạo con trai của họ. Bạn không thể trả lại cho họ những gì họ đã mất. Không có lý khi lấy các vật liệu sinh sản với hy vọng tạo ra một người để có lợi cho gia đình theo cách tổng quát hơn."

Và còn phải xem xét sự phụ thuộc của đơn xin của Zhu vào văn hóa của người Trung Hoa.
Ông Caplan nói, "Nhưng nói rằng bạn muốn tiếp tục dòng họ là một lý do thì tôi nghĩ rằng một số bác sĩ và đội ngũ y tế sẽ không chấp nhận. Bạn có thể tôn trọng ý tưởng đó, nhưng bạn cũng có thể nói, 'Hãy nhìn xem, chúng tôi không bắt buộc mọi người phải tiếp tục dòng họ, trừ khi họ giống như Nữ hoàng Anh và họ đang tìm người thừa kế. "

Caplan tự hỏi điều gì sẽ xảy ra nếu cha mẹ quyết định làm thụ tinh trong ống nghiệm, một thủ thuật đắt tiền và không được bảo đảm về giới tính của em bé, và một em bé nữ được sinh ra? Họ có thể bỏ nó không? Và điều gì xảy ra với tinh trùng khi cha mẹ chết trước khi tinh trùng được sử dụng?

Caplan cho biết không có luật lệ nào để hướng dẫn Thẩm Phán Colangelo. "Chúng tôi đã có những tình huống ở Hoa Kỳ và ở nước ngoài nơi cha mẹ có thể lấy tinh trùng và sử dụng nó," ông nói. "Israel là một quốc gia nơi điều đó đã xảy ra."

Ông Caplan đưa ra ý kiến, nếu được hướng dẫn bởi những cân nhắc về đạo đức y học, thẩm phán nên từ chối cho phép sử dụng tinh trùng của Zhu. Berlinger đồng ý. Hướng dẫn của chuyên gia không phải là luật, nhưng tòa án có thể rút ra điều này, bởi vì nó phản ánh quan điểm đồng thuận của các chuyên gia và nhằm mục đích hướng dẫn thực hành tốt," bà nói. "Nếu bạn tuân theo hướng dẫn ASRM cho bức thư, bạn sẽ từ chối yêu cầu của gia đình. Bạn sẽ nói điều này là không chính đáng."

Còn bà Belinger nói, "Đây là một trường hợp sẽ được thảo luận. Khi nó được thảo luận, mất mát cá nhân sẽ là một phần của cuộc thảo luận đó. Đây là một bi kịch gia đình khủng khiếp. Điều này thật đáng buồn. Khi đạo đức rơi vào tình huống như thế này, không nên nói với mọi người rằng họ không nên có cảm xúc như họ có. Bạn phải lắng nghe sự đau buồn của cha mẹ. Điều đó không nhất thiết có nghĩa là bạn sẽ có thể làm những gì một người yêu cầu, nhưng cuối cùng những gì bạn không thể cung cấp cho họ là những gì họ đã mất."