Sức Khỏe

Siêu vi trùng SARS-CoV-2 sống được bao lâu trên các bề mặt?

Thursday, 26/03/2020 - 05:18:00

Khi Covid-19 càng lan rộng, chúng ta càng phải sợ những bề mặt ta thường chạm vào hằng ngày. Hiện tại, cảnh quen thuộc ở những nơi công cộng


Các nhân viên vệ sinh từ học khu Orange County Public Schools ở Orlando, Florida đang xịt thuốc khử trùng trong trường tiểu học Wetherbee ngày 18 tháng 3, 2020. (Getty Images)



Khi Covid-19 càng lan rộng, chúng ta càng phải sợ những bề mặt ta thường chạm vào hằng ngày. Hiện tại, cảnh quen thuộc ở những nơi công cộng trên khắp thế giới đang xảy ra: mọi người cố gắng mở cửa bằng khuỷu tay, những người đi làm chăm chú lướt qua những hành trình xe lửa để tránh nắm vào tay cầm, nhân viên văn phòng cọ xát bàn làm việc mỗi sáng.
Ở những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi coronavirus, các nhóm công nhân mặc quần áo bảo hộ đã được phái đi để phun sương khử trùng trong quảng trường, công viên và đường phố công cộng. Việc làm sạch trong văn phòng, bệnh viện, cửa hàng và nhà hàng đã được tăng lên. Ở một số thành phố, các tình nguyện viên thậm chí còn mạo hiểm vào ban đêm để cọ rửa bàn phím của máy rút tiền.

Giống như nhiều loại virus đường hô hấp, bao gồm cả cúm, Covid-19 có thể lan ra trong những giọt nhỏ li ti bắn ra từ mũi và miệng của người bị nhiễm bệnh khi họ ho. Một cơn ho có thể tạo ra tới 3.000 giọt. Những hạt này có thể rơi xuống người khác, quần áo và những bề mặt xung quanh chúng, nhưng một số hạt nhỏ hơn có thể tồn tại trong không khí. Ngoài ra còn có một số bằng chứng cho thấy virus cũng bị thải ra lâu hơn trong phân, vì vậy bất cứ ai không rửa tay kỹ sau khi đi vệ sinh có thể làm nhiễm bẩn bất cứ thứ gì họ chạm vào.
Điều đáng chú ý là, theo Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh, chạm vào các bề mặt hoặc vật thể có virus và sau đó chạm vào mặt của chính mình "không được coi là cách lây lan chính của virus." Mặc dù vậy, CDC, tổ chức Y Tế Thế Giới và các cơ quan y tế khác, đã nhấn mạnh rằng cả việc rửa tay và làm sạch và khử trùng các bề mặt thường xuyên chạm vào hàng ngày là chìa khóa trong việc ngăn chặn sự lây lan của Covid-19. Vì vậy, mặc dù chúng ta vẫn không biết chính xác có bao nhiêu trường hợp được gây ra trực tiếp bởi các bề mặt bị ô nhiễm, các chuyên gia khuyên nên thận trọng.

Một khía cạnh chưa được làm rõ là chính xác SARS-CoV-2, tên của loại virus gây bệnh Covid-19, có thể tồn tại bên ngoài cơ thể con người trong bao lâu. Một số nghiên cứu về các coronavirus khác, bao gồm Sars và Mers, cho thấy chúng có thể tồn tại trên kim loại, thủy tinh và đồ nhựa trong thời gian chín ngày, trừ khi chúng được khử trùng đúng cách. Một số thậm chí có thể sống tới 28 ngày trong điều kiện nhiệt độ thấp.
Các coronavirus nổi tiếng là đặc biệt có khả năng sống sót mạnh ở nhiều nơi. Và các nhà nghiên cứu hiện đang bắt đầu hiểu thêm về việc điều này ảnh hưởng đến sự lây lan của coronavirus mới.
Virus gây ra Covid-19 được cho là tồn tại lâu hơn trên bề mặt cứng so với các vật liệu như bìa cứng. Neeltje van Doremalen, một nhà virus học tại Viện Y Tế Quốc Gia Hoa Kỳ (NIH) và các đồng nghiệp của cô tại Phòng Thí Nghiệm Rocky Mountain ở Hamilton, Montana, đã thực hiện một số thử nghiệm đầu tiên về thời gian SARS-CoV-2 có thể tồn tại trong bao lâu trên các loại bề mặt khác nhau. Nghiên cứu của họ, chưa được công bố trên một tạp chí khoa học, cho thấy virus có thể tồn tại trong những giọt nước từ mũi hay miệng trong tối đa ba giờ sau khi bị ho ra không khí. Các giọt nhỏ có kích thước từ 1-5 micromet - nhỏ hơn khoảng 30 lần so với bề ngang của một sợi tóc người - có thể ở trong không khí tĩnh lặng trong vài giờ.

Điều đó có nghĩa là virus lưu hành trong các hệ thống điều hòa không được lọc sẽ chỉ tồn tại trong một vài giờ, đặc biệt là khi các giọt nước có xu hướng lắng xuống một bề mặt nhanh hơn trong không khí bị xáo trộn.
Nhưng nghiên cứu của NIH cho thấy virus SARS-CoV-2 tồn tại lâu trên giấy các tông - lên đến 24 giờ - và lên đến 2-3 ngày trên bề mặt nhựa và thép không gỉ.
Các phát hiện cho thấy virus có thể tồn tại lâu trên tay nắm cửa, bàn làm việc được bọc nhựa hoặc nhiều lớp và các bề mặt cứng khác. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy rằng bề mặt đồng (copper) có xu hướng tiêu diệt virus trong khoảng bốn giờ.
Nhưng có một lựa chọn nhanh hơn: nghiên cứu đã cho thấy coronavirus có thể bị bất hoạt trong vòng một phút bằng cách khử trùng bề mặt bằng cồn 62-71%, hoặc thuốc tẩy hydro peroxide 0.5% hoặc thuốc tẩy gia dụng có chứa 0.1% sodium hypochlorite. Nhiệt độ và độ ẩm cao hơn cũng có xu hướng khiến các coronavirus khác chết nhanh hơn, mặc dù nghiên cứu đã cho thấy một loại coronavirus có liên quan gây ra Sars có thể bị giết bởi nhiệt độ trên 56 ° C hoặc 132 ° F (nóng hơn cả nước tắm nóng đủ để gây thương tích) với tốc độ khoảng 10.000 hạt virus sau 15 phút.

Mặc dù không có dữ liệu về việc có bao nhiêu hạt virus trong một giọt bị ho ra từ một người nhiễm bệnh, nhưng nghiên cứu về virus cúm cho thấy những giọt nhỏ hơn có thể chứa hàng chục ngàn bản sao của virus cúm. Tuy nhiên, điều này có thể khác nhau tùy thuộc vào chính con virus, nơi nó được tìm thấy trong đường hô hấp và ở giai đoạn nào của người nhiễm bệnh.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy rằng bề mặt đồng có xu hướng tiêu diệt virus trong khoảng bốn giờ. Trên quần áo và các bề mặt khác khó khử trùng hơn, vẫn chưa rõ virus có thể tồn tại bao lâu.
Mặc dù họ vẫn đang thử nghiệm nó trên quần áo, nhưng các sợi tự nhiên có thể khiến virus bị khô nhanh chóng, Vincent Munster, trưởng bộ phận sinh thái virus tại Phòng Thí Nghiệm Rocky Mountain và một trong những người dẫn đầu nghiên cứu NIH cho biết.

"Chúng tôi suy đoán do vật liệu xốp, virus khô nhanh và có thể bị kẹt vào các sợi vải," ông nói. Những thay đổi về nhiệt độ và độ ẩm cũng có thể ảnh hưởng đến thời gian tồn tại của nó và do đó có thể giải thích tại sao nó kém ổn định hơn trong các giọt lơ lửng trong không khí, vì chúng bị phơi ra nhiều hơn. "Hiện tại chúng tôi đang làm các thí nghiệm tiếp theo để nghiên cứu ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm chi tiết hơn."
Theo Munster, khả năng virus tồn tại quá lâu cho thấy cần nhấn mạnh tầm quan trọng của việc rửa tay và làm sạch các bề mặt. "Có khả năng virus này có thể lây truyền qua nhiều đường khác nhau," ông nói.

 

Viết bình luận đầu tiên

MỚI CẬP NHẬT