Sau hai ngày bị chỉ trích, Trump mới lên án những nhóm kỳ thị chủng tộc

Hình ảnh nạn nhân Heather Heyer được trưng bày trong cuộc xuống đường với hơn 1,000 người tham dự tại Minneapolis ngày thứ Hai, để phản đối các nhóm kỳ thị chủng tộc gây bạo động vào cuối tuần qua tại Charlottesville, tiểu bang Virginia, nơi cô Heather bị một người thuộc nhóm kỳ thị Nazi cán chết giữa đường. (Stephen Maturen/ Getty Images)


HOA THỊNH ĐỐN - Trong một bài diễn văn ngắn, được đọc từ bản văn viết sẵn, Tổng Thống Donald Trump đã tìm cách hóa giải sự phẫn nộ đã bùng lên trong dư luận người Mỹ nói chung, và từ hai đảng chính trị, về việc ông đã tránh đổ lỗi cho các nhóm kỳ thị chủng tộc về việc các nhóm này đã gây bạo động chết người tại Charlottesville, Virginia vào cuối tuần qua.

Ông đọc nguyên văn trong buổi phát hình trực tiếp từ Tòa Bạch Ốc vào chiều thứ Hai, “Kỳ thị chủng tộc là ác quỷ, và những ai nhân danh nó để gây bạo động là những tên tội phạm và côn đồ, kể cả các nhóm KKK, tân Đức Quốc Xã, thượng tôn da trắng và những nhóm thù ghét khác. Họ làm trái ngược với những gì mà người Mỹ chúng ta trân quí.”

“Đối với những ai đã có hành động phạm tội trong vụ bạo động kỳ thị chủng tộc cuối tuần qua, họ sẽ phải chịu trách nhiệm hoàn toàn. Họ sẽ xét xử theo đúng công lý.”

Bài diễn văn ngắn đã được soạn viết một cách vội vã, cho thấy Tòa Bạch Ốc đã nhận thấy cần phải có giải pháp hóa giải những gì do chính ông Trump gây ra cho ông và cho chính phủ của ông, qua những lời tuyên bố ngay sau khi xảy ra bạo động chết người tại Charlottesville.

Những lời chỉ trích, phê phán dành cho ông Trump đã đến dồn dập từ công chúng cũng như từ hầu hết các chính trị gia thuộc cả hai đảng chính trị Cộng Hòa và Dân Chủ.

Trong hàng loạt chương trình được các nhóm thượng tôn da trắng tổ chức từ đêm thứ Sáu kéo dài qua ngày thứ Bảy, họ đã đốt đuốc và hô to khẩu hiệu “Máu và đất” của Đức Quốc Xã từng có hơn nửa thế kỷ trước, tụ tập để bảo vệ một bức tượng bị xem là biểu tượng cho sự kỳ thị chủng tộc, và xuống đường biểu dương lực lượng. Các nhóm kỳ thị đã tụ tập mặc dù chính quyền Virginia đã ban lệnh cấm
Đến khi cuộc xuống đường xảy ra, anh James Alex Fields Jr. , 20 tuổi, từ Ohio đã lái xe cán vào đám đông phản đối người kỳ thị, gây thiệt mạng một phụ nữ và thương tích cho ít nhất 19 người khác.

Trước sự việc có người bị cán chết và đánh nhau đổ máu như vậy, hôm thứ Bảy Tổng Thống Trump chỉ nói chung chung “nhiều phía” phải chịu trách nhiệm. Lời của ông đã vô hình trung gom chung vào với nhau những người chống kỳ thị với những kẻ thượng tôn da trắng từng mang súng đến nơi biểu tình.
Biến cố này chưa gì đã là vụ mới nhất đánh giá chính phủ Trump về mặt đạo đức khi chính phủ này chỉ mới làm việc được non tám tháng. Từ hầu hết mọi phía, dư luận cho rằng vị lãnh đạo của Hoa Kỳ đã thất bại trong việc dẫn đầu người dân với sự minh bạch về đạo đức, để đoàn kết một đất nước đang bị xâu xé trầm trọng.

Những phát biểu đầu tiên của ông Trump đã khiến cho những chính khách bảo thủ hàng đầu của Cộng Hòa, như Nghị Sĩ cory Gardner từ Colorado và Orrin Hatch từ Utah, phải tìm cách lánh xa tổng thống hoặc thẳng thắn lên tiếng chỉ trích. Cùng lúc thì Daily Stormer, một trang mạng kỳ thị chủng tộc theo khuynh hướng tân Đức Quốc Xã, đã khen tổng thống có tinh thần thân thiện với họ, ca ngợi ông đã “không nói gì chống lại chúng ta.”

Trong thời gian tranh cử tổng thống, ông Trump từng yêu cầu chính quyền phải gọi những tội phạm do người Hồi gây ra là tội của “bọn khủng bố Hồi cực đoan.” Thế nhưng trong vụ người kỳ thị da trắng lái xe cán chết người chống kỳ thị, ông Trump đã không nhắc đến tên của bất cứ nhóm kỳ thị nào trong 48 tiếng đồng hồ.