Rebuild Engine: Khi nào? Nên chăng?

Bài HAO SMITH

Lần trước, chúng ta đã làm quen cô Kathryn DiMaria, một thiếu nữ 17 tuổi đã liều mạng “rebuild” một cái xe cũ suốt trong 4 năm trời để tự làm quà cho mình vào ngày sinh nhật 16 tuổi. Như người ta thì lo chau chuốt khuôn mặt, dáng hình…. Kathryn lại chỉ thích làm bạn với máy móc. Thực ra, trừ những người có khiếu bẩm sinh như cô gái, tiến trình rebuild đầu máy xe hơi là công việc khó khăn, vất vả của riêng những người chuyên môn mà thôi. Tuy nhiên, là người sử dụng xe, chúng ta vẫn cần biết khi nào nên Rebuild máy, nếu cần thì đưa đến đâu, làm sao theo dõi giám sát công việc của thợ, và như nào là đắt rẻ.
Gần đây, có bạn đọc hỏi chúng tôi về giá cả khi rebuild máy xe. Câu hỏi này thực khó trả lời, bởi vì đây là một công việc bao quát, có thể bạn phải trả nhiều tiền mà vẫn được coi là rẻ, hoặc trả ít tiền mà lại hóa ra đắt. Để có đủ cơ sở đưa ra một nhận định, chúng ta hãy xét tới những việc liên quan rebuild máy.

Tại sao lại nghĩ tới Rebuild máy?


                        Leak: Vết loang lổ trên sân là dấu hiệu đáng ngại… Có thể do đầu máy rỉ nhớt

Chúng ta thường nghĩ tới rebuild máy khi gặp những trường hợp sau đây: Sức ép kém (loss of compression), hao nhớt (excessive oil consumption), hoặc máy bị hở bạc đạn (excessive bearing clearance). Mỗi trường hợp xuất hiện dưới nhiều dạng khác nhau:
- Sức ép kém (loss of compression): Khi bạn tra chìa khóa mở máy, cái xe khục khặc mãi mà không nổ; Khi xe nổ lụp bụp không đều (misfire); Khi xe mất power…. Một trong những nguyên nhân là do sức nén kém trong đầu máy (loss of compression). Muốn rõ thực hư, tài xế phải đưa xe đi làm một cái xét nghiệm, gọi là compression test hoặc leakdown test.
- Hao nhớt do đầu máy rỉ nhớt: Cứ nhìn những bãi nhớt đen ngòm chiếc xe để lại trên mặt sân là biết. Nhưng nhiều lúc máy xe không “phạm tội” nhãn tiền như vậy, nó không rỉ nhớt trên sân mà âm thầm rỉ ra bên trong máy, do valve hở rách, khô, vòng xi lanh rộng, piston lỏng… Nhẹ tội nhất là do PCV Valve bị rách: Nếu rỉ nhớt đúng là ở chỗ này, công việc sẽ đơn giản hơn, không việc gì phải rebuild lại cả đầu máy.
- Hở bạc đạn (excessive bearing clearance): Tình trạng này cũng gọi là hở khe nhớt (excessive oil clearance), là vì bạc đạn trong các hệ thống như Rod Bearings, Main Bearings, Cam Bearings… cần được nhớt bôi trơn để có thể chuyển động dễ dàng, nếu bạc đạn mòn, khe nhớt hở ra quá rộng, hậu quả là tài xế sẽ được “thưởng thức” một bản trường ca kết hợp bởi những tiếng gõ từ đầu máy trong suốt thời gian xe lăn bánh. Thường thường đầu máy phải được gỡ ra để thay bạc đạn, nhưng nếu chỉ là thay bạc đạn người ta có thể không cần gỡ đầu máy, hoặc chỉ gỡ phần nào.

Có nên rebuild đầu máy không?


                                                Radiator: Cũng có thể do rò rỉ từ két nước.

Còn tùy trường hợp. Nếu xe đã phục vụ lâu dài, 20 năm chẳng hạn với thành tích 300,000 miles ghi trên đồng hồ cây số, thì nên cho nó nghỉ ngơi, chẳng nên phục hồi nữa. Còn nếu cái xe mới chạy được 5 năm, các bộ phận khác còn tốt cả, thì rất nên tìm cách rebuild hoặc sửa chữa lại. Phần lớn là rơi vào trường hợp chiếc xe đã chạy được từ 10 năm trở lên. Kể là hơi khó nghĩ, trừ khi bạn đang tính mua một chiếc xe brand-new thay vào đó, chứ bỏ đi để mua một cái xe second-hand khác thì chưa chắc cách nào tốt hơn. Xe mình xài đã “quen chân mến tay,” mình hiểu được tính nết của nó, nay đưa đi làm lại, tốn vài ba ngàn nhiều khi lại đáng hoan nghênh hơn là bỏ ra bằng ấy để rước lấy “của nợ” cho người khác.

Rebuild đầu máy là có một cái xe hoàn toàn mới?

Rất nhiều người suy nghĩ như vậy, hoặc bị người bán nhồi vào đầu cái ý nghĩ đó. Lầm to! Cái xe là một tổng hợp nhiều hệ thống. Ngoài đầu máy, nó còn có nhiều hệ thống phức tạp khác, như tay lái, bộ nhún, hộp số, thắng, lốp, trục, hệ bơm xăng, thoát khí và rất, rất nhiều bộ phận khác. Cái xe với đầu máy vừa rebuilt có thể chạy vẫn tệ, vì lỏng dây “đề” máy, vẫn có thể overheat vì két nước hư, hoặc vẫn có thể rớt smog check do bộ cảm ứng O2 quá tệ….

Tại sao lại đến cớ sự này?

Giữa lúc đang suy nghĩ về việc có nên rebuild đầu máy không, bạn có thể sực nhớ ra: Tại sao lại đến nông nỗi này? Câu hỏi cần thiết được đặt ra với mọi người đang sử dụng xe: Nếu không dùng xe đúng cách, bảo trì đúng thời điểm, chắc chắn sẽ đến lúc ai cũng phải chịu cơn nhức đầu này. Bởi vì, đầu máy xe được chế tạo để phục vụ cả một đời xe, với tổng số đường dài 400,000 dặm là sự thường. Hư hại trước thời hạn đó đều do lỗi lầm từ phía người sử dụng, phần lớn đều là những lỗi lầm có thể sửa đổi được. Tuy không phải ai cũng biết sửa xe, nhưng việc bảo trì như thay nhớt, thay nước coolant, thay dầu hộp số… là trách nhiệm của mọi chủ xe, không ai khác ngoài chủ xe.

haosmith@yahoo.com
Muốn giữ xe ở tình trạng hoàn hảo nhất, xin xem Cẩm Nang Bảo Trì Tập I, II, và III do Phạm Đình và Hao Smith phát hành, mỗi tập $6.00+$2.00 cước phí. Money Back Guarantee 3 tháng. Gửi cheque cho Phạm Đình, 9800 Bolsa Ave # 86, Westminster, CA 92683. Tel: 714 317 0625. Cho biết điện thoại và email, nếu có. Có thể hỏi tại nhà sách Tú Quỳnh 714-531-4284; hoặc Tự Lực 714-531-5290.