Quyền tự do lựa chọn: Thẻ xanh hoặc trợ cấp

Cô Nour Our (bên trái) nhận thông dịch cho di dân từ quốc gia Hồi Giáo, và cô Kat Choi nhận làm luật sư cho tất cả di dân nào đến nước Mỹ mà gặp rắc rối tại Phi Trường Quốc Tế Los Angeles vào tháng Hai, 2017. Lúc đó họ tình nguyện giúp đỡ di dân từ các quốc gia trước chính sách siết luật di trú của chính phủ Trump. (Kyle Grillot/AFP/Getty Images)

Bài NGUYỄN ĐẠT THỊNH

Hôm thứ Hai, 12 tháng 8, vị tổng thống vô cùng nhân đức của Hoa Kỳ -ông Donald Trump- lại ban hành một biện pháp mới để giúp người di dân nghèo có thêm quyền tự do: kể từ tháng Mười năm nay, họ được quyền tự do lựa chọn hoặc trở thành một thường trú nhân trên lãnh thổ Mỹ, hoặc xin trợ cấp như food stamps và tiền mướn nhà (subsidized housing).
Biện pháp mới chỉ nhằm giúp đỡ số di dân hợp pháp, hàng năm vẫn được nhận vào sinh sống trên lãnh thổ Mỹ, chứ không liên quan gì đến vài trăm ngàn người di dân Nam và Trung Mỹ đang bị chặn đứng trên biên giới Mỹ-Mễ.

Chính sách mới của Trump ấn định bất cứ người di dân nào có thành tích thích ăn bằng food stamps, hoặc ngủ trong những căn nhà mướn bằng tiền chính phủ trợ cấp đều không được cấp thẻ xanh -thẻ cho phép họ thường trú trên lãnh thổ Mỹ- và liệt họ vào danh sách những người có thể bị trục xuất trở về nguyên quán.
Nói cách khác -chỉ những người có khả năng tự lập, không cần trợ cấp- mới có quyền cư trú trên lãnh thổ Mỹ.
Một biệt lệ giúp người di dân Việt, là luật mới chỉ áp dụng cho những người chưa có thẻ xanh; như vậy, chúng ta vẫn có quyền sống trên vùng Đất Hứa này để ca tụng việc tổng thống đang giúp Việt Nam giải phóng Biển Đông -một kỳ vọng của chúng ta, mà tổng thống chưa rảnh để quan tâm.
Ông còn bận đối phó với bọn da mầu Nam Mỹ đang ào ạt tấn công vào lãnh thổ Mỹ.
Nhóm Dân Chủ thiên tả đang chống những biện pháp tổng thống sắp áp dụng cho những người di dân cũ, đang sống trên đất Mỹ.

Hai quận nổi tiếng là mị di dân San Francisco và Santa Clara đâm đơn kiện tổng thống về sắc lệnh mới; trong lúc ông Kenneth T. Cuccinelli II, quyền giám đốc Sở Di Dân phân tách cho đám di dân hiểu là tổng thống chỉ thích những người di dân có khả năng đứng vững vàng trên đôi chân của chính mình, không cần dựa vào cái lưới “an sinh xã hội” để sống.
Một điểm may mắn nữa cho người di dân Việt Nam là luật chỉ áp dụng cho những người di dân mới chưa có thẻ xanh; luật cũng không nhắm vào một số quân nhân, và những người tị nạn chính trị, những thai phụ và thiếu nhi.

Cô luật sư Marielena Hincapié giám đốc cơ quan National Immigration Law Center, chỉ trích tổng thống, “Sắc lệnh mới này trang bị thêm vũ khí cho các cơ quan di dân và cảnh cáo người di dân da mầu là Hoa Kỳ không mời đón họ.”
Cô nói thêm, “Biện pháp này sẽ tạo ra nhiều hậu quả thảm khốc, như cưỡng bách một số gia đình người di dân vào cảnh thiếu ăn -nghèo đói mà không dám xin food stamps; thiếu ở -chịu cảnh đùm đậu, mà không dám xin trợ cấp mướn nhà. Tổng thống sẽ kéo mức sống thấp xuống, trong nhiều thập niên.”
Chính tổng thống đã nhiều lần nhấn mạnh là chính sách đón nhận người di dân của ông sẽ đặt căn bản trên trị giá của chính họ; ông không thích người di dân đến từ các quốc gia nghèo đói, mà ông gọi là shithole countries (đám quốc gia hôi thúi như lỗ cầu tiêu).

Bản đồ thế giới của Trump. Màu nâu là shithole, mầu đỏ là rapist.

Từ ngày lên cầm quyền, ông Trump vẫn nói là ông thích nhận những người di dân da trắng, nhất là những người có khả năng tự túc mưu sinh.
Chính sách di dân ông mới ban hành hôm thứ Hai nói lên sở nguyện của ông, và làm thất vọng những người tha thiết với giấc mơ “sống tại Mỹ.”
Ông Cuccinelli II, giải thích chính sách di dân mới, “Chính sách lựa chọn thành phần di dân sẽ đem lại cho người Mỹ những lợi điểm lâu dài, vì chúng ta đón nhận những người đủ khả năng sinh tồn, không cần dựa vào hệ thống an sinh của chúng ta, nhất là trong giai đoạn hiện tại với tình trạng khá phức tạp của hệ thống này, và cái giá rất đắt đỏ của việc bảo đảm an sinh.

“Những người di dân mới sẽ sống tự lập như một thường trú nhân hợp pháp; họ sẽ bị nhân viên chính phủ quan sát và đánh giá cẩn thận trước khi họ nhận được thẻ xanh.
“Nhân viên di trú sẽ xét nét họ qua nhiều góc cạnh như tuổi tác, sức khỏe, gia cảnh, tài sản, và học vấn, kiến thức, trước khi quyết định.”
Vị nguyên giám đốc Sở Di Trú -ông Francis Cissna- chủ trương một chương trình di dân với ít thay đổi đột ngột- bị tổng thống cho nghỉ việc, để cấp tốc áp dụng kế sách mới -do ông Stephen Miller đề nghị.
Ông Cuccinelli, vị quyền giám đốc mới, nguyên là công tố viên tiểu bang Virginia, bắt tay vào việc với nhiều tin tưởng. Ông nói rõ công việc của ông là chọn người di dân, không liên quan gì đến chính sách tị nạn.
Chính sách di dân mới có thể sẽ áp dụng cho những người Việt đang được thân nhân bảo lãnh sang Mỹ; mà tiêu chuẩn mới là khả năng tự túc, không xin bảo trợ xã hội.
Người di dân quan niệm họ sẽ có khả năng tự túc, nếu họ được quyền làm việc; nhưng chính phủ lại đòi họ chứng minh khả năng đó ngay khi họ xin di dân -nói cách khác họ phải có đủ tiền để sống ngay khi đặt chân lên đất Mỹ.

Người di dân nói được tiếng Anh, và có giấy bảo hiểm y tế có nhiều hy vọng được đón nhận hơn người tay không, và trả lời phỏng vấn qua thông dịch viên.
Đối với một thanh niên Việt Nam cần cưới vợ quốc nội, hoặc đối với một gia đình người Việt đang sống tại Hoa Kỳ muốn đón ông bố, bà mẹ qua chung sống thì những khó khăn mới vẫn có thể khắc phục được.
Người Việt chúng ta không phải là giống người ngại núi, e sông.