Quyền bộ trưởng tư pháp chống Trump, bị cách chức

HOA THỊNH ĐỐN – Một nữ viên chức cao cấp đã có hành động thách thức Tổng Thống Donald Trump, và chỉ vài giờ sau bà nhận được chỉ thị cách chức đúng như dự đoán.

Tình hình thủ đô nước Mỹ đã căng thẳng từ lúc ông Trump ban sắc lệnh cấm nhận di dân từ bảy quốc gia Hồi giáo tại Trung Đông vào ngày thứ Sáu tuần trước. Sắc lệnh này gây rối tại phi trường, tranh cãi gay gắt tại Hoa Thịnh Đốn, mặc dù Trump nói rằng lệnh cấm là nhằm bảo vệ an ninh quốc gia chứ không phải là kỳ thị người Hồi giáo. (Xem bài Sắc Lệnh của Nguyễn Đạt Thịnh).

Vào trưa thứ Hai, bà Sally Yates, người đang tạm thời giữ chức Bộ Trưởng Tư Pháp trong lúc Bọ này chờ người đề cử của ông Trump được chấp thuận, đã gởi chỉ thị trong nội bộ Bộ Tư Pháp và yêu cầu các viên chức không được bênh vực sắc lệnh cấm di dân của ông Trump.

Đến chiều tối cùng ngày, bà nhận được lệnh cách chức từ Tòa Bạch Ốc, và như vậy bà Sally Yates là viên chức đầu tiên bị ông Trump sa thải sau khi ông nhậm chức được 10 ngày.

Trong màn kịch chính trị gay cấn, ông Trump đã ban lệnh thay thế bà Sally Yates với ông Dana Boente, người đang giữ chức Công Tố Viên Liên Bang tại Alexandria, Virginia.

Tòa Bạch Ốc cho biết trong một văn thư gởi đến báo chí đêm thứ Hai, “Quyền Bộ Trưởng Sally Yates đã phản bội Bộ Tư Pháp vì đã từ chối thi hành một sắc lệnh hợp pháp được đưa ra để bảo vệ các công dân Hoa Kỳ. Sắc lệnh này đã được chấp thuận bởi Văn Phòng Luật Pháp của Bộ Tư Pháp về hình thức cũng như sự hợp pháp.” Tòa Bạch Ốc viết tiếp, “Bà Yates là một viên chức được chính phủ Obama đề cử, và bà yếu kém về việc bảo vệ biên giới và rất yếu kém về di dân bất hợp pháp.”

Trước khi ông Trump tuyên thệ nhậm chức, bà Yates là viên chức có quyền lực hàng thứ nhì trong Bộ Tư Pháp. Bà đã tạm giữ chức bộ trưởng theo đề nghị của ông Trump trong thời gian chờ một bộ trưởng mới do ông đề cử.

Thế nhưng sự việc ông Trump ra lệnh ngăn chặn di dân từ bảy quốc gia Hồi giáo đã khiến bà bày tỏ quan điểm ngờ vực sự hiểu biết và sự hợp pháp của lệnh này.

Bà viết trong thư gởi đến tất cả các nhân viên của Bộ Tư Pháp ngày thứ Hai, “Trách nhiệm của tôi là bảo đảm quan điểm của Bộ Tư Pháp không chỉ có thể biện minh sự hợp pháp, mà còn phải có đầy đủ thông tin về quan điểm đúng nhất về luật lệ sau khi xem xét hết thẩy các dữ kiện.”

Bà viết tiếp về lệnh cấm của ông Trump, “Ngay trong hiện tại, tôi không được thuyết phục rằng sự bênh vực Sắc Lệnh đó phù hợp với trách nhiệm, và tôi cũng không thấy có sự thuyết phục rằng Sắc Lệnh này hợp pháp.”

Rồi bà ra lệnh, “Cho đến khi tôi còn giữ chức Quyền Bộ Trưởng Tư Pháp, Bộ Tư Pháp sẽ không trưng bày những biện luận để bênh vực Sắc Lệnh, ngoại trừ và cho đến khi tôi cảm thấy được thuyết phục rằng sự bênh vực đó phù hợp để làm.”

Các luật gia nói rằng sự việc cách chức bà Yates trong lúc này có thể gây nhiễu loạn cho các hoạt động của Bộ Tư Pháp, chẳng hạn như hoạt động theo dõi những người bị tình nghi là khủng bố.