Quận Cam: Số người chết vì Coronavirus vượt trên 1,000; liệu lây nhiễm gia tăng sau cuối tuần lễ Lao Động?

Bác Sĩ Clayton Châu, Giám Đốc Sở Y Tế Quận Cam, với người thông dịch bằng dấu hiệu tại buổi họp báo tại Santa Ana ngày 27 tháng 8, 2020. (Hình lấy từ màn ảnh của OCGov / Facebook)

Tính cho đến chiều thứ Năm, 3 tháng 9, Orange County đã có 1,018 người thiệt mạng vì dịch  Coronavirus. Trong số này có 11 người mới qua đời trong một ngày, theo dữ kiện của Ban Y Tế Quận Cam. Con số tử vong 11 này gồm năm người sống trong cơ sở y tế có các y tá chuyên nghiệp, ba người trong viện dưỡng lão, và ba người tại tư gia.

Những dữ kiện mới nhất đang gây quan tâm vì cuối tuần này là cuối tuần nghỉ lễ Lao Động, một dịp vui chơi có sự tụ tập của nhiều người và cũng tăng nguy cơ lây nhiễm trong cộng đồng.

Sự việc Quận Cam bị gia tăng số ca nhiễm và số người chết vì Covid-19 từng bắt đầu từ cuối tuần lễ Memorial Day (Chiến Sĩ Trận Vong) hồi tháng Năm. Cùng lúc số người bị lây nhiễm gia tăng, chính quyền Quận Cam đang vận động để mở rộng hơn các sinh hoạt kinh doanh.

Và theo nhận xét của Voice of O.C., một trang tin điện tử chuyên về chính trị tại Quận Cam, vấn đề dịch bệnh đang là trọng trách cho Bác Sĩ Clayton Châu, người đang giữ chức lãnh đạo cơ quan y tế của Orange County.

Trách nhiệm quan trọng này là như thế nào? Dưới đây là sự phân tích của ký giả Norberto Santana Jr. được đăng trên báo Voice of O.C. hôm thứ Năm.

Trong khi dịch bệnh đang lây lan, các viên chức Quận Cam đã tiếp tục chính trị hóa cơ quan y tế công cộng.

Kể từ ngày vấp váp trong việc thực thi thông điệp an toàn và dịp lễ Chiến Sĩ Trận Vong hồi tháng Năm cùng với sự nới lỏng quy định dành cho nhà hàng hồi tháng Sáu, chính quyền Quận Cam đã âm thầm giảm thấp những tiêu chuẩn về y khoa để có thể bổ nhiệm Giám Sát Viên Y Tế Hạt mới (County Health Officer) và đồng thời giao trách nhiệm điều hành Ban Chăm Sóc Y Tế với ngân quỹ cả tỷ Mỹ kim.

Đó là hai yếu tố rất quan trọng để mà kết hợp với nhau. Chưa kể người dân tại Hạt Orange đang được bảo vệ sức khỏe bởi một vị bác sĩ có tiêu chuẩn thấp nhất về mặt y khoa so với các hạt khác ở chung quanh tại Nam California. Thay vào đó, vị giám sát y tế mới của Quận Cam được ca ngợi bởi khả năng thương lượng với các điều tiết viên của tiểu bang (regulator), với các chính trị gia và giới kinh doanh.

Trong một cuộc họp báo tuần qua, Bác Sĩ Clayton Châu cho biết ông nhận thấy mình là một “người tạo điều kiện thuận tiện” (facilitator) cho mọi thành phần. Thế nhưng các chuyên gia y tế cho rằng người lãnh đạo cơ quan giám sát sức khỏe cộng đồng phải là một người làm ngược lại, thay vì “tạo điều kiện” dễ dàng trong công việc bảo vệ sức khỏe của công chúng.

Người giữ chức vụ này cần thực hiện công tác của họ như là họ không sợ bị mất việc hay bị cách chức. Và theo ý kiến của ký giả Santana, thái độ của Bác Sĩ Clayton Châu khi nói chuyện với các giám sát viên của Quận Cam đã không như một người không sợ bị sa thải.

Trong tuần qua ông Clayton Châu đã được Hội Đồng Giám Sát Quận Cam bỏ phiếu thống nhất (5-0) vào hai chức cùng một lần là Giám Đốc Cơ Quan Chăm Sóc Sức Khỏe (HCA) và Giám Sát Viên Y Tế Quận Cam. Các giám sát viên đã ngợi khuyên Bác Sĩ Châu là người có khả năng làm việc thuận thảo với các điều tiết viên tiểu bang, và các giám sát viên nói rằng chính yếu tố này đã giúp ông Clayton Châu được chọn bên trên chín ứng cử viên khác từng nạp đơn xin việc này. Giám đốc cơ quan HCA có trách nhiệm bảo vệ sức khỏe của ba triệu người sống tại Quận Cam.

Trong những lời khen ngợi Bác Sĩ Châu công khai, các giám sát viên không hề nhắc tới những dữ kiện liên quan đến dịch Covid-19 đang hoàng hành tại Quận Cam.

Vào ngày 11 tháng 6, khi mới nhận chức giám đốc tạm thời của cơ quan y tế, ông Clayton Châu đã bỏ quy luật bắt buộc người dân phải mang mặt nạ ở nơi công cộng. Quy luật này từng được Bác Sĩ Nicole Quick ban hành trong tuần lễ cuối cùng của tháng Năm, khi bà nhận thấy số ca nhiễm đã tăng mạnh sau ngày lễ Memorial Day.

Vào thời điểm đó thì các giám sát viên như ông Don Wagner và bà Chủ Tịch Michelle Steel đều chống quy luật bắt buộc người dân phải mang khẩu trang. Giờ đây thì cả hai người đều ủng hộ đeo mặt nạ.

Không chỉ bị chỉ trích, bà giám đốc cơ quan y tế Nicole Quick còn bị người lạ mặt đe dọa mạng sống. Trước áp lực quá nặng, cuối cùng bà Quick quyết định từ chức từ ngày 8 tháng 6. Bà được thanh toán món tiền lương $75,000 với điều kiện bà không được nói bất cứ điều gì trước công chúng về công việc tại cơ quan y tế.

Vài ngày sau thì ông Châu giữ vai trò quyền giám sát y tế hạt và bắt đầu nới lỏng luật bắt buộc đeo mặt nạ.

Và cũng từ đó, số ca nhiễm và tử vong bắt đầu tăng.

Vào đầu tháng Sáu, Quận Cam đã có khoảng 230 người thiệt mạng vì Coronavirus. Số tử vong trung bình mỗi ngày là 8 người. Số ca nhiễm là khoảng 800 người.

Đến cuối tháng Sáu, vài ngày đã có số tử vong tăng lên 14 người.

Qua đầu tháng Bảy, Bác Sĩ Châu thông báo các thanh tra của cơ quan y tế HCA sẽ không thực thi bất cứ một quy luật nào liên quan đến Covid tại các nhà hàng. Trong tháng Bảy, số tử vong mỗi ngày đã lên 14 người hoặc 15 người mỗi ngày.

Cùng lúc đó, Giám Sát Viên Y Tế Clayton Châu thông báo các thanh tra của sở y tế HCA sẽ không điều tra những vi phạm về luật bảo vệ nhân viên và khách hàng tại các quán ăn.

Một thời gian sau, các chuyên gia cho biết tình trạng lây nhiễm đã xảy ra tại các nhà hàng.

Vào ngày 13 tháng Bảy, Thống Đốc Gavin Newsom một lần nữa phải ban lệnh cấm tụ tập đông người trên khắp tiểu bang.

Trong tháng Tám thì số tử vong đã tăng vào đầu tháng, lên tới 18 người vào ngày 3 tháng Tám, nhưng đến cuối tháng thì có giảm xuống.

Giờ đây, trước cuối tuần lễ Lao Động và ngay khai giảng tại các trường, các viên chức và người dân nghĩ sao về tình hình dịch bệnh tại Quận Cam trong thời gian tới?

Chúng ta có lo lắng hay không? Hay mặc kệ cho các viên chức lo giùm cho chúng ta?

Ký giả Santana có nhắc cho độc giả biết rằng nhiều năm trước chính quyền Orange County đã có các ban độc lập chuyên theo dõi sự điều hành và làm việc của các giám sát viên. Những ban này do chính quyền thành lập nhằm minh bạch hóa hoạt động của chính quyền.

Thế nhưng vì tìm thấy nhiều sự lạm quyền, chẳng hạn như dùng tiền của chính quyền để gởi thư vận động tranh cử cá nhân, các ban kiểm soát dần dần bị cắt ngân sách, giảm nhân viên, để rồi cuối cùng không còn khả năng để theo dõi các hoạt động không lành mạnh của chính quyền, và biến mất.