Điện Ảnh, Nghệ Thuật

Poster Thị Kính đã treo lên

Anvi Hoàng/Viễn Đông Saturday, 11/05/2013 - 08:50:44

Có gì quan trọng về poster này? Để hiểu rõ hơn về điều này, cần nhắc sơ qua vài con số trong lịch sử opera trước.

Dàn dựng vở opera Thị Kính (kỳ 8)


Anvi Hoàng/Viễn Đông

Vở opera lớn (grand opera) “Chuyện Bà Thị Kính” (The Tale of Lady Thị Kính) của nhà soạn nhạc P.Q. Phan (Phan Quang Phục) sẽ được mở màn tại sân khấu lớn của trường nhạc Jacobs School of Music tại trường đại học Indiana University vào ngày 7, 8, 14, 15 tháng 2 năm 2014. Việc dàn dựng đã bắt đầu “chuyển động” từ nhiều tháng nay và đang đến hồi hấp dẫn. “Chuyện Bà Thị Kính" là vở opera lớn về đề tài văn hóa Việt Nam đầu tiên của nhà soạn nhạc người Mỹ gốc Việt được dàn dựng quy mô và chuyên nghiệp trên sân khấu Mỹ, do đó Viễn Đông sẽ tường thuật những diễn biến này tới độc giả. Bài viết kỳ này là về tầm quan trọng của một vở opera Việt Nam như thế này trong lịch sử opera Mỹ.

Poster Thị Kính ngang, hình dùng để quảng cáo cho "Chuyện Bà Thị Kính"/ "The Tale of Lady Thị Kính" của trường nhạc Jacobs School of Music (hình: IU Opera).

 

Vào cuối tháng 4 năm 2013, trường nhạc Indiana University Jacobs School of Music đã thông báo chính thức lịch trình diễn của 6 vở opera và 3 vở ballet cho năm học 2013-2014. Đứng thứ tư trong danh sách 6 vở opera này là vở opera "Chuyện Bà Thị Kính" / "The Tale of Lady Thị Kính" của nhà soạn nhạc P.Q. Phan. Bây giờ, trong nhà hát opera, các poster quảng cáo cho mỗi vở opera và ballet đã được treo lên. Mỗi bức hình poster thật dài, kích cỡ khoảng 3mx10m, miêu tả hình ảnh nhân vật chính của mỗi vở opera. Đối với "Chuyện Bà Thị Kính" / "The Tale of Lady Thị Kính" thì đó là hình nhân vật Thị Kính đang cầm kéo như chuẩn bị cắt mớ tóc dài của mình. Có gì quan trọng về poster này? Để hiểu rõ hơn về điều này, cần nhắc sơ qua vài con số trong lịch sử opera trước.

Chuyện trong lịch sử opera
Hơn 400 năm lịch sử opera, bắt đầu từ năm 1600 đến ngày nay, số nhà soạn nhạc (composer) -không phải người viết bài hát (song writer) - có thể lên tới hàng triệu rồi. Nhưng tính đến số nhà soạn nhạc có thể viết opera thì con số này nhảy xuống hàng ngàn. Trong số ngàn này, những nhà soạn nhạc (chết hoặc còn sống) viết opera được xem là quan trọng vì những tác phẩm của họ vẫn được trình diễn thường xuyên tại các nhà hát opera lớn trên khắp thế giới cho đến thời điểm hiện tại, con số này chỉ ngót ngét 40-60 người. Số tác phẩm opera thuộc loại căn bản (standard) thường được trình diễn này là vào khoảng 100-150 vở.
Đưa ra những con số trên chỉ là muốn nêu rõ một vấn đề: hơn 400 năm qua, những nhà soạn nhạc nào (chết hoặc còn sống) trải qua thách thức viết opera, hoàn thành tác phẩm của mình, và tác phẩm đó lại được trình diễn trên sân khấu đã coi như là đạt được một thành công đáng kể và đáng tự hào trong sự nghiệp sáng tác nhạc của mình, cho dù tác phẩm là vở opera nhỏ (chamber opera) hay là opera lớn (grand opera).

Những cái “đầu tiên” về "Chuyện Bà Thị Kính" / "The Tale of Lady Thị Kính" trong lịch sử opera Mỹ
Vì opera bắt đầu ở Ý, các vở opera ban đầu toàn được hát bằng tiếng Ý. Theo thời gian, số vở opera càng nhiều và số ngôn ngữ được dùng trong các vở opera cộng thêm tiếng Đức, Pháp, rồi tiếng Anh. Trong số 50 vở opera được trình diễn nhiều nhất trên toàn thế giới nói chung và ở Mỹ nói riêng, các vở opera Ý chiếm số nhiều. Do đó, trước tới nay, người đi xem opera rất quen thuộc với những tựa đề bằng tiếng Ý. Lần này, họ sẽ có một sự ngạc nhiên thú vị.
Lần đầu tiên ở Mỹ người đi xem opera được thấy một tựa đề có tiếng Việt (tiếng Việt có dấu hẳn hoi): The Tale of Lady Thị Kính. Không những thế, khi xem opera, họ sẽ dần làm quen với các nhân vật mang tên Việt Nam: Thị Kính, Thị Mầu, Thiện Sĩ, Sùng Ông, Sùng Bà, Mãng Ông, Nô, v.v. Ngạc nhiên này dẫn đến ngạc nhiên khác: một số bài hát trong vở opera vẫn được giữ bằng tiếng Việt để chuyển tải hương vị văn hóa Việt Nam đến khán giả. Đặc biệt nhất trong vấn đề ngôn ngữ là cụm từ “Nam Mô A Di Đà Phật” sẽ được lập lại nhiều lần, đưa khán giả vào thế giới tâm linh cao đẹp của Thị Kính.
Vở opera "Chuyện Bà Thị Kính" / "The Tale of Lady Thị Kính" của nhà soạn nhạc P.Q. Phan là một vở opera lớn (grand opera) về Việt Nam đầu tiên trong lịch sử opera Mỹ. Gồm có hai (2) màn và mười (10) cảnh, vở cần huy động đội ngũ nhạc công đông đảo (40-60 người), nhiều vai diễn (14 vai), cộng thêm dàn đồng ca (hơn 30 người). Vở opera sẽ được dàn dựng quy mô và chuyên nghiệp trên sân khấu của nhà hát Indiana University IU Opera Theater. Trong nhà hát, các poster đã được treo lên. Chính giữa là bức poster của "The Tale of Lady Thị Kính". Vừa là tác phẩm mới, vừa có tựa đề lạ chêm tiếng Việt, vừa nhìn lạ mắt với Thị Kính trong trang phục áo tứ thân, người đi qua đi lại không khỏi thắc mắc và tò mò hứng thú. Vài tuần nữa, các poster opera, trong đó có poster Thị Kính, sẽ được treo bên ngoài nhà hát, trên con đường dẫn đến nhà hát opera.

Tất cả đều là những điều vô cùng vinh dự và hãnh diện cho bản thân nhà soạn nhạc, và cũng là niềm hãnh diện cho cộng đồng người Việt tại Mỹ. Quả là một chuyện rất vui.

 

Viết bình luận đầu tiên

MỚI CẬP NHẬT