Phân tích kết quả bầu cử sau cùng tại Quận Cam

Từ trái qua phải, Ủy Viên Xavier Nguyễn, Ủy Viên Khanh Nguyễn, Dân Biểu Tyler Diệp, Nghị Viên Chí Charlie Nguyễn, Linh Mục Nguyễn Văn Tuyên, Thị Trưởng Tạ Đức Trí, Nghị Viên Kimberly Hồ, cựu Dân Biểu Trần Thái Văn, Giám Đốc Andrew Nguyễn, và Ủy Viên Nguyễn Quốc Lân. (Hình cung cấp)

Bài LS NGUYỄN QUỐC LÂN

Kết quả bầu cử sau cùng đã được công nhận (certified) và các ứng cử viên thành công đã bắt đầu tiến hành tuyên thệ nhậm chức. Tỉ lệ tham gia bầu cử thật đông của tất cả mọi thành phần cử tri đã biến thành một cơn sóng xanh (blue wave) và đánh bại hầu hết các dân cử thuộc Đảng Cộng Hòa tại Quận Cam và biến một khu vực được coi là cứ địa của Đảng Cộng Hòa bỗng nhiên biến mất vì hầu hết các vị dân cử cấp liên bang và tiểu bang đều bị thất cử.

Báo cáo sau cùng cho thấy có đến 71% cử tri tại Quận Cam tham gia bầu cử, một tỉ lệ cao nhất cho một cuộc bầu cử giữa mùa (midterm) không có tranh cử tổng thống từ trước đến nay. Thêm vào đó, các thống kê cho thấy tỉ lệ tham gia bầu cử của các cử tri gốc La Tinh đã tăng hơn 50% và cử tri cả hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa cũng gia tăng rất cao.

Tuy nhiên, kết quả sau cùng không có tác dụng nhiều đối với các ứng cử viên gốc Việt, ngoại trừ trường hợp Nghị Sĩ Janet Nguyễn. Tuy nhiên, đây là một cảnh báo nghiêm trọng đối với tất cả các ứng cử viên gốc Việt trong các kỳ bầu cử sắp tới.

Nghị Sĩ Tiểu Bang, Đơn Vị 34. Kết quả sau cùng cho thấy NS Janet Nguyễn đã thua 3,089 phiếu và theo đó, ông Tom Umberg đã đắc cử vào chức vụ NS Tiểu Bang trong đơn vị này. NS Janet đã dẫn đầu hơn 12,723 phiếu sau đêm bầu cử ngày 6 tháng 11. Tuy nhiên, sau hơn 3 tuần đếm phiếu, NS Janet Nguyễn đã mất hết số phiếu dẫn đầu và còn thua lại đến 3,089 phiếu. Tại Quận Cam, NS Janet Nguyễn chỉ hơn có 2 phiếu mà thôi trong số 236,248 phiếu được đếm trong khu vực tranh cử này. Các yếu tố khó khăn phần lớn là do khu vực này có đông cử tri ghi danh theo Đảng Dân Chủ, có khu vực phía Santa Ana nơi có đông cư dân gốc La Tinh mà đa số ghi danh theo Đảng Dân Chủ cộng với một khu vực nhỏ thuộc Thành Phố Long Beach nơi có đông cử tri gốc La Tinh và ghi danh theo Đảng Dân Chủ.

Dân Biểu Tiểu Bang, Đơn vị 72. Dân Biểu Tyler Diệp sau cùng vẫn dẫn đầu được 5,141 phiếu để được đắc cử lần đầu tiên vào chức vụ Dân Biểu Tiểu Bang trong khu vực mà có đông người Việt Nam nhất. Mặc dầu khu vực Dân Biểu 72 nằm cùng trong khu vực 34 của NS Janet Nguyễn, nhưng nhỏ hơn, ít có cử tri ghi danh theo Đảng Dân Chủ hơn và không có khối cử tri gốc La Tinh lớn như tại Thành Phố Santa Ana. DB Tyler Diệp đã dẫn đầu với 8,550 sau đêm bầu cử phiếu nhưng sau đó chỉ mất đi 3,409 phiếu theo kết quả sau cùng. Đây là một thành tích rất đặc biệt so với các ứng cử viên thuộc Đảng Cộng Hòa khác tại Quận Cam cũng như trên toàn California. Thành tích này đã chứng tỏ cho các thế lực chính trị trên toàn California về ảnh hưởng của khối cử tri gốc Việt nếu biết đoàn kết để bảo vệ quyền lợi và tiếng nói của mình. DB Tyler Diệp đã trở thành đại diện duy nhất cho cộng đồng Việt Nam trên toàn California tại Nghị Hội California.

Cảnh Sát Trưởng Quận Cam (Orange County Sheriff). ƯCV Duke Nguyễn đã thất bại, nhưng với một số phiếu về nhì là 430,353 phiếu so với 508,757 của ƯCV Don Barnes đã đắc cử. Đây là một kết quả rất đáng nể đối với một cảnh sát viên gốc Việt, tranh cử lần đầu tiên và đối đầu với một ưcv được hậu thuẫn của của các công đoàn cảnh sát và hầu hết thế lực chính trị tại Quận Cam. Vì không có nhiều tiền nên ưcv gốc Việt đã không vận động tranh cử nhiều, ngay cả trong cộng đồng người Việt tại đây. Trên toàn Quận Cam chỉ có khoảng 100,000 cử tri gốc Việt. Tuy nhiên kết quả này không khỏi khiến các quyền lực tại Quận Cam suy nghĩ đến ảnh hưởng của khối cử tri gốc Việt tại Quận Cam.

Thành Phố Westminster. Kết quả sau cùng cho thấy Thị Trưởng Tạ Đức Trí đã đắc cử vào chức vụ thị trưởng nhiệm kỳ 4 năm lần đầu tiên tại TP Westminster với tổng số 18,344 phiếu, tức 72.73%. Tỉ lệ này đã cho thấy Thị Trưởng Tạ Đức Trí không những đã được sự hậu thuẫn rộng rãi của khối cử tri gốc Việt, mà ngay cả trong khối cử tri các sắc dân khác.

Trong số 13 ưcv tranh cử vào 2 ghế nghị viên thành phố Wesminster, cả hai người đắc cử là ưcv gốc Việt, đó là Tài Đỗ và Chí Charlie Nguyễn, và vượt xa ưcv về hạng ba, Jamison Power, đương kiêm Ủy Viên Giáo Dục Học Khu Westminster, đến 1,011 phiếu. Trong số các ưcv gốc Việt tranh cử vào hai chức vụ này cũng đã sắp hạng rất cao, như Amy West về 5 với 5,566 phiếu; Frances Nguyễn Thế Thủy về 6 với 3,899 phiếu, Andy Quách về 7 với 2,235 phiếu hay Samantha Bảo Anh Nguyễn về 8 với 2,093 phiếu. Mặc dầu tình trạng chia phiếu trong số các cử tri gốc Việt đã xảy ra, các cử tri gốc Việt đã chứng tỏ sự cân nhắc trong việc chọn lựa các ưcv xứng đáng nhất cho họ. Kết quả này cũng đã chứng tỏ là không ai có thể coi thường ảnh hưởng của khối cử tri gốc Việt tại Westminster.

Theo kết quả bầu cử này, Hội Đồng Thành Phố Westminster có đến 4 trong số 5 thành viên là nghị viên gốc Việt. Hiện tượng này là một thành quả tốt, những cũng tạo nên một trách nhiệm rất lớn đối với vị thị trưởng và đa số các nghị viên gốc Việt.

Thành Phố Garden Grove. Cả hai chức vụ của đương kiêm nghị viên gốc Việt đều được đắc cử. Nghị Viên Nguyễn Thu-Hà, Khu Vực 3, đã đắc cử với tổng số 4,270 phiếu (71.61%) và Nghị Viên Phát Bùi, Khu Vực 4, đã về nhất với 2,664 phiếu (40.06%). Trong khu vực tranh cử với Nghị Viên Phát Bùi, ƯCV Mark Anthony Paredes đã về nhì với số phiếu là 2,383 phiếu (34.33%) và ưcv gốc Việt khác là Joe Đỗvinh đã về 3 với 1,703 phiếu (25.61%). Trước ngày bầu cử, nhiều người lo ngại về tình trạng chia phiếu tại đây vì có hai ưcv gốc Việt chia phiếu của nhau để tạo điều kiện cho một ưcv không phải gốc Việt có thể dễ thắng hơn.

Thành Phố Fountain Valley. Nghị Viên Michael Võ đã về nhất và đắc cử vào nhiệm kỳ thứ 2 với tổng số 8,857 phiếu (16.48%) trong số 8 ưcv trong đó có hai ưcv gốc Việt khác, đó là Tom Nguyễn, về 5 với 6,259 phiếu (11.65%) và Tâm Nick Lecông về chót với 4,035 phiếu (7.51%). Kết quả này cho thấy Thị Trưởng Nghị Viên Michael Võ đã được sự hậu thuẫn rộng rãi của các cử tri gốc Việt lẫn các sắc dân khác. Thành Phố Fountain Valley không có nhiều cư dân gốc Việt và cư dân tại đây không thích khuynh hướng phát triển đô thị như phương thức trong các thành phố chung quanh hay trong khu Little Saigon. Thành tích của NV Michael Võ đã chứng tỏ sự đón nhận của TP Fountain Valley trong việc tiếp đón sự phát triển của khu Little Saigon vào thành phố này.

Đặc Khu Sở Vệ Sinh Midway City. Giám Đốc Andrew Nguyễn đã về nhất trong số 5 ưcv với 13,769 phiếu (23.50%), vượt qua cả các ứcv tên tuổi trong khu vực Westminster như đương kiêm Nghị Viên Sergio Contreras, về nhì với 13,410 phiếu (22.89%) và Cựu Thị Trưởng Margie Rice, về ba với 13,240 phiếu (22.60%). Kết quả này đã bứng đương kiêm Giám Đốc Frank Cobo ra khỏi chức vụ này. Đây là một lần nữa các ưcv kỳ cựu, có tên tuổi trong khu vực này đã bị các ứcv gốc Việt tranh cử lần đầu tiên bứng ra khỏi chức vụ.

Học Khu Westminster. Tiến sĩ Xavier Nguyễn, một người trẻ 26 tuổi, đã về nhất với 1,847 phiếu (54.69%), vượt xa ưcv đối thủ, Virginia Torres, về nhì với 1,144 phiếu (33.88%). Tiến Sĩ Xavier chỉ có khoảng $6,000 ra tranh cử lần đầu tiên tại đây đã phải đương đầu với một cô giáo về hưu, được sự hỗ trợ mạnh mẽ của công đoàn giáo chức với hàng chục ngàn tiền vận động, ngay cả trên các cơ quan truyền thông Việt Nam.
Cũng trong kỳ bầu cử này, Ủy Viên Khanh Quang Nguyễn không phải tranh cử vì không có đối thủ. Với sự đắc cử của Ts Xavier Nguyễn, Hội Đồng Giáo Dục Học Khu Westminster sẽ có 3 trong số 5 thành viên là ủy viên gốc Việt, đó là hai uỷ viên trên đây cộng với Uỷ Viên Frances Nguyễn Thế Thủy, tạo nên quyền đa số là gốc Việt lần đầu tiên tại học khu này.

Đặc Khu Sở Thủy Cục Quận Cam. Luật sư Dina Nguyễn đã được tái đắc cử vào nhiệm kỳ hai với tổng số 28,419 phiếu (84.19%). Luật Sư Dina Nguyễn là cựu Nghị Viên Thành Phố Garden Grove và hiện là uỷ viên giáo dục trong Học Khu Garden Grove.

Học Khu Garden Grove. Luật sư Nguyễn Quốc Lân đã được đắc cử vào nhiệm kỳ thứ 5 tại đây nhưng không phải tranh cử vì không có đối thủ. Luật sư Nguyễn Quốc Lân đã được đắc cử vào chức vụ này từ năm 2002 và hiện nay là vị dân cử gốc Việt thâm niên nhất tại California, và thứ hai tại Hoa Kỳ, sau Dân Biểu Tiểu Bang Hubert Võ tại khu vực Houston, Texas.

Kết Luận

Kết quả sau cùng cho thấy cử tri gốc Việt đã tham gia đi bầu rất đông, nhưng kết quả này đã không đông hơn so với các khối cử tri khác, như khối cử thuộc Đảng Dân Chủ hay gốc La Tinh. Lợi điểm sử dụng phiếu khiếm diện của khối cử tri gốc Việt đã không còn hiệu quả như nhiều năm trước đây vì hầu hết các cử tri khác cũng đã sử dụng phương thức bầu khiếm diện (qua bưu điện) nhiều hơn hẳn. Trong các kỳ bầu cử sắp tới, các khối cử tri Dân Chủ và gốc La Tinh sẽ tham gia bầu cử với mức đông hơn nữa vị họ đã có sẵn phương thức hiệu quả, hiểu rằng phương thức đó sẽ đem lại hiệu quả và đương nhiên các ứng cử viên gốc Việt sẽ ở thế bất lợi.

Để đối phó với hiện tượng này, khối cử tri gốc Việt sẽ thực hiện các tiến trình sau đây
1. Vận động tham gia đi bầu đông hơn, ghi danh bầu cử nhiều hơn và tuyệt đối không bỏ sót phiếu nào vì không ghi danh, không tham gia đi bầu hay không gởi lại phiếu bầu khiếm diện sau khi nhận được phiếu bầu từ Phòng Ghi Danh Bầu Cử.

2. Tiến hành kế hoạch vận động ghi danh bầu cử liên tục với mọi thành phần trong cộng đồng chứ không đợi đến mùa bầu cử vì khi đó vấn đề chia rẻ trong cộng đồng rất dễ xảy ra.
3. Thêm vào đó, khối cử tri gốc Việt cần nên cân nhắc phiếu bầu của mình vì quyền lợi và tiếng nói của cộng đồng hơn là quyền lợi và chính sách của đảng phái.