Phải làm gì khi là nạn nhân của Identity Theft?

LS. Trần Khánh Hưng

Ở Mỹ, trong mùa lễ này, bạn có thể đi mua sắm mà không cần có tiền mặt trong tay, chỉ cần ký check. Nhiều khi mua xong cũng không cần phải trả ngay, mà cả tháng, hay có khi vài tháng sau có tiền trả cũng được. Hơn nữa, với máy computer hiện nay, bạn có thể mua hàng mà không cần bước chân ra khỏi nhà, chỉ cần bấm vài cái là hàng hoá được giao đến tận nhà cho bạn.
Tấm thẻ tín dụng tuy mỏng manh mà lại rất lợi hại. Muốn có được điều này, bạn phải giữ credit tốt. Vì vậy, nếu bạn bị kẻ gian mạo danh (identity theft), thì không những bạn bị thiệt hại về vật chất, về tinh thần sẽ cảm thấy bất an, mà những ảnh hưởng đến credit của bạn có thể còn kéo dài trong tương lai nữa.
Theo thống kê của Federal Trade Commission, tiểu bang California đứng hàng thứ ba trên toàn quốc về số người bị kẻ gian mạo danh, chỉ sau 2 tiểu bang Nevada và Arizona.
Nếu chẳng may bạn gặp phải trường hợp này, ngay khi biết được mình bị kẻ gian mạo danh, hay có thể bị mạo danh, nếu bạn bị mất ví hay bóp, bạn nên lập tức làm những việc sau đây:
1. Đến sở cảnh sát để làm biên bản về việc bạn bị mạo danh, hay có thể bị mạo danh. Bạn có thể đến nha cảnh sát nơi bạn đang cư ngụ, hay nơi bạn bị kẻ gian lấy những chi tiết cá nhân, như nơi bạn bị mất bóp. Sau đó, bạn nên lấy số hồ sơ để xin bản copy của bản báo cáo của cảnh sát và nhớ giữ những dữ kiện này để làm bằng chứng, nếu cần.
2. Thông báo với tất cả những hãng credit card mà bạn có, để họ ngưng không cho kẻ gian mua sắm với thẻ tín dụng của bạn.
3. Liên lạc với một trong ba công ty sau đây để thông báo cho họ biết việc này:
- Equifax Information Services LLC: 1-800-525-6285; www.equifax.com; P.O. Box 105069, Atlanta, GA 30374- 5069.
- Experian: 1-888-EXPERIAN (397-3742); www.experian.com; P.O. Box 1017, Allen, TX 75013.
- TransUnion: 1-800-680-7289; www.transunion.com; Fraud Victim Assistance Division, P.O. Box 6790, Fullerton, CA 92834-6790.
4. Nếu bạn bị mất bằng lái xe thì nên lập tức thông báo với Nha Lộ Vận (DMV) và xin cấp bằng khác, vì kẻ gian có thể đưa bằng lái của bạn khi bị cảnh sát bắt, hoặc sử dụng bằng lái của bạn để làm những chuyện phi pháp.

Tôi bị mất bóp, trong đó có thẻ ATM và thẻ debit card, tôi phải làm sao?
Nếu bạn bị mất thẻ ATM hay thẻ debit card, bạn nên lập tức thông báo cho nhà băng ngay, vì càng để lâu, bạn càng thiệt hại tài chánh, và chịu trách nhiệm cho việc mất thẻ.
- Nếu bạn thông báo cho nhà băng biết việc mất thẻ trong vòng 2 ngày (business days), kể từ khi bạn biết việc mất thẻ, bạn chỉ chịu thiệt hại trong vòng 50 Mỹ kim.
- Nếu bạn thông báo cho nhà băng biết việc mất thẻ sau 2 ngày (business days), và trong vòng 60 ngày, kể từ lúc kẻ gian lấy tiền trong nhà băng, bạn phải chịu thiệt hại lên đến 500 Mỹ kim trong số tiền bị mất.
- Nếu đợi đến 60 ngày sau mới thông báo cho nhà băng biết việc mất thẻ, bạn sẽ phải chịu trách nhiệm cho tất cả số tiền bị kẻ gian lấy.

Tôi bị mất thẻ tín dụng, vậy tôi có phải chịu trách nhiệm về những thiệt hại do kẻ gian gây ra không?
Những thẻ tín dụng Visa hay Master Card thường có những điều khoản là những công ty cung cấp thẻ sẽ chịu trách nhiệm cho những thiệt hại do kẻ gian gây ra, nếu bạn thông báo cho những công ty này biết về việc mất cắp thẻ hay bị mạo danh, và bạn chỉ chịu trách nhiệm có 50 Mỹ kim thôi, ngay cả khi bạn không bị mất thẻ, nhưng công ty có những lỗi lầm trong việc tính tiền với bạn. Tuy nhiên, muốn được sự bảo vệ này, bạn cần phải gửi thư thông báo cho những công ty này biết trong vòng 60 ngày kể từ khi họ gửi thư tính tiền, hay khi bạn biết về việc mất thẻ. Vì vậy, nếu bạn không nhận được statement hàng tháng của những công ty cung cấp thẻ tín dụng cho bạn, bạn nên liên lạc với những công ty này ngay, để phòng trường hợp kẻ gian dùng thẻ hay những chi tiết cá nhân của bạn để mua hàng, và chuyển địa chỉ, nên bạn không biết được để ngăn chặn việc này.

Tôi in lại check book mới mà không nhận được. Tôi có gọi cho chỗ in check thì họ nói đã gửi về nhà cho tôi rồi. Nếu tôi bị kẻ gian lấy cắp check book thì tôi có phải chịu trách nhiệm về số tiền họ lấy được bằng check của tôi không?
Ngay sau khi bạn biết mình bị mất check book, bạn phải lập tức thông báo với nhà băng để họ ngưng trả những check này (stop payment), hay đóng trương mục của bạn, nếu cần. Bạn sẽ phải trả tiền lệ phí cho dịch vụ ngưng trả check, tuy nhiên nhà băng sẽ không đòi tiền bạn, nếu kẻ gian lấy được tiền của nhà băng. Hơn nữa, bạn phải thông báo cho nhà băng biết về việc mất check book trong vòng một thời gian hợp lý, nếu không bạn sẽ phải chịu trách nhiệm về những thiệt hại này.
Ngoài ra, bạn nên liên lạc với 2 nơi sau đây để yêu cầu họ thông báo cho những nơi thương vụ khác để họ không nhận những check bị mất:
1. TeleCheck: 1-800-710-9898 hay 1-800-927-0188
2. Chexsystems: 1-800-428-9623

Làm cách nào để tôi biết được những tấm check bị mất đã bị kẻ gian sử dụng chưa?
Bạn có thể liên lạc với nhà băng của bạn, để biết được những tấm check bị mất đã bị kẻ gian sử dụng chưa. Nếu chưa thì bạn cần phải thông báo với nhà băng để hủy (stop payment) những tấm check này.

Tôi đi chợ, khi trả tiền ở quầy tính tiền bằng check thì người tính tiền nói check của tôi bị từ chối. Tại sao có chuyện đó?
Chuyện này có thể xảy ra trong trường hợp kẻ gian lấy những dữ kiện từ MICR (Magnetic Information Character Recognition) code, tức là những mã số ở phần dưới trong check của bạn, hay từ bằng lái của bạn, hoặc từ những ID khác của bạn. Khi từ chối không cho bạn sử dụng thẻ tín dụng, bạn có thể hỏi người tính tiền để biết công ty kiểm tra thẻ nào đã từ chối. Sau đó, bạn có thể liên lạc với nơi này để biết kẻ gian đã sử dụng những dữ kiện cá nhân từ đâu, để ngăn chặn ngay việc kẻ gian tiếp tục mạo danh bạn.

Đây chỉ là một số kiến thức tổng quát về những vấn đề identity theft, không phải là cố vấn luật pháp. Mọi thắc mắc và tham khảo miễn phí về vấn đề luật pháp, xin liên lạc với văn phòng Luật Sư Trần Khánh Hưng (David K. Tran), số điện thoại (714) 839-4077, hay E-mail tại davidtran@dktran.com, hay gửi thư đến Law Offices of David K. Tran, 15446 Brookhurst St, Westminster CA 92683.