Sức Khỏe

Nguy cơ nghiện thuốc benzo

Friday, 10/08/2018 - 08:39:31

Huff đang hy vọng rằng trong một năm nữa, bà sẽ hoàn toàn hết bị lệ thuộc vào benzo, nhưng điều khiến bà lo lắng là thiệt hại lâu dài. Bây giờ bà phải vật lộn với trí nhớ và sự mệt mỏi - bà thường quên làm những công việc đơn giản như đeo kính áp tròng vào buổi sáng.

BS Nguyễn Thị Nhuận

Trong vài năm vừa qua, dân Mỹ được báo động về dịch chết vì uống quá liều thuốc có chứa chất opoid (thuốc phiện). Điển hình là ca sĩ-diễn viên Demi Levato vừa thoát chết trong gang tấc khi được các bạn chích thuốc giải cứu sống vì cô đã hôn mê sau khi dùng thuốc phiện quá liều.
Nhưng hiện có một cơn dịch khác đang chờ được khám phá. Đó dịch nghiện thuốc "benzo" mà đài NBC vừa đưa ra trong thời gian gần đây.

Câu chuyện bắt đầu

Khi Christy Huff bị đau mắt đến mất ngủ, bác sĩ của bà đã có một giải pháp rất thông dụng: kê toa mua thuốc Xanax. Bà uống thuốc đúng theo chỉ dẫn.
Một viên mỗi đêm làm đỡ bệnh, nhưng chẳng mấy chốc bà bắt đầu cảm thấy lo lắng, khủng hoảng ban ngày và run rẩy. Sau đó, Huff bỗng nhận ra rằng khi ngưng uống Xanax, bà bị các triệu chứng cai nghiện hành hạ. Và khi bà uống thuốc lại, "tất cả các triệu chứng ấy biến mất".
Chỉ trong ba tuần lễ, cơ thể của bà đã lệ thuộc vào Xanax.
"Tôi không nhớ bác sĩ có nói cho tôi biết bất kỳ thông tin nào về nguy cơ nghiện hoặc lệ thuộc thuốc," Huff, một bác sĩ tim mạch, nói với NBC News. "Tôi đã hoàn toàn bị sốc khi nhận ra mình bị nặng đến thế."

Benzo là gì?

Xanax là một loại thuốc thuộc về một nhóm thuốc gọi là benzodiazepines, đôi khi được gọi là tắt là "benzos". Benzodiazepines là thuốc an thần được dùng chính yếu là để điều trị lo lắng và mất ngủ. Ngoài ra còn có Valium, Ativan và Klonopin cũng thuộc vào loại thuốc này.
Bác sĩ Anna Lembke, trưởng khu bệnh nghiện tại Trung Tâm Y Khoa Đại Học Stanford, cho biết các biến chứng từ benzos, chẳng hạn như lệ thuộc và nghiện, đang tạo nên một dịch bệnh tiềm ẩn giống như cuộc khủng hoảng opioid.
"Sinh viên y khoa, dân chúng và thậm chí các bác sĩ trong thực tế không nhận ra tiềm năng gây nghiện của benzodiazepines," bà nói với NBC News. "Đã có nhiều nhận thức về opioid nhưng rất ít về benzodiazepines, và bệnh nhân đang chết vì chúng."

Nguy cơ nghiện benzo

Theo số liệu từ Viện Lạm Dụng Ma Túy quốc gia, đã có 8,791 trường hợp tử vong do uống thuốc quá liều liên quan đến benzos trong năm 2015, tăng từ 1.135 trường hợp trong năm 1999. Từ năm 1996 đến năm 2013, số người lớn mua thuốc benzodiazepine do được kê đơn tăng 67%, tới con số 13,5 triệu vào năm 2013, theo một nghiên cứu.

Có rất ít nhận biết về sự nguy hiểm của benzos, có lẽ vì sự chú ý đang được dành cho cuộc khủng hoảng thuốc phiện opioid. Các loại thuốc phiện, bao gồm cả thuốc phiện được cho toa, heroin và fentanyl, đã giết chết hơn 42.000 người vào năm 2016, theo Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh.

Nhà sản xuất Valium cho biết họ cam kết bảo đảm thuốc an toàn để dùng, và đề nghị nó được cho toa một cách dè dặt. Nhà sản xuất Xanax cho biết lạm dụng thuốc benzodiazepins đã trở thành mối đe dọa sức khỏe cộng đồng ngày càng tăng, và họ sẽ tiếp tục hướng dẫn người tiêu dùng, bệnh nhân và bác sĩ về việc sử dụng nó một cách hợp lý.

Lembke nói bác sĩ nên kê toa benzos một cách thận trọng hơn. Bà nói, “Một trong những kết quả của dịch bệnh thuốc phiện opioid là cộng đồng y tế đã nhận ra rằng chúng ta phải giáo dục các bác sĩ tốt hơn về opioid và nhữngnguy hiểm của chúng, nhưng chúng tôi vẫn chưa làm điều đó cho các thuốc benzodiazepines."
Bà giải thích rằng vì benzos chữa rất tốt chứng lo lắng và mất ngủ và bệnh nhân ngay lập tức đáp ứng với thuốc, các bác sĩ hay viết toa thuốc này cho họ. Nhưng bệnh nhân có thể nhanh chóng lệ thuộc vào thuốc, cần liều cao hơn và cao hơn, và các triệu chứng cai nghiện đau đớn khi chưa kịp uống thuốc. Sử dụng thuốc lâu dài thậm chí có thể gây tổn thương thần kinh.

Benzos cực kỳ khó cai, bà nói. Đối với một số bệnh nhân, việc bỏ thuốc phiện dễ dàng hơn. Benzos có thể đặc biệt nguy hiểm khi kết hợp với opioid, chuyện này không phải là hiếm và có thể làm tăng nguy cơ quá liều gần gấp bốn lần.

Cai nghiện benzo

Huff đã cố gắng cai benzos trong gần ba năm.
Lần đầu tiên bà nhận ra sự lệ thuộc vào Xanax của mình, bác sĩ của bà đã không coi đó là quan trọng. "Bà ấy nói, 'chỉ là lo lắng thôi', "Huff nói về bà bác sĩ này. "'Bà có thể giảm dần thuốc trong ba tuần nhưng thành thật mà nói tôi nghĩ bà có thể ngưng ngay lập tức."

Khi cố ngưng dùng Xanax, bà đã bị các triệu chứng nghiêm trọng. Bà không thể ngủ hơn ba giờ vào ban đêm, khó ăn, khó nuốt, và mất gần 20 pounds. Lembke nói rằng việc ngừng benzos ngay lập tức có thể gây động kinh và thậm chí tử vong.

Sau một số nghiên cứu trên mạng, Huff nhận ra rằng bà phải từ từ giảm liều thuốc. Mỗi khi giảm liều, bà trải qua một giai đoạn triệu chứng nặng lên, nhưng bà đang dần dần tiến triển.
Lúc Huff trở nên lệ thuộc vào benzos, bà đã ngừng hành nghề để chăm sóc con gái nhỏ của mình, Kathryn. Năm đầu tiên Huff bị bệnh là năm cuối cùng con gái bà học trường mầm non. Bà đã có kế hoạch để tận hưởng thời gian với con gái của mình trước khi bé bắt đầu đi học mẫu giáo, thí dụ như cùng đi đến sở thú và công viên. Nhưng thay vào đó, bà phải ở nhà và nghỉ ngơi trong khi một vú em đem con gái đi.

"Tôi rất giận," Huff nói. "Chịu đựng theo cách này đã là tệ rồi nhưng không thể tham gia đầy đủ vào cuộc sống của con gái tôi, đó là sự xúc phạm tối thượng."

Huff đang hy vọng rằng trong một năm nữa, bà sẽ hoàn toàn hết bị lệ thuộc vào benzo, nhưng điều khiến bà lo lắng là thiệt hại lâu dài. Bây giờ bà phải vật lộn với trí nhớ và sự mệt mỏi - bà thường quên làm những công việc đơn giản như đeo kính áp tròng vào buổi sáng.

Lembke cho biết rằng việc giảm dần có thể mất nhiều thời gian. Khi liều thuốc giảm xuống, tỷ lệ thuốc bị giảm đi lớn hơn, vì vậy các triệu chứng cai nghiện có thể nặng hơn.

Ngày nay, Huff đang cố gắng phổ biến các báo động để những người khác không bị tình huống tương tự. Bà điều khiển một tổ chức phi lợi nhuận, Liên Minh Thông Tin về Benzodiazepine. Nhiệm vụ của nó là giáo dục cả bác sĩ và bệnh nhân về những gì xảy ra khi họ biên toa và uống benzodiazepines.

"Tôi chỉ thực sự muốn thế giới biết rằng đây là một vấn đề khổng lồ", Huff nói. "Tôi đã gặp trên mạng rất nhiều bệnh nhân bị làm hại bởi các loại thuốc này, chỉ bằng cách dùng chúng theo quy định của bác sĩ của họ. Họ không bao giờ được thông báo về những hậu quả có thể xảy ra mà họ đã phải chịu đựng."
Lembke cung cấp lời khuyên sau đây cho bệnh nhân:

Trước khi uống benzos, hãy hỏi bác sĩ xem có những rủi ro gì. Hỏi xem liệu có các lựa chọn điều trị khác như thuốc chống trầm cảm hoặc liệu pháp hành vi nhận thức hay không.

Benzos nên được sử dụng như phương pháp điều trị ngắn hạn và không liên tục. Tránh sử dụng lâu dài
Không bao giờ ngưng dùng benzos đột ngột. Hỏi bác sĩ về kế hoạch giảm dần theo thời gian.
Cần nói cho bác sĩ biết nếu bạn đang dùng thêm một thứ thuốc nào khác, và hỏi về việc 2 thứ thuốc uống cùng nhau sẽ có tác dụng gì không.

Phụ huynh nên biết rằng một số benzos có thể được mua trên mạng và họ nên nói chuyện với con họ về sự nguy hiểm này và nên để ý xem con mình có nhận các gói bí ẩn và chiếc cân tiểu ly được sử dụng để đo liều không. Ngay cả liều lượng nhỏ cũng có thể chết người. Lembke hy vọng rằng cuối cùng, các bác sĩ sẽ được thông báo tốt hơn, nhưng hiện tại, bệnh nhân nên nhận thức được những mối quan ngại này.

Viết bình luận đầu tiên

MỚI CẬP NHẬT