Người Mỹ nợ cao kỷ lục, nhiều nhất là tiền xe và tiền học

Xe chạy trên xa lộ 118 hay còn gọi là Ronald Reagan Freeway gần Simi Valley, Nam California. Vay tiền mua xe là một trong các món nợ lớn mà nhiều người Mỹ đang gánh chịu. (David McNew/ Getty Images)


HOA THỊNH ĐỐN - Số tiền nợ của các gia đình ở Mỹ đã đạt một mức cao kỷ lục trong ba tháng đầu năm nay, vượt mức đỉnh cao đạt được trước đó trong năm 2008, khi cuộc khủng hoảng tài chánh đẩy nền kinh tế rơi vào một cuộc suy thoái trầm trọng.

Dân Mỹ vay tiền nhiều hơn trong ba năm qua. Thế nhưng bản chất của những gì mà người Mỹ mắc nợ đã thay đổi từ cuộc Đại Suy Thoái. Những món nợ vay để đi học và mua xe chiếm tỷ trọng lớn hơn trong nợ gia đình. Trong khi đó, những khoản tiền vay để mua nhà, chủ yếu của cuộc khủng hoảng tài chánh lúc trước, và nợ thẻ tín dụng, đều vẫn nằm dưới mức trước suy thoái. Những thay đổi này cho thấy các gia đình vẫn còn thận trọng trong việc vay nợ để cung cấp cho việc tiêu thụ hàng ngày.

Theo Ngân Hàng Dự Trữ Liên Bang New York cho biết hôm thứ Tư, 17 tháng 5, nợ trong gia đình, bao gồm những dòng tín dụng equity của ngôi nhà, nằm ở mức $12.73 ngàn tỷ Mỹ kim trong tam cá nguyệt thứ nhất. Con số này cao hơn mức nợ $12.68 ngàn tỷ trong mùa thu năm 2008, kỷ lục trước đó. Số liệu này không được điều chỉnh cho lạm phát hoặc kích thước dân số.

Ngay cả khi các mức nợ đã trở lại những mức cao kỷ lục, các nhà phân tích cho rằng khoản tiền vay của gia đình có vẻ bền vững hơn, so với cách đây gần mười năm. Những mức lãi suất đều thấp hơn, và những ngân hàng cho vay đều tập trung chú ý nhiều hơn vào những người vay nợ đáng nhận được tín dụng.

Được đo lường làm tỷ lệ phần trăm của nền kinh tế Mỹ tổng quát, số nợ gia đình vẫn nhỏ hơn trong năm 2008. Nó tương đương với 67 phần trăm của nền kinh tế hiện nay, so với 85 phần trăm cách đây chín năm.

Người Mỹ cũng dường như có khả năng nhiều hơn để giải quyết những khoản tiền mà họ đã vay. Tỷ lệ phần trăm của mọi khoản nợ gia đình trả trễ hạn một cách nghiêm trọng, nghĩa là những khoản trả nợ là quá hạn 90 ngày hoặc nhiều hơn, là 3.4%. Con số này là giảm bớt từ mức đỉnh cao 8,7% vào đầu năm 2010.

Chỉ trong 20 tháng đầu năm nay, chỉ có 203,000 người Mỹ xin khai phá sản. Đây là mức thấp nhất tính trong 18 năm mà Ngân Hàng Dự Trữ Liên Bang New York theo dõi dữ liệu.

Tuy nhiên, vẫn có một số khu vực đáng lo ngại. Những khoản tiền vay để mua xe đã tăng 44% lên tới $1.17 ngàn tỷ, từ đỉnh cao cuối cùng của nợ gia đình cách đây chín năm. Một tỷ lệ phần trăm lớn hơn của những khoản tiền vay ấy trễ hạn 90 ngày hoặc nhiều hơn: 3,8 phần trăm hiện nay, tăng từ 3.3 phần trăm cách đây hai năm. Tuy nhiên, con số này đã giảm từ mức đỉnh cao 5.3 phần trăm vào cuối năm 2010.

Những khoản tiền cho sinh viên vay cũng là một điểm có thế gây rắc rối: những khoản ấy vượt quá $1.3 ngàn tỷ trong tam cá nguyệt thứ nhấy, tăng 120 phần trăm từ năm 2008. Gần 11 phần trăm trong số nợ đó là trễ hạn 90 ngày hoặc nhiều hơn. Theo Ngân Hàng Dự Trữ Liên Bang ước tính, con số thật có thể nhiều gấp đôi số tiền đó, vì nhiều người vay có thể hoãn lại những khoản tiền trả nợ, khi họ tiếp tục học hoặc nếu họ thất nghiệp.

Tính chung, số nợ nhiều hơn hiện giờ đang được giữ bởi những người Mỹ lớn tuổi hơn và đáng được cấp tín dụng nhiều hơn. Điều này làm cho các khoản nợ xấu bớt xác suất xảy ra. Các gia đình lớn tuổi hơn thường có mức thu nhập cao hơn và giàu có hơn so với những gia đình trẻ hơn.

Những người Mỹ từ 60 tuổi trở lên nắm giữ 22.5 phần trăm trong tổng số các khoản vay, tăng từ mức 16% trong năm 2008. Ngân Hàng Dự Trữ Liên Bang New York cho biết như vậy, trong một cuộc trình bày riêng rẽ trong tháng Tư.

Sự thay đổi này đặc biệt gây ấn tượng trong trường hợp các khoản tiền vay để mua nhà. Những khoản ấy đã trở nên khó khăn hơn nhiều để nhận được đối với những người Mỹ có số điểm tín dụng thấp hơn. Các khoản nợ cho những người vay “subprime” (tín dụng thứ cấp), hoặc những người có điểm tín dụng thấp hơn, đã gây ra phần nhiều trong tình trạng bong bóng gia cư.

Những tỷ lệ sở hữu nhà ở đã giảm từ mức cao nhất 69 phần trăm vào năm 2005, trong thời kỳ bong bóng gia cư, xuống còn 63,6% hiện nay. Điều đó là giữ số nợ tổng cộng vay để mua nhà ở dưới những mức trước suy thoái: Trong tam cá nguyệt thứ nhất, có $8.6 ngàn tỷ còn phải được trả, so với $9.3 ngàn tỷ trong năm 2008. Các quyết toán thẻ tín dụng cũng thấp hơn so với cách đây chín năm, theo Ngân Hàng Dự Trữ Liên Bang cho biết.