Mẹo Vặt

Nghệ thuật làm vườn: Chế vàng đen

Thursday, 16/04/2015 - 11:33:56

Thành phần: Mặc dầu xuất xứ tạp bí lù, nhưng rác có thể chia thành 2 loại: Rác cung cấp Carbon (gọi là rác nâu) phải gấp đôi số lượng rác cung cấp Nitrogen (gọi là rác xanh). Rác nâu tiêu biểu là lá khô, cỏ khô, cành khô, mùn gỗ, giấy, bìa cạc tông.... Rác xanh tiêu biểu là cỏ xanh, lá xanh, vỏ trái cây và trái cây hư thối...

Vũ Hằng

Bí quyết của nghệ thuật làm vườn là phải có Vàng Đen. Thế nào cũng có người hỏi lại, “Tôi chẳng biết vàng đen là gì, mà vườn nhà tôi vẫn quanh năm xanh tốt.” Có thể vườn nhà bạn ấy được thiên nhiên ưu đãi, nhưng xài hết vốn trời cho thì ngôi vườn có thể không còn phong phú trong những năm về sau nữa. Không lẽ chúng ta lại bỏ đi mua nhà nơi khác? Rốt cuộc, dù có được thiên nhiên ưu đãi hay không, chúng ta vẫn cần đến vàng đen, một bí quyết không thể thiếu của nghệ thuật làm vườn.

Rác “nâu” cung cấp Carbon, tiêu biểu như lá khô, cỏ khô...



Vàng đen, gọi thế để nhấn mạnh giá trị, thực ra đó chính là “phân xanh”, một sản phẩm thuần túy thiên nhiên, một “thức ăn” rất cần thiết cho thảo mộc. Phân xanh là sự hóa sinh của thảo mộc đời trước, trở thành phân bón để nuôi thảo mộc đời sau. Nó chính là lá vàng, cỏ khô, rau héo, trái thối..., gọi chung là rác “xanh”, phân hủy và rã mục biến thành. Để tự nhiên trong trời đất, thời gian chuyển hóa của “vàng đen” có thể mất từ 1 tới 2 năm. Nhưng với sự can thiệp của con người, chúng ta có thể xây dựng “mỏ”, làm vàng đen xuất hiện sớm hơn, trong vòng 4 tới 6 tháng. Có người cho rằng họ có thể thành công chỉ trong vòng... 14 ngày (Không biết họ có “nổ” quá đáng không?). Thực ra, cách làm rất dễ dàng, chỉ khác nhau ở chỗ lâu mau, chứ không ai có thể làm sai được.

Ủ phân lộ thiên
Nếu nhà có sân sau tương đối rộng, bạn có thể dành ra một khoảng nhỏ để ủ phân. Thay vì vất bừa bãi, tạo thành một bãi rác bầy hầy, chúng ta nên quây lại một khoảng sân để xây “mỏ”, với số đo tối thiểu 4 feet rộng, 4 feet dài, và 4 feet cao. Không nên làm thấp hơn 3 feet, bởi vì “mỏ” sẽ thiếu bề dầy, khiến rác không thể phân hủy lột xác được. Cũng không nên làm cao hơn 6 feet, bởi vì rác nhiều quá, ép lên nhau, khiến cho dưỡng khí không len vào để thúc đẩy sự phân hóa. Ấy là chưa kể, thiếu dưỡng khí “mỏ vàng” sẽ bốc mùi hôi thối, quyến rũ ruồi bọ, côn trùng.... Dù có ép lòng chịu đựng với hy vọng thâu hoạch “vàng” mai sau, chắc bạn cũng khó sống nổi với những lời than phiền của hàng xóm.
Về vật dụng dựng mỏ, bạn có thể dùng gỗ (tận dụng các thanh pallet đựng hàng ở chợ), đá khối, gậy chống chăng lưới mắt cáo... Rồi đổ vào đó các thứ rác “xanh” rác “nâu”, và lâu lâu lại ngoáy lên một lần để trộn đều và giúp cho không khí thấm vào, thúc đẩy sự phân hủy.
Bí quyết thành công nằm ở những điểm sau:
Thành phần: Mặc dầu xuất xứ tạp bí lù, nhưng rác có thể chia thành 2 loại: Rác cung cấp Carbon (gọi là rác nâu) phải gấp đôi số lượng rác cung cấp Nitrogen (gọi là rác xanh). Rác nâu tiêu biểu là lá khô, cỏ khô, cành khô, mùn gỗ, giấy, bìa cạc tông.... Rác xanh tiêu biểu là cỏ xanh, lá xanh, vỏ trái cây và trái cây hư thối...
Không khí: Muốn mỏ rác không bốc mùi hôi thối và có thể phân hủy thành “vàng đen”, điều cần thiết là không khí. Muốn đưa không khí vào, chúng ta cần phải quậy lên cho đều. Đây là bí quyết thúc giục thiên nhiên làm việc mau lẹ hơn. Nếu không quậy, chúng ta sẽ phải sống với bãi rác rất lâu trước khi có được mỏ vàng. Nhà vườn chuyên nghiệp đã tính toán: Không quậy lên, thời gian chờ đợi có thể lâu hơn tới 34 lần! Mà quậy lên thì có gì khó khăn?Chỉ cần dùng một dụng cụ thích hợp - như cái xẻng, cái cào, hoặc cái chĩa ba.... – ngoáy tung lên, trên dưới, dọc ngang …. lộn tùng phèo để đưa không khí vào mọi ngõ ngách trong mỏ... Việc ngoáy quậy không nhất thiết phải làm hằng ngày, được 3 ngày một lần đã là quá tốt, bằng không một tuần, hoặc quá lắm là 2 tuần một lần. Càng siêng thì càng có kết quả sớm.
Chắc các bạn không quá “kẹt” đến nỗi không quậy được ít là một lần mỗi tuần chứ? Ông Cả Đẫn nhà em, một người tự hào “thợ ngoáy” thì chả quên sót bao giờ, như lời ổng vẫn tuyên bố, “Một tuần mới có một lần, nhằm nhò gì!”. Ông lại còn biết xịt nước khi mỏ quá khô để duy trì ẩm độ và nhiệt độ cần thiết. Giao hẳn việc này cho ổng, Hằng chẳng còn gì phải lo lắng, chỉ việc chờ mấy tháng là... thâu hoạch kết quả. Em biết nhiều người trong các bạn còn tài giỏi hơn ông Cả Đẫn, việc chế tạo vàng đen chắc chắn chẳng có gì khó khăn.
Vuhang231@yahoo.com

 

Viết bình luận đầu tiên

MỚI CẬP NHẬT