Nắp áp suất: Những dấu hiệu báo động

Nắp áp suất (pressure cap), hay đơn giản là nắp két nước (radiator cap), chỉ là một vật dụng tầm thường giản dị, nhưng lại có tác dụng lớn đối với hệ giải nhiệt trong xe hơi. Qua các bài trước, chúng ta biết rằng, nắp áp suất hư có thể khiến đầu máy bị overheat do sức nóng không được giải tỏa kịp thời. Khi đầu máy có dấu hiệu overheat, chúng ta thường rất lo sợ, mà không biết rằng nguyên nhân có thể nằm sờ sờ trước mắt nơi một vật dụng đơn giản rẻ tiền là cái nắp áp suất. Sau đây là một số dấu hiệu khiến bạn phải đặt vấn đề với nó.

1. Coolant hao hụt
Coolant có hao hụt ít nhiều trong tiến trình sử dụng, nhưng không nhiều. Để được yên chí, chúng ta phải kiểm tra coolant hằng tuần và châm thêm vào ngay khi cần thiết. Nếu vừa châm mấy ngày trước đã thấy hao hụt, thì bạn phải kiểm tra hai chỗ sau:
- Mở nắp áp suất, xem miệng két nước có dấu hiệu coolant tràn ra không. Nếu có thì ắt hẳn là các vành đai (seals) quanh nắp không còn lành lặn, bị rách, hoặc xộc xệch, không còn hàn kín miệng radiator được nữa.
- Xem mực coolant trong reservoir, tức là bình phụ máng bên cạnh radiator chính: Nếu thấy coolant ở đây cao lên khác thường, đó là dấu chỉ nắp áp suất đã bị gẫy lò so, không còn khỏe để giữ coolant ở lại làm việc trong hệ thống. Một lò so rão rệu sẽ để cho coolant tràn khỏi radiator trước khi hệ thống đạt được nhiệt độ tối ưu, nâng cao mức coolant trong reservoir.

2. Xẹp ống dẫn
Mở hood (nắp đậy đầu xe), chúng ta có thể dễ dàng nhận ra các đường ống màu đen, khá to chạy ngoằn nghèo giữa các bộ phận máy. Đây là những ống dẫn coolant trong hệ giải nhiệt. Bình thường những ống này trông lúc nào cũng nở nang, phổng phíu. Nhưng kể từ khi nhận thấy xe dễ bị overheat ngay cả khi mới khởi động hoặc chạy không được bao xa, bạn cũng nhận thấy những đoạn ống nối trực tiếp với Radiator bị xẹp xuống hoặc xoắn lại. Đây là dấu hiệu cho thấy các vành đai (seal) quanh nắp áp suất bị hư hại, không còn đậy kín radiator được, rút bớt áp suất trong đường ống, khiến chúng xẹp xuống.

3. Overheat thường xuyên đe dọa
Xe dễ overheat cũng có thể do áp suất trong radiator không được giải tỏa, khiến nhiệt độ gia tăng. Nguyên nhân là vì lò so trong nắp áp suất bị kẹt, không còn đàn hồi được.

4. Dùng máy thử
Cẩn thận hơn, bạn có thể mua một máy đo áp suất (pressure tester) để thử lò so của nắp. Nếu nắp không duy trì được mức áp suất cần thiết, bạn có thể yên tâm chia tay và kiếm một nắp mới.
***
Nếu không có máy thử thì xem xét các dấu hiệu chỉ về hướng Radiator Cap, trước khi bạn khổ sở tìm ở đâu xa. Nếu xác định được đây chính là thủ phạm, bạn chỉ việc thay ngay cái nắp mới. Mà dù không vạch mặt chỉ tên được, bạn vẫn nên cho nó về vườn. Là vì sự hư hại có thể ẩn khuất một chỗ mà mình tìm chưa ra, chứ chưa hẳn cái nắp đã hoàn toàn vô tội. Hơn nữa thay cái nắp mới là việc dễ dàng, đơn giản, và rẻ tiền hơn rất nhiều so với bất cứ một bộ phận nào khác trong hệ giải nhiệt.

Dụng cụ thử áp suất của radiator cap

Thay nắp áp suất mới

Trước khi bỏ nắp cũ, chúng ta phải có sẵn nắp mới trước mặt rồi. Nắp áp suất có thể mua được ở các cửa hàng auto parts (như Pepboys, Autozone). Mua trên mạng thì tiện hơn, nhưng phải cẩn thận tìm đúng nắp thích hợp để khỏi mất công trả đi trả về. Mua ngoài cửa hàng, bạn phải nói rõ hiệu xe, đời xe của mình, để người bán có thể tìm loại thích hợp. Nhưng bạn không thể ỷ y vào người khác 100%, an toàn nhất là phải tìm hiểu kỹ về nhu cầu xe của mình trước: Áp suất thích hợp với xe ở mức nào: 15 psi? 16 psi? hay 18?.... Con số đó thường được ghi ở mặt trong của hood xe, nếu không thì Cẩm Nang Sử Dụng (owners manual) chắc chắn có ghi. Nắp áp suất mới cũng phải ghi rõ như vậy (thường ở ngay mặt trên nắp). Không hơn và không kém.
Khi đã tìm được nắp thích hợp thì việc còn lại quá dễ dàng: Tháo nắp cũ ra, và xoáy nắp mới vào. Nhưng cẩn thận! Chờ cho máy xe nguội hẳn mới nên sờ tay vào đây! Cần xem nắp có vừa vặn trên miệng bình hay không trước khi xoáy chặt.
haosmith@yahoo.com