Nắng không ưa, mưa không chịu

Bài NGUYỄN ĐẠT THỊNH

Câu tục ngữ Việt Nam “Nắng Không Ưa, Mưa Không Chịu” mô tả những người thiếu sức khỏe thể chất, không thích ứng được với những quá đáng của thời tiết, hoặc thiếu sức khỏe tâm thần đòi hỏi việc đời lúc nào cũng dễ dàng như ý mình muốn.

Nắng Không Ưa là tâm trạng của nhiều viên chức cũ, từng phục vụ trong chính quyền của Tổng Thống Barack Obama đang chỉ trích vị nguyên tổng thống Dân Chủ là không nghiêm chỉnh thực hiện việc trừng phạt Tổng Thống Bashar al-Assad của Syria, khi ông này vượt “vạch cấm” mà ông Obama vẽ ra.  “Vạch cấm” là cấm al-Assad không được dùng vũ khí hóa học trong cuộc nội chiến Syria.

Hành động “vượt vạch cấm” xảy ra vào lúc 2:30 sáng 21 tháng Tám, 2013, thực hiện qua nhiều cuộc pháo kích vào những vùng ngoại ô thủ đô Damascus, do quân chống chính phủ kiểm soát.


Vùng lân cận thủ đô Damascus


Pháo binh chính phủ bắn đạn đại bác hóa học vào vùng lân cận thủ đô Damascus

Damascus có 2.5 triệu dân, mật độ vùng ngoại ô cũng đông đúc không kém gì bên trong thành phố nên cuộc pháo kích giết đến trên 1,400 thường dân.

Đó là chuyện cũ, chuyện bốn năm trước, chuyện xảy ra trong thời điểm trách nhiệm của vị tổng thống trước; chuyện mới, chuyện ông al-Assad lại giết người Syria bằng vũ khí hóa học xảy ra ngày mùng 4 tháng Tư 2017, thời điểm trách nhiệm của vị Tổng Thống Cộng Hòa đương nhiệm, ông Donald Trump.
Ông Trump trừng phạt al-Assad bằng 59 quả hải pháo Tomahawks, mỗi quả trị giá $1 triệu Mỹ kim, chuyên chở 1,000 pao thuốc nổ, gây tổn thất vừa phải cho Syria, và được đánh giá là một hành động chiến tranh chừng mực, và đúng lúc để “chỉnh” cả al-Assad lẫn Vladimir Putin, nhà lãnh tụ Nga đỡ đầu al-Assad trong cả hai cuộc vượt vạch cấm.


Hải quân Hoa Kỳ bắn 59 quả hải pháo Tomahawks vào phi trường Shayrat, khiến Kremlin quyết định tăng cường yểm trợ Syria


Assad luôn được sự yểm trợ của Putin

Putin không lên tiếng nhưng truyền thông Nga chỉ trích cuộc pháo kích vi phạm luật quốc tế, trong lúc giới chức quân sự Nga tuyên bố, hôm thứ Sáu 7 tháng 4, hủy bỏ thỏa ước phối hợp hoạt động không quân với không quân Hoa Kỳ; thỏa ước chiến thuật này giúp không lực Nga-Mỹ tránh va chạm trên không phận Syria, nơi khu trục cơ của cả đôi bên cùng thực hiện những phi vụ yểm trợ bộ binh đồng minh dưới mặt đất.

Viên chức Nga tuyên bố Nga sẽ tăng cường viện trợ al-Assad -một dấu hiệu căng thẳng giữa giao tình Nga-Mỹ. Không chỉ tuyên bố, Nga còn hành động nữa: họ gửi chiến hạm Admiral Grigorovich -cũng trang bị bằng hỏa tiễn- đến căn cứ hải quân Tartus của Syria trên Địa Trung Hải.


Chiến hạm Admiral Grigorovich -câu trả lời của Nga cho cuộc pháo kích của Mỹ

Trung Quốc, một siêu cường khác, cũng không thân thiện với Mỹ, lên tiếng chỉ trích cuộc pháo kích; hôm thứ Bảy 8 tháng 4, hãng thông tấn Xinhua chê cuộc pháo kích là hành động biểu diễn bắp thịt của một chính khách yếu xìu.

Hãng thông tấn Tầu còn viết là, Tổng Thống Trump ra lệnh pháo kích Syria để tỏ ra chống Nga, đính chánh những dư luận cho là ông thân Nga, được Nga giúp trong lúc tranh cử tổng thống.
Hôm thứ Bảy Trump tweeted, “Quả là một vinh dự rất lớn được tiếp đón Tổng Thống Tập Cận Bình và bà mệnh phụ Trung Quốc Peng Liyuan; thân tình và thiện chí đã được thể hiện; chỉ riêng giao hảo thương mại là còn chờ thời gian chứng minh.”

Nội dung bản văn tweeted hơi lạc lõng giữa những lời chỉ trích của Xinhua; hy vọng Tập Cận Bình sẽ hồi đáp để làm nhẹ phản ứng quốc tế đối với vụ pháo kích.

Dù sao Tổng Thống Trump cũng chỉ trừng phạt một tội ác chiến tranh đã từng bị vị tổng thống tiền nhiệm Obama vẽ vạch ngăn cấm Tổng Thống al-Assad. Nhưng tờ báo Anh ngữ của Trung Cộng -tờ Global Times- lại viết là cuộc pháo kích Syria còn chuyên chở một mục đích gián tiếp là dằn mặt Bắc Hàn. Lập luận này được đem thảo luận tại hội nghị G7 của các ngoại trưởng thảo luận về cuộc pháo kích.
Tờ báo đó của Trung Cộng cảnh cáo Bắc Hàn phải thận trọng, vì ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson đã đe là “cần đối phó với thái độ khiêu khích của Bắc Hàn.”

Mặc dù gặp đôi chút bất lợi trong dư luận hải ngoại, nhưng cuộc pháo kích Syria vẫn được quần chúng Mỹ tán thưởng; tổ chức thăm dò phản ứng chính trị của người Mỹ HuffPost/YouGov, công bố là 51% công dân Mỹ ủng hộ tổng thống trong việc ông trừng phạt Syria dùng vũ khí hóa học giết thường dân; 32% phản đối việc ông làm.

Có những người trách giới trí thức Hoa Kỳ là quá khắc nghiệt với Trump.
Nhưng dù trí thức hay không, người Mỹ cũng cần xét lại thái độ của họ để tạo thắng thế cho Hoa Kỳ lần này -lần chiến hạm Mỹ pháo kích Syria.

Hoa Kỳ đang không thắng thế vì Nga bênh vực Syria, trong lúc Trung Quốc chỉ trích Mỹ để làm hỏng cơ may Mỹ có thể thắng Bắc Hàn.

Việc xét lại thái độ phải bắt đầu từ Tổng Thống Donald Trump và Ngoại Trưởng Rex Tillerson: ngay ngày thứ Hai, 10 tháng 4, ông Trump phải chỉ thị cho ông Tillerson là trong cuộc hội đàm Nga-Mỹ ngày thứ Ba - ông Tillerson phải yêu cầu Nga đòi hỏi al-Assad lui lại sau vạch cấm do Tổng Thống Obama vẽ năm 2013.

Lời chỉ thị phải công khai, và ông Trump nên tìm cách gài một tiếng ca ngợi việc làm nhân đạo của ông Obama (ngăn cấm không cho al-Assad giết thường dân Syria bằng bom hóa chất).

Chỉ làm ngần đó, ông Trump đã tạo được một lý tưởng chung cho cả người Mỹ Cộng Hòa lẫn người Mỹ Dân Chủ -lý tưởng nhân đạo- vốn vẫn là một trong những thứ soft power mạnh nhất của dân tộc Mỹ.
Kết quả thứ nhì Tổng Thống Trump mang lại cho Mỹ là thế mạnh sau thất bại của Hội Đàm Nga-Mỹ ngày 11 tháng 4; cuộc Hội Đàm đó không thể thành công, dù Mỹ chịu nhục nhã nhượng bộ. Đến Moscow trong thế bênh vực thường dân Syria, Tillerson sẽ rời Moscow trong thế rất mạnh của lời răn đe al-Assad là Mỹ sẽ pháo kích nữa, nếu al-Assad tiếp tục giết thường dân bằng vũ khí hóa học.

Cả Putin lẫn al-Assad sẽ không có lập luận nào để trả lời Tillerson; họ không thể nói là họ cứ giết dân.
Chiến hạm Nga Admiral Grigorovich, rầm rộ đến căn cứ hải quân Tartus làm như để che chở cho những căn cứ quân sự của al-Assad chống pháo kích, sẽ âm thầm nằm đó, nếu không lẳng lặng rút trở về Nga.
Và các hãng thăm dò dư luận Hoa Kỳ sẽ công bố là trên 90% người Mỹ ủng hộ giải pháp Syria của Tổng Thống Donald Trump; nguyên nhân của thái độ nhất trí là NHÂN ĐẠO; thái độ bênh vực thường dân bị giết bằng vũ khí hóa học vốn là lập trường cố hữu của người Mỹ.

Khai thác yếu tố đó, Trump sẽ trị được bệnh èo uột, nắng không ưa, mưa không chịu của người Mỹ. (ndt)