Năm điều tiết lộ trong những bản ghi nhớ của Comey về Trump

Hồi ký của ông James Comey được bày bán tại London, Anh Quốc ngày 17 tháng Tư, cùng ngày được phát hành tại Hoa Kỳ. (Chris J Ratcliffe/ Getty Images)

Bản ghi nhớ của cựu giám đốc FBI James Comey ghi chép về những buổi nói chuyện riêng giữa ông với Tổng Thống Donald Trump đã được cung cấp cho Quốc Hội vào ngày thứ Năm, với chữ ký chấp thuận của tổng thống. Bản cung cấp cho Quốc Hội đã bị bôi đen nhiều chỗ, vì những thông tin nhạy cảm, đã không nói rõ tại sao Trump cách chức Comey, hoặc cung cấp thêm chi tiết về cuộc điều tra của FBI vào sự can dự của Nga trong cuộc bầu cử tổng thống 2016.
Tuy vậy, bản ghi chép cũng gây tranh cãi giữa hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ từ khi nó được công bố. Cộng Hòa cho rằng ông Comey đã có ý kiến thiên vị, trong khi Dân Chủ nói đây là thêm một chứng cớ cho thấy ông Trump đã tìm cách cản trở cuộc điều tra về sự thông đồng với Nga để gây xáo trộn trong cuộc bầu cử 2016.
Các bản ghi nhớ của ông James Comey giúp người ta có được một cái nhìn sâu sắc hơn về những điều mà Tổng Thống Donald Trump đã quan tâm cũng như xem là quan trọng.
Những văn bản ấy củng cố nỗi ám ảnh của ông Trump về việc ngăn chặn những người tiết lộ tin mật, niềm mong ước bảo vệ danh tiếng của ông bằng mọi giá, và mối quan tâm của ông về vấn đề trung thành. Những bản ghi nhớ cũng tiết lộ những đoạn đàm thoại khó tưởng tượng rằng đã xảy ra trong thâm cung của nhà lãnh đạo thế giới tự do.
Sau đây là năm điều được thấy từ bản ghi nhớ của ông Comey.

Sự ngờ vực về Michael Flynn

Ngay từ đầu ông Trump đã nghi ngờ về ông Michael Flynn, người đầu tiên giữ Chức Cố Vấn An Ninh Quốc Gia cho Trump và cũng là viên chức đầu tiên bị sa thải ra khỏi chính phủ Trump.
Tổng thống cảm thấy rằng Michael Flynn “có vấn đề nghiêm trọng về sự xét đoán,” sau khi Trump phát giác rằng Flynn đã không báo cho ông sớm đủ về một cú điện thoại gọi tới chúc mừng ông, từ một nhà lãnh đạo thế giới, theo ông Comey cho biết.
Ông Trump nói như vậy trong một bữa ăn trưa với nữ Thủ Tướng Anh Quốc Theresa, người mà ông Trump đã cảm ơn vì là nhà lãnh đạo thế giới đầu tiên gọi điện thoại và bày tỏ lời chúc mừng của bà. Thế nhưng theo Comey cho biết, lúc đó ông Flynn nói với tổng thống rằng thực ra người đầu tiên gọi điện thoại là một nhà lãnh đạo thế giới khác. Mặc dù danh tính người ấy đã được biên tập lại trong các bản ghi nhớ của Comey, đó chính là Tổng Thống Nga Vladimir Putin, theo báo The Wall Street Journal và hãng tin AP cho hay.
Vào ngày thứ Sáu, ông Trump chỉ trích bản ghi nhớ, đả kích rằng ông Comey viết bản ghi nhớ khiến cho “cuộc đời của Tướng Michael Flynn có thể bị tiêu diệt hoàn toàn.”
Ông Flynn từ chức vào ngày 13 tháng Hai, 2017, sau khi nói dối với phó tổng thống về những cuộc liên lạc của ông với các quan chức Nga, trước khi ông Trump lên nhậm chức. Ông Flynn đã nhận tội nói dối với cơ quan FBI.

Trump muốn bỏ tù các nhà báo để tìm người tiết lộ tin

Trong một bản ghi nhớ vàongày 14 tháng Hai, 2017, ông Comey viết, “Sau đó tổng thống kết thúc cuộc nói chuyện của chúng tôi bằng cách trở lại vấn đề truy tìm những người tiết lộ tin mật.” Ông Comey nói về nỗi khó khăn trong việc xác định những người tiết lộ, và “giá trị của việc bêu đầu một người để nhắn nhủ răn đe.” Ông Trump “trả lời bằng cách nói rằng điều đó có thể liên quan đến việc bỏ tù các phóng viên.”
Ông Comey trích dẫn lời tổng thống nói, “Cho họ ngồi tù vài ngày, làm quen với một người bạn mới, và rồi họ sẽ sẵn sàng để nói chuyện.”

Reince Priebus hỏi FBI có theo dõi Flynn hay không

Ông Comey viết rằng ông Reince Priebus, hồi đó là Chánh Văn Phòng Tòa Bạch Ốc, gặp ông Comey vào ngày 8 tháng Hai, 2017, và hỏi rằng FBI có nghe lén ông Flynn hay không.
“Ông có một lệnh FISA về Mike Flynn không?” Priebus hỏi như vậy, nhắc đén Đạo Luật Giám Sát Tình Báo Ngoại Giao (FISA).

Comey nói, “Tôi giải thích rằng điều quan trọng là những cuộc truyền thông liên lạc về bất kỳ trường hợp cụ thể nào đều phải thông qua kênh đó, để bảo vệ chúng ta và bảo vệ Tòa Bạch Ốc khỏi bất kỳ cáo buộc nào về việc gây ảnh hưởng không đúng cách.”

Putin khoe với Trump về những cô gái điếm Nga

Ông Comey và ông Trump đã thảo luận về một hồ sơ gây tai tiếng được gọi là “pee tape” (tức những lời cáo buộc rằng ông Trump bị thâu phim kêu gái điếm đến tiểu ra trên giường khách sạn ở Moscow), theo ông Comey viết trong một bản ghi nhớ ngày 8 tháng Hai, 2017. “Tổng Thống nêu ra hồ sơ Golden Shower (mưa vàng), và nói rằng vụ đó thực sự làm phiền ông, nếu vợ ông nghi ngờ về chuyện đó.”

Ông Comey muốn nhắc tới tin đồn trong hồ sơ đó nói rằng ông Trump đã thuê mấy cô gái mại dâm tiểu tiện ra trên một chiếc giường ở khách sạn trong chuyến đi sang Nga. Ông Trump nói với ông Comey cho rằng điều đó là “vô nghĩa,” nhưng có nhìn nhận với Comey rằng tổng thống Nga có nói với ông rằng “chúng tôi có một số gái điếm đẹp nhất trên thế giới.”

Trump tiếp tục hỏi về Andrew McCabe

Tổng thống hỏi Comey mấy lần rằng Andrew McCabe, phó giám đốc FBI bị ông Trump sa thải trong tháng Ba vừa qua, có thù ghét gì ông hay không, theo các bản ghi nhớ cho biết.
Ông Trump nói, “Tôi hơi hung dữ với vợ chồng ông ấy trong cuộc vận động tranh cử.” Ông nhắc tới những vụ ông công kích McCabe về việc xử lý cuộc điều tra thư email của bà Hillary Clinton, cũng như về những món tiền hiến tặng chính trị mà vợ của McCabe nhận được từ Thống Đốc Dân Chủ Terry McAuliffe của Virginia.
Comey viết rằng ông đã trả lời là McCabe không có vấn đề gì cả với ông Trump. “Một lần nữa tôi khẳng định khả năng và tính cách chuyên nghiệp của Andy, và nói rằng tổng thống sẽ đến mà xem và hưởng lợi từ cả hai điều đó."