Mỹ, Phi tập trận Balikatan 2019

Từ bên trái là Trung Tướng Phi Luật Tân Gilbert Gapay, đồng tư lệnh của chương trình tập trận Mỹ-Phi; Thứ Trưởng Quốc Phòng Cardozo Luna; Đại Sứ Hoa Kỳ Sung Yong Kim; Tướng Tư Lệnh Quân Đội Phi Luật Tân Benjamin Madrigal; và Chuẩn Tướng Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ Christopher McPhillips kết tay trong lễ khai mạc cuộc trao dượt quân sự tại bộ tư lệnh quân đội ở Manila ngày thứ Hai, 1 tháng 4, 2019. (Ted Aljibe/Getty Images)

MANILA – Hơn 7,500 binh sĩ Hoa Kỳ và Phi Luật Tân vào ngày thứ Hai đã khởi sự cuộc tập trận chung thường niên Balikatan 2019, trong bối cảnh Trung Quốc đang lấn chiếm dần vùng biển xung quanh hòn đảo đang do Phi Luật Tân kiểm soát tại biển Đông. Cuộc tập trận Balikatan (Vai kề vai) bao gồm 4,000 binh sĩ Phi Luật Tân và 3,500 binh sĩ Hoa Kỳ.

Một nhóm khoảng 50 binh sĩ Úc cũng tham gia chương trình tập trận. Trong số các chiến hạm Hoa Kỳ xuất hiện tại Balikatan 2019 có chiếc USS Wasp, một tàu đổ bộ tấn công, cùng phi đội chiến đấu cơ tàng hình F-35B của tàu này. Các viên chức Hoa Kỳ và Phi Luật Tân cho biết cuộc tập trận năm nay sẽ tập trung vào việc củng cố hợp tác giữa quân đội hai bên, thử nghiệm thời gian đáp ứng trong tình huống thảm họa hoặc bị đe dọa từ bên ngoài, và đối phó với khủng bố.

Cuộc tập trận Balikatan, kéo dài đến hết ngày 12 tháng 4, được coi là sự phản đối ngoại giao của Phi Luật Tân trước việc Trung Quốc gia tăng hoạt động hàng hải xung quanh đảo Thitu, nằm cách bờ biển phía tây Philippines khoảng 480 cây số. Lực lượng Phi Luật Tân đã kiểm soát đảo Thitu từ năm 1970. Với diện tích 37 mẫu, đây là hải đảo lớn nhất của Phi Luật Tân trên Biển Đông, với khoảng 100 thường dân và một nhóm nhỏ binh sĩ Thủy Quân Lục Chiến sinh sống.

Vào cuối tuần qua, ít nhất 200 tàu cá và tàu hải giám Trung Quốc đã xuất hiện quanh đảo Thitu, chận đường không cho ngư dân Phi Luật Tân tiếp cận ngư trường tại đây. Phát ngôn viên của Tổng Thống Rodrigo Duterte, ông Salvador Panelo, nói rằng Bộ Ngoại Giao đã gởi lời phản đối tới Trung Quốc, theo đề nghị của quân đội. Ông Panelo nói ông cũng sẽ thảo luận vấn đề này với đại sứ Trung Quốc tại Philippines Zhao Jianhua.