Mỹ oanh kích phi trường Al Shayrat

Bài NGUYỄN ĐẠT THỊNH

Tối thứ Năm, tại tư dinh Mar-a-Lago, Florida, Tổng Thống Donald Trump tuyên bố, “Tôi vừa ra lệnh cho thực hiện một cuộc oanh kích vào phi trường Al Shayrat, nơi xuất phát những vụ tấn công hóa học; hành động của tôi nhằm ngăn ngừa và chặn đứng việc sử dụng vũ khí hóa học giết người.”

Trong các bài tường thuật của truyền thông, nhiều phóng viên ghi nhận sự có mặt của Stephen K. Bannon, nguyên chiến lược gia của Trump, Reince Priebus, tham mưu trưởng, ái nữ Ivanka Trump, và nhiều khuôn mặt thân cận với ông.

Trump tuyên bố ông phải hành động để chấn chỉnh lại tình trạng thiếu kiến hiệu kéo dài nhiều năm trong nỗ lực của thế giới can thiệp vào chiến tranh Syria. Ông nói, “Trong nhiều năm dài thế giới không làm Bashar al-Assad thay đổi thái độ, chúng ta đã thất bại thê thảm; sự thất bại đó biến thành cuộc khủng hoảng tị nạn đang mỗi ngày một trầm trọng hơn, tạo mất thăng bằng cho tình hình địa phương, đe dọa cả Hoa Kỳ lẫn đồng minh của Hoa Kỳ.

“Chúng ta xin Thượng Đế ban phát cho chúng ta sự sáng suốt để đối phó với những thử thách của một tình trạng thế giới vô cùng hỗn loạn; chúng ta cầu nguyện cho mạng sống của những người bị thương, cầu nguyện cho linh hồn những người bị giết chết; và chúng ta hy vọng là cuộc đấu tranh của Hoa Kỳ cho công lý, hòa bình và cuộc sống hiền hòa sẽ thành công.”

Lời loan báo trước bữa tiệc đãi quốc khách Tập Cận Bình mô tả cuộc trừng phạt bằng 59 hỏa tiễn Tomahawk, mỗi quả chuyên chở 1,000 pounds thuốc nổ, bắn từ hai chiến hạm Mỹ vào phi trường Al Shayrat của Syria, phá hủy các khu trục phản lực cơ, các phương tiện radar, các hầm vũ khí, các kho nhiên liệu, và hệ thống phòng không bảo vệ phi trường.

59 hỏa tiễn Tomahawk bắn từ 2 chiến hạm Mỹ vào phi trường của Syria

Phi trường Al Shayrat

Để cầu nguyện cho mạng sống của những người bị thương

Và cầu nguyện cho linh hồn những người bị giết chết

Sáng thứ Sáu, ông Dmitri S. Peskov, phát ngôn viên của Tổng Thống Nga Vladimir V. Putin nhận định là loạt hỏa tiễn Mỹ bắn vỡ toang liên hệ Mỹ-Nga đang sẵn trong tình trạng èo uột.

Ông Peskov còn nói là, “Ngần đó hỏa lực vẫn không làm nạn khủng bố quốc tế giảm sút tí nào, ngược lại hỏa lực đó còn gây trở ngại cho việc xây dựng một liên minh chống khủng bố có khả năng chống lại cái tội ác phổ quát đó.”

Có vẻ đối tượng “khủng bố” không được các chính khách Mỹ và Nga hiểu giống nhau. Ông Trump ra lệnh pháo kích vào không lực của Tổng Thống Assad để chống khủng bố, trong lúc ông Putin gửi quân Nga sang giúp Assad cũng để chống khủng bố.

Người phát ngôn của Ngũ Giác Đài -đại úy Jeff Davis- cho biết Hoa Kỳ đã thông báo cho Nga biết, trước khi bắt đầu pháo kích. Ông nói, “Những nhà thiết kế quân sự đã rất thận trọng để giảm thiểu tổn thất sinh mạng cho người Nga và người Syria làm việc tại phi trường Al Shayrat. Sau cuộc oanh kích chúng tôi đã kiểm điểm và ghi nhận được những tổn thất trầm trọng về lực lượng không quân, và về những tiện nghi của phi trường, làm giảm thiểu khả năng sử dụng phi trường để đánh bom hóa học.”

Cuộc oanh kích chỉ kéo dài dưới 4 phút, và bắt đầu lúc 8:40 tối thứ Năm, giờ miền đông Hoa Kỳ, tức rạng sáng tại Syria. Hai chiến hạm tham dự cuộc oanh kích là chiếc USS Ross và chiếc USS Porter, cả hai cùng đang tuần tiễu vùng Đông ngạn Địa Trung Hải.

Phi trường Al Shayrat nằm trong tỉnh Homs; tỉnh trưởng tỉnh đó, ông Talal Barazi, nói với phóng viên Reuters là tỉnh phải động viên toàn bộ lực lượng tản thương và cứu hỏa để đáp ứng tình hình.

Các viên chức Hoa Kỳ mô tả cuộc oanh kích là điệp văn của Tổng Thống Donald Trump gửi toàn thế giới là ông không muốn tiếp tục đứng dửng dưng ngoài lề trong lúc ông Assad sử dụng những vũ khí tàn độc trong cuộc nội chiến Syria; các viên chức này còn nói: nếu không phản ứng là đồng ý với việc ông Assad giết người bằng vũ khí hóa học.

Tiếp xúc với phóng viên quốc tế đang có mặt tại Florida, ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex W. Tillerson nói, “Cuộc oanh kích này chứng minh là tổng thống sẵn sàng hành động lúc cần phải hành động; ông không nhắm mắt, nhìn đi hướng khác để tránh đối phó với cảnh tàn sát. Chúng ta không làm ngơ để cảnh thảm sát trở thành thông thường, quen mắt."

Dư luận cho là câu nói này ám chỉ việc Tổng Thống Obama đã không có phản ứng trong lần Syria sử dụng vũ khí hóa học năm 2013.

Ông Tillerson còn nói thêm là Hoa Kỳ không thông báo cho Tổng Thống Nga Putin biết việc pháo kích, và từ sau cuộc pháo kích ông Trump cũng chưa nói chuyện với ông Putin. Qua chi tiết đó, ngoại trưởng Mỹ muốn nhấn mạnh là cuộc pháo kích không cần phải thỏa thuận với Nga.

Tổng thống đã chọn giải pháp pháo kích phi trường Al Shayrat -một trong ba giải pháp Ngũ Giác Đài đề nghị với ông trong cuộc họp nội các An Ninh Quốc Gia. Quyết định của ông được chuyển đến Bộ Quốc Phòng trước phút ông vào nhập tiệc khoản đãi Chủ Tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại tư dinh Mar-a-Lago.

Từ một quyết định quân sự quan trọng, ông Trump thoải mái chuyển qua cuộc đối thoại cũng nhiều thử thách với vị lãnh tụ quốc gia đang đứng hạng nhì trên thang kinh tế quốc tế -ông Tập Cận Bình.

Ông nói đùa với ông Tập, "Chúng ta thương lượng với nhau rất nhiều lần, thảo luận rất nhiều vấn đề mà tôi chưa lời xu nào cả; ngoài việc chúng ta phát triển được một tình bằng hữu sâu, đậm."

Giới quan sát đánh giá câu nói rất khéo, và cuộc gặp gỡ là cuộc thử thách khả năng của ông Trump trước đối thủ kinh tế và quân sự mạnh nhất của Hoa Kỳ.

Ông Tập cũng không thoải mái hơn; ông tìm cách tránh né một cuộc va chạm thương trường với Mỹ, trong lúc sinh hoạt kinh tế Trung Quốc đang tuột dốc trầm trọng. Bên cạnh cuộc tranh thương, chương trình nghị sự của hai vị tổng thống còn có hai vấn đề khác cũng gay go không kém: kiềm chế Bắc Hàn và hòa hoãn trên Biển Đông.

Tuy nhiên, cả cuộc hội đàm thượng đỉnh Hoa-Mỹ, lẫn cuộc pháo kích phi trường Al Shayrat cũng đều trở thành thứ yếu, so với chuyến Nga du tuần tới của Ngoại Trưởng Rex Tillerson, vì cho đến giờ này Tổng Thống Nga Putin chưa lên tiếng, và Nga cũng chưa “xì” một bí mật nào trong nghi vấn Nga giúp Trump thắng cử.
Nghi vấn này đang tạo sôi động chính trị tại Quốc Hội Hoa Kỳ, khiến Dân Biểu Devin Nunes, chủ tịch tiểu ban Tình Báo phải từ chức, không ngồi chủ tọa những phiên điều trần về vai trò của Nga trong cuộc bầu cử năm ngoái.


Cử tri phản đối Dân Biểu Devin Nunes

Dân Biểu Devin Nunes thân chính và thân Nga phải từ chức

Hai diễn biến tại Florida: (1) tổng thống ra lệnh pháo kích, trừng phạt Syria, và (2) tổng thống hội đàm với chủ tịch Tập Cận Bình để giải quyết những khó khăn tại Bắc và Nam Đông Á đang là những diễn biến giúp bình thường hóa sinh hoạt chính trị của Hoa Kỳ.

Cầu mong Ngoại Trưởng Tillerson thành công, bóp chết mọi tin xấu có thể đến từ Mạc Tư Khoa để người Mỹ thôi không ngờ vực lẫn nhau nữa. (ndt)