Mỹ dự định cấm máy bay không người lái của Trung Quốc

Nhà chức trách Hoa Kỳ đang dự định cho khoảng 1,000 máy bay không người lái (drone) dân sự có nguồn gốc Trung Quốc "nghỉ hưu" do lo ngại về nguy cơ gián điệp.
Khi ngọn núi lửa Kilauea ở Hawaii phun trào hồi tháng 5, 2018, các nhà khoa học đã dùng máy bay drone để cứu một người đàn ông thoát khỏi dung nham. Trong nhiều năm qua, các nhà khoa học và nhân viên của Bộ Nội Vụ, cơ quan Quản lý quỹ đất liên bang, cùng nhiều cơ quan khác, đã dùng drone dân sự để thiết lập bản đồ, khảo sát địa hình, kiểm tra tình trạng đường ống... Việc phần lớn các drone này đều có nguồn gốc Trung Quốc trong thời gian gần đây đã gây ra mối lo ngại về nguy cơ gián điệp, ông David Bernhardt, Bộ Trưởng Nội Vụ cho biết.
Bộ Nội Vụ hiện đang cân nhắc có nên chấm dứt chương trình drone dân sự hay không. "Cho đến khi quá trình đánh giá hoàn tất, máy bay drone sản xuất tại Trung Quốc hoặc chế tạo từ các thành phần của Trung Quốc sẽ bị cấm,” bà Melissa Brown, phát ngôn viên của Bộ Nội Vụ tuyên bố. Tuy nhiên, cơ quan này vẫn dùng drone trong các trường hợp ngoại lệ, như huấn luyện hay cháy rừng.
Quyết định của Bộ Nội Vụ cho thấy mối lo ngại ngày càng tăng của chính phủ Hoa Kỳ về công nghệ của Trung Quốc. Hoa Kỳ và Trung Quốc đã đạt thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 hôm thứ Ba, nhưng chưa giải quyết các vấn đề liên quan đến công nghệ và an ninh mạng. Trong quá khứ, Washington đã cáo buộc Huawei và nhiều công ty Trung Quốc khác là đối đe dọa cho an ninh quốc gia.
Trong khi đó, các chuyên gia Trung Quốc cho rằng, các chính sách hạn chế của Hoa Kỳ là một hình thức của chủ nghĩa bảo hộ. Mối quan tâm thực sự của họ là thị trường kinh doanh, không phải an ninh.
Theo thống kê, cứ 10 drone được các nhà khoa học Hoa Kỳ sử dụng lại có 8 mẫu là sản phẩm của một công ty có trụ sở tại Thâm Quyến – hãng Khoa học và Công nghệ sáng tạo Da Jiang (DJI). DJI đang chiếm 75% thị trường drone dân sự toàn cầu.
Mối lo ngại của Hoa Kỳ với DJI xuất phát từ cáo buộc drone của công ty này thu và gởi dữ liệu về Trung Quốc năm 2007. Hơn nữa, Hoa Kỳ và Trung Quốc cũng có quy định và tiêu chuẩn khác nhau đối với một hãng tư nhân. Ví dụ, tại Trung Quốc, các giám đốc điều hành các hãng tư nhân luôn phải hợp tác chặt chẽ với chính phủ.
Ông Michael Oldenburg, phát ngôn viên của DJI, khẳng định không có bất kỳ "bằng chứng đáng tin cậy nào cho việc hạn chế máy bay drone dựa vào nguồn gốc quốc gia.”
Trong khi đó, ông David Fidler, thành viên Hội đồng quan hệ đối ngoại Hoa Kỳ, nói rằng: "Chính phủ Trung Quốc có thể sử dụng drone để tiến hành giám sát quy mô lớn.” Ông và một số chuyên gia khác thừa nhận không thể biết drone thu thập bao nhiêu thông tin, nhưng chúng đem lại nguy cơ đối với an ninh quốc gia Hoa Kỳ.