Moon Jae-in sắp có cuộc gặp gỡ khó khăn với Trump

Tổng thống Nam Hàn đến Mỹ
Tổng Thống Moon Jae-in đang tiếp xúc với đám đông người Mỹ gốc Đại Hàn tại một noơ gần tòa nhà Blair House, một nơi nằm ở bên kia đường của Tòa Bạch Ốc vào chiều thứ Tư. Trong hai ngày thứ Năm và thứ Sáu, vị lãnh đạo có lập trường cấp tiến của Nam Hàn sẽ có những cuộc gặp gỡ lần đầu tiên với Tổng Thống Donald Trump và các viên chức thuộc khuynh hướng diều hâu. (Nicholas Kamm/ Getty Images)

HOA THỊNH ĐỐN - Tổng Thống Nam Hàn Moon Jae-in (Văn Tại Dần) đã đến thủ đô Hoa Thịnh Đốn vào ngày thứ Tư, để gặp Tổng Thống Donald Trump và nhóm an ninh quốc gia có khuynh hướng diều hâu của ông Trump lần đầu tiên. Hai ông sẽ có những cuộc họp và dự tiệc trong hai ngày thứ Năm và thứ Sáu. Khác với Thủ Tướng Nhật Shinzo Abe và Chủ Tịch Tập Cận Bình của Trung Cộng, ông Moon sẽ không đến sân golf của ông Trump.

Ông Moon lên cầm quyền sau khi thắng cử trong tháng Năm. Trong cuộc vận động tranh cử, ông hứa sẽ làm giảm bớt sự căng thẳng với Bắc Hàn, thông qua việc cam kết về ngoại giao, kinh tế và văn hóa.

Nhiều người Nam Hàn hy vọng rằng cuộc họp thượng đỉnh này sẽ dọn đường cho ông Moon xúc tiến thực hiện những nỗ lực của ông trong việc kiến tạo hòa bình, mà ông đã dựa trên mô hình của “Chính Sách Tỏa Sáng,” được chấp nhận bởi hai vị tổng thống tiền nhiệm cấp tiến của Nam Hàn là Kim Dae-jung và Roh Moo-hyun. Theo một cuộc thăm dò gần đây, gần 80 phần trăm người Nam Hàn ủng hộ việc mở lại đối thoại với Bắc Hàn, một quốc gia cộng sản làm biên giới chỉ cách thủ đô Seoul 30 cây số về phía bắc.

Người dân mong đợi ông Moon sẽ có thể làm dịu bớt căng thẳng giữa Bắc Hàn và Hoa Kỳ. Điều này cũng sẽ giúp cải thiện mối quan hệ giữa hai nước Hàn.

Trong một dấu hiệu của những chuyện sắp xảy ra, vào cuối tuần qua Tổng Thống Moon tiếp đón một phái đoàn lực sĩ Bắc Hàn đến dự giải Vô Địch Thế Giới Taekwondo tại Muju, Nam Hàn. Ông thừa dịp này để đề nghị rằng Bắc Hàn và Nam Hàn thành lập một đội tuyển thống nhất, để thi đấu trong Thế Vận Hội Mùa Đông 2018, diễn ra tại thành phố Pyeongchang của Nam Hàn. Ông Moon tuyên bố, “Thể thao là một dụng cụ mạnh mẽ để phá hủy các bức tường và sự tách biệt.”

Ở Hoa Thịnh Đốn, tân tổng thống có lẽ sẽ gặp phải sự phản đối kịch liệt chống lại một số ý tưởng của ông, trong một thời kỳ bất ổn đặc biệt trong quan hệ Mỹ-Hàn.

Cách đây hai tuần, ông Moon đã làm cho ông Trump nổi giận, khi ông ra lệnh cho chính phủ của ông đình hoãn việc Hoa Kỳ khai triển hệ thống phòng không được gọi tắt là THAAD, cho đến khi chính phủ thực hiện một cuộc xem xét lại đầy đủ về môi trường sinh thái. THAAD đã trở thành đề tài của những cuộc biểu tình dữ dội từ những người cư ngụ ở thị trấn nông thôn Soseong-ri. Ở đó những ụ súng nặng đầu tiên đã được dựng lên, với sự chấp thuận của cựu tổng thống Park Geun-hye. Bà Park đã bị luận tội trong tháng Ba, và sau đó bị bắt giữ vì tham nhũng và lạm dụng quyền lực. Vào ngày 24 tháng Sáu, hàng ngàn người biểu tình hô vang “Không THAAD, Không Trump.” Họ tụ tập ở trung tâm thành phố Seoul, và sau đó tuần hành xing quanh Tòa Đại Sứ Hoa Kỳ, để yêu cầu ngay lập tức rút THAAD ra khỏi đó.

Ông Moon ấn định giới hạn cho THAAD, sau khi vào cuối tháng Năm ông biết ra rằng Ngũ Giác Đài đã bí mật đưa vào nước ông thêm bốn thiết bị phóng hỏa tiễn nữa cho hệ thống này. Ông cũng biết rằng người đứng đầu bộ quốc phòng của ông, một giới chức được lưu dụng từ chính phủ Park, đã không chịu thông báo cho ông về điều này. Khi THAAD sau cùng được khai triển, hệ thống đó sẽ bao gồm ít nhất sáu thiết bị phóng hỏa tiễn. “Có 48 trái hỏa tiễn được thiết kế để đánh chặn những mối đe dọa trên không trung bay bên trên bán đảo Triều Tiên,” theo tin của báo Korea Herald.

Các cuộc thảo luận sẽ không dễ dàng. Trong tuần qua, các viên chức Mỹ sôi gan vì cách thức Bắc Hàn đối xử với một du khách người Mỹ, là Otto Warmbier, sinh viên đại học ở Virginia bị chính phủ Kim Jong-un giam tù trong 17 tháng, và đột nhiên được cho trở về Mỹ vào giữa tháng Sáu trong tình trạng hôn mê. Anh Warmbier đã chết cách sau đó mấy ngày, gây ra những lời tố giác đầy cảm xúc từ chính phủ Trump và Quốc Hội. Để đáp trả, có thể họ sẽ sớm thông qua một lệnh nghiêm cấm các công dân Mỹ đi thăm Bắc Hàn.

Bắc Hàn đã biết được tình trạng sức khỏe của Warmbier cách đây một năm, và không chịu chuyển thông tin cho chính phủ Mỹ, trong những tháng thương thuyết đứt đoạn về Warmbier và ba người Mỹ khác đang bị Bắc Hàn giam giữ. Bí ẩn về chuyện Warmbier bị chấn thương não bằng cách cách có thể không được giải quyết một cách dễ dàng. Sau khi anh chết, gia đình anh yêu cầu không thực hiện một cuộc khám nghiệm tử thi.
Ngay cả Tổng Thống Moon bày tỏ nỗi đau buồn và phẫn nộ về cái chết của anh Warmbier. Ông Moon và các cố vấn của ông về chính sách ngoại giao đã giới truyền thông Mỹ miêu tả như là làm hại chính sách của Mỹ.

Tổng Thống Moon bực bội với điều giả định rằng ông cần sự cho phép của Tổng Thống Trump để nói chuyện với Bắc Hàn. Phát ngôn viên của ông Moon nói với hãng tin Yonhap News, “Việc nối lại đối thoại với Bắc Hàn có thể cần được theo đuổi, với việc hợp tác và tham khảo ý kiến với Hoa Kỳ. Thế nhưng Nam Hàn không cần phải được Hoa Kỳ cho phép thì mới làm như vậy.”