Máy bơm: Những triệu chứng trục trặc

Bài HAO SMITH

Những ngày đầu năm nói chuyện mua xe mới thật là ham, nhưng đến hôm nay thì “năm mới” coi như đã... cũ, chúng ta lại trở về săn sóc những cái xe cũ của chúng ta, kẻo lại mang tiếng “chưa có mới đã nới cũ.” Đề tài hôm nay là những dấu hiệu cho thấy máy bơm bị trục trặc.

Máy bơm (water pump) là một thành phần trong hệ giải nhiệt (cooling system), có nhiệm vụ bơm chất lỏng giải nhiệt (coolant) từ trong bể chứa nước (radiator) vào máy. Bộ phận này ít khi hư, nhưng nếu nó hư thì chắc chắn là rất phiền. Vì không có nó, coolant không thể đi vào trong máy được.


Dàn bi (bạc đạn) bên trong máy bơm, chuyển động với sự bôi trơn của mỡ (grease)

Máy bơm có một ròng rọc (pulley), máng vào một dây kéo (belt) nối với đầu máy và quay theo trục của đầu máy. Hoạt động dưới độ nóng khủng khiếp và phải quay rất nhanh, máy bơm luôn luôn có một áp lực rất mạnh đặt trên dây kéo, ròng rọc, dàn bạc đạn bên trong bạc đạn. Khi những thành phần này rã rệu, máy bơm chắc chắn không hoạt động được nữa. Sự rã rệu được thể hiện qua nhiều triệu chứng, mỗi khi quan sát thấy những triệu chứng này, chủ xe phải hiểu rằng: Máy bơm đã lên tiếng nói.

1. Nhiệt độ thay đổi bất thường

Nếu tất cả mọi thành phần trong hệ giải nhiệt đều hoạt động bình thường, đầu máy sẽ duy trì được nhiệt độ ổn định trong suốt thời gian hoạt động, cây kim trên đồng hồ nhiệt sẽ đứng im một chỗ, với rất ít giao động. Tuy nhiên, sau khi xe chạy được một quãng rồi là bạn bắt đầu thấy cây kim trên đồng hồ chỉ nhiệt nhúc nhích liên hồi, dâng cao vào vùng đỏ (red), hạ xuống bình thường rồi lại dâng cao. Đây chính là một trong những dấu hiệu cho thấy hệ giải nhiệt đã bị trục trặc, trong đó máy bơm là một thành phần phải được xem xét.


Dầu nhớt loang lổ trên sân là dấu hiệu rò rỉ bên trong hệ thống, có thể xuất phát từ máy bơm.

2. Coolant rò rỉ

Coolant là chất lỏng nằm trong một hệ thống khép kín. Nó xuất phát từ bể chứa (Radiator), được đưa vào máy, rồi lại về bể chứa, không thất thoát đi đâu giọt nào. Thế nhưng, nếu khi nào bạn phát giác những giọt coolant đọng trên sàn, ngay dưới vị trí an tọa máy bơm thì rất có thể những giọt coolant đã rỉ ra từ máy bơm. Bạn nên chờ lúc xe không chạy, đầu máy nguội hẳn, và mở “hood” (nắp đậy đầu xe) lên để kiểm tra.
Khu vực chứa máy trông rất rối mắt với dây nhợ, ống, bình... chằng chịt. Nhưng bạn có thể xác định được ngay một điều: Tất cả mọi bộ phận đều phải khô ráo; Nếu nhìn thấy ướt át, thì đó là dấu vết dầu nhớt hoặc coolant rò rỉ ở chỗ nào đó. Ngay cả khi lổ hổng chưa mở lớn, dầu nhớt rò rỉ không nhiều, và đã khô lại khi bạn kiểm tra, chúng vẫn để lại một vệt hằn rõ nét.


Máy bơm trong xe hơi

3. Tiếng ồn bất thường

Đó là những tiếng rền rĩ “thê lương,” tiếng rít “não lòng” xuất phát từ đầu máy. Một khi các dấu hàn (seal) trên máy bơm bị nứt bể, coolant sẽ chảy vào bên trong ròng rọc (pulley), xâm nhập dàn bạc đạn và cuốn trôi chất mỡ vốn được trét sẵn trong đó để bôi trơn chuyển động của bạc đạn. Khi không còn mỡ, bạc đạn sẽ va chạm với nhau khi chuyển động, tạo ra những tiếng gầm gử hoặc tiếng nghiến răng xuất phát từ bên trong máy bơm. Những tiếng ồn bất thường này khá lớn, đứng bên ngoài cũng có thể nghe thấy, và càng lúc càng náo loạn hơn khi xe tăng vận tốc.

Nếu vấn đề này không được điều chỉnh kịp thời, dàn bạc đạn sẽ vỡ nát, làm cho ròng rọc (pulley) rớt và dây kéo bị tuột khỏi máy bơm. Nếu việc đó xảy ra đang lúc xe lăn bánh, máy sẽ ngưng trệ ngay, có thể gây ra tai nạn đáng tiếc, dẫn đến những thiệt hại lớn lao hơn.

Vì thế, chủ xe cần phải cảnh giác trước những hiện tượng như rò rỉ hoặc tiếng động lạ, và cần điều tra ngay để có biện pháp sửa chữa thích hợp.

Haosmith@yahoo.com