Marvel có nguy cơ mất bản quyền nhiều siêu anh hùng

Ông Steve Ditko, người cùng họa sĩ Stan Lee vẽ ra hai nhân vật hoạt họa Spider-Man và Doctor Strange, qua đời năm 2018, thọ 90 tuổi. (Marvel)

Walt Disney và Marvel Entertainment đang theo đuổi vụ kiện bản quyền của một số nhân vật siêu anh hùng, sau khi nhóm người thừa kế di sản của tác giả truyện tranh huyền thoại Steve Ditko đã gởi hồ sơ thông báo chấm dứt hợp đồng lên Văn Phòng Bản Quyền Hoa Kỳ.

Nhóm người này muốn thu hồi bản quyền của nhân vật Spider-Man và Doctor Strange, hiện do Marvel Entertainment nắm giữ.

Ngoài Spider-Man và Doctor Strange, trong hai năm tới, Marvel sẽ còn phải đối phó trước với nguy cơ mất quyền sở hữu hàng loạt siêu anh hùng ăn khách khác như Iron Man hay Black Widow. Là hãng chủ của Marvel, hãng Walt Disney cũng phải tham gia vào trận chiến pháp lý với những người thừa kế của các họa sĩ truyện tranh, nhằm bảo vệ quyền sở hữu dàn nhân vật ăn khách.

Luật Bản Quyền đã điều chỉnh của Hoa Kỳ, ban hành năm 1976, quy định quyền sở hữu bản quyền sẽ được trao trả cho tác giả/nhóm tác giả đầu tiên vào 60 năm sau khi nhân vật/câu chuyện ra đời. Với phần lớn nhân vật của vũ trụ Marvel, thời hạn ấy đã đến rất gần.

Disney và Marvel đã gởi đơn khiếu nại, yêu cầu được pháp luật bảo vệ quyền sở hữu bản quyền các nhân vật. Hai hãng này cho rằng đạo luật năm 1976 không thể áp dụng vào vụ tranh chấp bản quyền này, do các tác giả đã được thuê để sáng tạo các nhân vật. Thỏa thuận lao động gián tiếp cho thấy rằng Marvel Entertainment là chủ nhân đầu tiên của các siêu anh hùng.

Nếu Marvel Entertainment thua kiện, Walt Disney có thể mất quyền sở hữu nhiều nhân vật trị giá hàng tỷ Mỹ kim.

Trước mắt, Marvel Entertainment và Sony Pictures sẽ còn sở hữu bản quyền nhân vật Spider-Man cho tới tháng 6, 2023. Sau đó, bản quyền nhân vật sẽ được trả về cho tác giả hoặc người thừa kế theo đúng luật sở hữu trí tuệ Hoa Kỳ.

Về phía thân nhân của họa sĩ Steve Ditko, nhóm người này cho rằng yêu cầu của họ không vi phạm bất kỳ đạo luật nào. Họ có quyền đòi lại bản quyền nhân vật - một phần di sản của thân nhân mình - nếu cảm thấy Marvel Entertainment chưa định giá chúng một cách xứng đáng.