Mập nhưng khỏe chỉ là huyền thoại

Du khách đang nghỉ ngơi thoải mái ở bãi biển Hollywood, Florida. (Joe Raedle/ Getty Images)


Theo các chuyên gia dự hội nghị tại Bồ Đào Nha mới đây, ý tưởng cho rằng người ta có thể mập mạp, nhưng khỏe mạnh về mặt y khoa, là một chuyện hoang đường.

Những khoa học gia này đã thực hiện giai đoạn đầu của một cuộc nghiên cứu mà cho đến nay chưa được công bố, liên quan đến việc xem xét các hồ sơ khám bệnh tổng quát của 3.5 triệu người sống ở nước Anh.

Dựa trên những kết quả đã có, các chuyên gia nói rằng những người béo phì mà không có những dấu hiệu ban đầu về bệnh tim, tiểu đường, hoặc cholesterol cao, đều không chắc tránh khỏi bị yếu kém sức khỏe trong cuộc sống về sau, khác với những cuộc nghiên cứu trước đây.

Một bản tóm tắt cuộc nghiên cứu của họ đã được thảo luận tại Hội Nghị Âu Châu Về Chứng Béo Phì diễn ra ở Bồ Đào Nha.

Thuật ngữ “mập nhưng khỏe” được dùng để chỉ một lý thuyết nghe có vẻ hợp lý rằng nếu người ta béo phì, nhưng tất cả các yếu tố trao đổi chất khác của họ, như huyết áp và lượng đường trong máu, đều nằm trong những mức giới hạn được đề nghị, thì trọng lượng dư thừa sẽ không có hại.
Trong cuộc nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu tại đại học University of Birmingham đã phân tích dữ liệu của hàng triệu bệnh nhân người Anh, từ năm 1995 đến năm 2015, để xác định xem lý thuyết ấy có đúng hay không.

Họ đã theo dõi những người béo phì khi bắt đầu cuộc nghiên cứu (được định nghĩa là những người có chỉ số khối cơ thể từ 30 trở lên). Những người này không có bằng chứng về bệnh tim, cao huyết áp, cao cholesterol, hoặc bệnh tiểu đường vào thời điểm này.

Họ tìm thấy những người béo phì nhưng “khỏe mạnh về mặt trao đổi chất” đều có nguy cơ mức mắc bệnh tim, đột quị và suy tim cao hơn những người bình thường.

Bác sĩ Mike Knapton thuộc Hiệp Hội Tim Mạch Anh Quốc nói, “Không thường xảy ra chuyện việc nghiên cứu về quy mô và độ lớn này có thể làm sáng tỏ một huyền thoại lâu đời. Những điều phát hiện này không nên được coi một cách nghiêm túc. Tôi muốn kêu gọi các chuyên gia chăm sóc y tế hãy chú ý.
Điều mới mẻ từ cuộc nghiên cứu này là nó cho thấy rằng những người dư ký hoặc béo phì đều có nguy cơ gia tăng bị mắc bệnh tim, mặc dù họ có thể khỏe mạnh trong mọi phương diện khác. Tình trạng dư ký đưa người ta nguy cơ gia tăng bị lên cơn đau tim và đột quị.”

Nhưng cuộc nghiên cứu này đã không xuất hiện trên một tạp chí khoa học. Vì vậy nó sẽ không đi qua một số cuộc kiểm tra của những nhà khoa học khác, để đánh giá xem nó có lành mạnh về mặt khoa học hay không.

Chẳng hạn khó mà biết được những yếu tố gây ảnh hưởng khác là khỏe như thế nào, như lối ăn uống, lối sống, hay thói hút thuốc, cũng đều được xem xét.

Điều này làm cho các nhà khoa học khó thấy được những kết luận ấy rõ nét như thế nào, hoặc đánh giá được bất cứ nguy cơ gia tăng của sức khie3 yếu kém là lớn tới mức độ nào.

Theo Hiệp Hội Tim Mạch Anh Quốc, lời khuyên về sức khỏe tim mạch bình thường cũng được áp dụng: không hút thuốc, ăn uống theo một lối cân bằng, tập thể dục thường xuyên, và hạn chế uống rượu, tất cả đều có thể giúp giữ cho người ta được khỏe mạnh.

Bác sĩ Knapton nói thêm, “Tuy nhiên đây không phải là về việc đổ lỗi cho các cá nhân. Đây là lời kêu gọi hãy tỉnh thức cho các nhà lập kế hoạch, các nghị viên địa phương, các nhà sản xuất thực phẩm, và chính phủ, để bảo đảm rằng chúng ta có thể làm những sự lựa chọn lành mạnh một cách dễ dàng hơn.”
Tiến sĩ Rishi Caleyachetty từ đại học University of Birmingham, nói thêm, “Mục ưu tiên của các chuyên gia y tế phải là thúc đẩy và tạo điều kiện dễ dàng cho việc giảm ký nơi những người béo phì, bất kể có mặt hay không có mặt những điều bất thường về trao đổi chất. Ở mức độ dân số, chứng béo phì khỏe mạnh về mặt trao đổi chất không phải là một điều kiện vô hại.”

Những cuộc nghiên cứu khác gợi ý rằng có thể là mập và có các di truyền thể phù hợp, để vẫn khỏe mạnh.

Chẳng hạn cuộc nghiên cứu, được công bố trong năm 2012, dường như gợi ý rằng việc người ta kiềm chế được xu hướng này và trở nên béo phì mà khỏe mạnh, nếu họ không có những bệnh về trao đổi chất, là điều có thể xảy ra.

Được công bố trên tạp chí y khoa European Heart Journal, các nhà nghiên cứu gợi ý rằng những người béo phì nhưng khỏe mạnh về thể chất đều không bị nguy cơ mắc bệnh tim, hoặc ung thư, ở mức cao hơn so với những người có trọng lượng bình thường.

Tuy nhiên, các chuyên gia khác chỉ ra cho thấy rằng cách thức các nhà khoa học đo lường mức độ béo phì và thể lực làm cho điều này trổ thành một khu vực khó khăn cho việc nghiên cứu, và có thể làm cho một số kết quả gây hứng thú hơn trở nên không hợp lệ.

Nói chung, các chuyên gia nói rằng điều quan trọng là không chỉ tập trung vào những gì bạn nhìn thấy trong tấm gương hoặc trên bàn cân. Việc tập thể dục và lới ăn uống lành mạnh có thể giúp làm tăng sức khỏe, cho dù người đó cân nặng bao nhiêu.